Academia.eduAcademia.edu

Toplam Kalite Yönetimi

2019, Tarihsel Süreçte Yönetim Düşüncesi, Hiperyayın 2. Baskı, Mart

TARİHSEL SÜREÇTE YÖNETİM DÜŞÜNCESİ Editör Dr. Gamze Ebru Çiftçi Hiperyayın: 336 Araştırma- İnceleme Editör Dr. Gamze Ebru ÇİFTÇİ Genel Yayın Editörü Hatice BAHTİYAR Mizanpaj Meral GÖK Kapak Tasarım Eylül Grafik Yayıncı Sertifika No: 16680 ISBN: 978-605-281-267-9 e- ISBN: 978-605-281-268-6 1.Baskı: İksad Publishing Ocak 2019 2. Baskı: Mart 2019 Copyright© Tüm hakları saklıdır. Bu kitabın telif hakları, 5846 sayılı yasanın hükmüne göre, kitabı yayımlayan Hiperlink Eğitim İletişim Yay. San. ve Tic. Ltd. Şti Dr. Gamze Ebru Çiftçi’ye aittir. Yayımcının ve yazarın izni olmaksızın elektronik ve mekanik herhangi bir kayıt sistemi veya fotokopi ile çoğaltılamaz, kopyalanamaz. Ancak kaynak gösterilerek kısa alıntı yapılabilir. Tarihsel süreçte yönetim düşüncesi / editör Gamze Ebru Çiftçi. – İstanbul: Hiperlink Yayınları, 2019. 288 s.: tbl., şkl. ; 24 sm. -- (Hiperyayın; 336) ISBN: 978-605-281-267-9 e-ISBN: 978-605-281-268-6 Kaynakça bölüm sonlarındadır. 1. Yönetim -- Tarih 2. Yönetim -- Felsefe I, Çiftçi, Gamze Ebru II. Eser Adı III. Dizi HD 30.5/.T37 2019 658.009 TAR 2019 Baskı-Cilt: Yalın Yayıncılık- -Sertifika no: 16116 Genel Satış Pazarlama ve Yayınevi Hiperlink Eğitim İletişim Yayıncılık San. Paz. ve Tic. Ltd. Şti. Tozkoparan Mah. Haldun Taner Sok. Alparslan İş Merkezi No: 27 Kat: 6 D: 21 Merter- Güngören / İstanbul Telefon: 0212 293 07 05-06 Faks: 0212 293 56 58 www.hiperlink.com.tr / [email protected] İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ ...................................................................................... 9 ŞEKİLLER LİSTESİ ......................................................................................... 9 SUNUŞ ............................................................................................................... 11 ÖN SÖZ..............................................................................................................13 BÖLÜM 1: İLKÇAĞ’DA YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1. İlkçağ’da Yönetim Düşüncesi................................................................. 15 2. Sümerlilerde Yönetim Düşüncesi .......................................................... 18 3. Mısırlılarda Yönetim Düşüncesi............................................................ 23 4. Babillilerde Yönetim Düşüncesi ............................................................ 25 5. Yunanlılarda Yönetim Düşüncesi ......................................................... 27 6. Romalılarda Yönetim Düşüncesi ........................................................... 30 BÖLÜM 2: ORTAÇAĞ’DA YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1. Ortaçağ’da Çin Yönetim Düşüncesi ..................................................... 38 2. Ortaçağ Avrupa’sında Yönetim Düşüncesi.......................................... 43 3. Ortaçağ İslam Dünyası’nda Yönetim Düşüncesi ................................ 50 4. Ortaçağ’da İç Asya Yönetim Düşüncesi............................................... 59 5. Sonuç ........................................................................................................... 65 BÖLÜM 3: YENİÇAĞ’DA YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1. Osmanlılarda Yönetim Düşüncesi ........................................................ 70 1.1. Tursun Bey ..................................................................................... 74 1.2. İbn-i Haldun’un İzinde Organizmacı Osmanlı Düşünürlerinin Yönetime Dair Görüşleri .................................... 76 1.2.1. Kınalızade Ali ...................................................................80 1.2.2. Kâtip Çelebi ....................................................................... 80 1.2.3. Naîmâ Mustafa Efendi ..................................................... 82 2. Avrupa’da Yönetim Düşüncesi ..............................................................84 2.1. Machiavelli .................................................................................... 84 2.2. Bodin .............................................................................................. 87 2.3. Hobbes ........................................................................................... 88 2.4. Locke .............................................................................................. 89 2.5. Montesquieu ................................................................................ 91 2.6. Rousseau ........................................................................................ 93 BÖLÜM 4: SANAYİ DEVRİMİNDEN BİLİMSEL YÖNETİM DÜŞÜNCESİNE GEÇİŞ 1. Sanayi Devrimi .......................................................................................... 97 2.Sanayi Devriminde Yönetim Düşüncesi ............................................. 102 3. Sanayi Devriminden Bilimsel Yönetim Düşüncesine Geçiş ..........104 4. Sonuç ve Değerlendirme ........................................................................ 109 BÖLÜM 5: MODERNİZM VE MODERN YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1. Yönetimin Modernleşmesi, Modern Yönetime Geçiş .................... 115 2. Modern Yönetim Düşüncesinin Öncesi ........................................... 115 2.1 Klasik Yönetim Düşüncesi ........................................................ 117 2.2 Neo-klasik Yönetim Düşüncesi ............................................... 118 3. Modern Yönetim Düşüncesi.................................................................122 3.1. Sistem Yaklaşımı .......................................................................124 3.1.1. Açık Sistem Olarak Organizasyonlar ..................................126 3.2. Durumsallık Yaklaşımı ........................................................... 129 3.2.1. Durumsallık Yaklaşımı Üzerine Yapılan Araştırmalar ..130 4. Modern Yönetim Düşüncesi, Hizmet Üretimi: Sağlık Sektörü Üzerine Değerlendirme .............................................................................. 132 5. Sonuç ......................................................................................................... 135 BÖLÜM 6: POSTMODERNİZM VE POSTMODERN YÖNETİM DÜŞÜNCESİ 1. Postmodernizm ....................................................................................... 140 2. Postmodern Yönetim Düşüncesi ......................................................... 144 2.1. Postmodern Yönetim ................................................................ 145 2.2 Postmodern Örgütsel Analiz .................................................... 147 3. Sonuç ......................................................................................................... 150 BÖLÜM 7: TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 1. Kalite Kavramı.........................................................................................154 2. Kalitenin Tarihsel Gelişimi .................................................................. 157 3. Toplam Kalite Yönetiminin Tanımı ve Özellikleri ......................... 161 4. Toplam Kalite Yönetiminin İlkeleri ve Yararları ............................. 163 5. Klasik ve Toplam Kalite Yönetimi Anlayışının Karşılaştırılması..... 166 Toyota Way / Toyota Yolu .......................................................................... 167 BÖLÜM 8: STRATEJİK YÖNETİM 1. Stratejik Yönetim Kavramı ve Önemi................................................. 172 2. Stratejik Yönetimin Temel Unsurları.................................................. 175 2.1. Stratejik Yönetimde Çevresel Analiz ..................................... 175 2.1.1. Dış Çevre Analizi .................................................................... 176 2.1.2. İç Çevre Analizi ..................................................................... 179 2.1.3. SWOT Matrisi.......................................................................... 182 3. Stratejik Yönetim Süreci ........................................................................ 183 BÖLÜM 9: DEĞİŞİM VE DEĞİŞİM YÖNETİMİ 1. Örgütlerde Değişim Tanımı ve Önemi ............................................... 192 2. Değişimin Özellikleri............................................................................. 193 3. Örgütlerde Değişimin Kapsamı ve Türleri ........................................ 193 4. Örgütlerde Değişimin Amacı ............................................................... 193 5. Niçin Değişim? ........................................................................................ 194 5.1. İçsel Nedenler .............................................................................. 194 5.2. Büyüme / Küçülme .................................................................... 194 5.3. İşletmedeki Problemler ............................................................. 195 5.3.1. Tepe Yöneticilerinin Değişmeleri .................................... 195 5.3.2. Amaç ve Strateji Yönelimlerindeki Değişme ................196 5.3.3. Şirket Birleşmeleri............................................................... 196 5.4. Dışsal Nedenler .......................................................................... 196 5.4.1. Politik Faktörler .................................................................. 196 5.4.2. Ekonomik Faktörler ........................................................... 197 5.4.3. Sosyal Faktörler ................................................................... 197 5.4.4. Teknolojik Faktörler ........................................................... 198 5.4.5. Yasal Faktörler ..................................................................... 198 5.4.6. Çevresel Faktörler ...............................................................199 5.4.7. Diğer Faktörler ....................................................................199 6. Değişim Süreci ve Modeli .....................................................................200 7. Değişim Yönetimi Tanımı ve İlkeleri ................................................. 201 7.1. Değişim Yönetiminin Aşamaları ............................................ 201 8. Değişime Direnç Nedir? ........................................................................202 8.1. Niçin Değişime Direnç? ............................................................202 8.1.2. Kişisel Nedenler ..................................................................203 8.1.3. Örgütsel ve İş ile İlgili Nedenler ......................................203 8.1.4. Sosyal Nedenler ...................................................................204 8.1.5. Dışsal Nedenler ...................................................................204 8.2. Değişime Direncin Önlenmesi................................................204 8.3. Değişime Direncin Olumlu Etkileri .......................................205 8.4. Değişime Direncin Olumsuz Etkileri ....................................205 BÖLÜM 10: BİLGİ YÖNETİMİ VE İNOVASYON 1. Bilgi Yönetimi ..........................................................................................209 1.1 Bilgi Yönetimi ve Önemi ...........................................................209 2. Uygun Bilgi ve Bilgi Yaşam Döngüsü ................................................ 213 3. Bilgi Yönetim Çerçevesi ve Bilgiye Dayalı Organizasyonlar ......... 215 4. İnovasyon ................................................................................................. 219 5. Bilgi Yönetiminde Teknolojinin Rolü ve İnovasyon Sürecinde Bilgi Yönetimi .............................................................................................220 6. Yaratıcılık (Creativity) ve Yenilik (İnovasyon) .................................222 BÖLÜM 11: KÜRESELLEŞME VE YÖNETİM 1. Küreselleşme Kavramı ve Tarihçesi ....................................................229 2. Küreselleşmeyi Oluşturan Nedenler ...................................................232 4. Küreselleşen İşletmeler İçin Fırsat ve Riskler ...................................235 5. Küreselleşmenin İşletme Fonksiyonları Üzerindeki Etkisi ............236 5.1. Küreselleşme ve İnsan Kaynakları Yönetimi........................236 5.2. Küreselleşme, Üretim ve Pazarlama.......................................238 5.3. Küreselleşme ve Finans ............................................................240 5.4. Küreselleşme ve Yönetim .........................................................242 6. Sonuç .........................................................................................................246 BÖLÜM 12: KURUMSAL YÖNETİŞİM 1. Kurumsal Yönetişimin Tanımı ............................................................ 251 2. Kurumsal Yönetişimin Ortaya Çıkışı ............................................... 252 3. Kurumsal Yönetişim Teorileri..............................................................254 4. İç Yönetişim .............................................................................................256 5. Dış Yönetişim ..........................................................................................258 6. Yönetişimin Temel Özellikleri .............................................................260 7. Kurumsal Yönetişim İlkeleri ................................................................262 8. Kurumsal Yönetimin Başlıca Amaçları ............................................263 9. Kurumsal Yönetimin Kurumlara Sağlayacağı Avantajlar ..............264 BÖLÜM 13: AR-GE, TEKNOLOJİ, ENDÜSTRİ 4.0 VE YÖNETİM 1. Ar-Ge ......................................................................................................... 271 2. Teknoloji ................................................................................................... 274 3. Endüstri 4.0 .............................................................................................. 276 4. Yönetim ....................................................................................................282