Deprem Nedeniyle Alınan SGK Tedbirleri

UZMAN GÖZÜYLE Bünyamin Esen e. Sosyal Güvenlik Denetmeni www.bunyaminesen.com DEPREM NEDENIYLE ALINAN SGK TEDBIRLERI Ülkemiz Cumhuriyet tarihinin en büyük afeti olan 6 Şubat Büyük Depremi’nin etkileriyle boğuşuyor. Deprem öldürmez, bina öldürür gerçeği bir yana bu depremin tarihsel bir afet olduğu da su götürmez. Depremde vefat eden eczacı ve sağlık çalışanı tüm çalışanlar da dahil olmak üzere tüm canlarımıza Allah’tan rahmet dilerim. İnşallah bu afetten ders alır ve bir daha aynı afetleri İstanbul’da İzmir’de yaşamayacak şekilde tedbirler alırız. Depremin etkilerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak gerek çeşitli kamu kurum ve kuruluşları gerekse de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) önemli tedbirler almış bulunuyor. Bu ayki yazımızı deprem nedeniyle SGK tarafından alınan tedbirlere ayırdık. “MÜCBİR SEBEP” İLANI • Ülkemizde 06.02.2023 tarihinde yaşanan ve genel hayatı etkileyen depremler nedeniyle Adana, Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ve ilçelerinde yaşayan vatandaşlarımızın, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetlerine ulaşmalarında yaşanacak mağduriyetlerinin önlenmesi açısından çeşitli tedbirler alınmış bulunuyor. • Bu kapsamda deprem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Büyük Deprem “genel hayata etkili afet” ilan edilmiş ve 06/02/2023 ila 31/07/2023 tarihleri arasında OHAL kapsamındaki bu on il ve bağlı ilçeleri için “mücbir sebep” ilan edilmiş bulunuyor. Keza, deprem felaketi nedeniyle Elazığ ilinin geneli ile Sivas ilimizin Gürün ilçesi sonradan alınan karar ile mücbir sebep kapsamına alınmış bulunuyor. ECZANELER VE SAĞLIK HİZMETLERİYLE İLGİLİ DÜZENLEMELER • Bu kapsamda afet bölgesinde ikameti bulunan Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki kişilerin; sağlık raporu karşılığında alınacak ilaç ve sürekli kullanılan tıbbi malzemelerin bir defaya mahsus olarak Sağlık Uygulama Tebliği kuralı kapsamında reçetesiz olarak temin edilmesi sağlandı. 46 5510 sayılı Kanunun 69'uncu maddesinin 1 inci fıkra (b) bendi gereğince; * Afet bölgesinde bulunan Kurumla sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularına yapılan müracaatlarında muayene katılım payından muaf tutulması sağlandı. * Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmeli olan eczanelerden ve/veya “Ayakta Tedavide Kullanılan Hazır Tıbbi Malzemelerin Teminine İlişkin Sözleşme” kapsamında SGK ile sözleşmeli olan merkezlerden ayaktan veya sağlık raporuna istinaden kullanacakları ilaç ve/ veya sürekli kullanılan tıbbi malzemeler için ilaç, reçete ve tıbbi malzeme katılım paylarının alınmaması sağlanmış bulunuyor. • 06.02.2023 tarihi öncesinden kaynaklanan ve henüz tahsil edilmemiş muayene katılım paylarının daha sonra tahsil edilmek üzere ertelenmesi sağlandı. • 05.02.2023 tarihine kadar afet bölgesinde ikameti bulunan vatandaşların SGK’yla sözleşmeli eczane/merkezlerden temin edilmiş ilaçları veya tıbbi malzemelerinin bitiş tarihlerinin 06.02.2023 tarihi olacak şekilde düzenlenerek kişilerin ilaç ve tıbbi malzeme temin etmelerinin sağlanması sağlandı. • Afet bölgesinde bulunan SGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularında (eczane/merkezler) zorunlu IP uygulamasının kaldırılması sağlandı. • Afet bölgesinde faaliyet gösteren tüm sağlık hizmeti sunucularının Ocak-Şubat 2023 dönemlerine ait fatura/reçete teslim süresi ile son günü 31/03/2023 tarihinden öncesi olan itirazlar ile itiraz değerlendirme komisyonuna ilişkin sürelerin 31/03/2023 tarihi mesai saati bitimine kadar uzatılması sağlandı. • 06.02.2023 tarihi itibarı ile mücbir neden kapsamındaki illerde ikamet eden özel sevk kurallarına tabi olan 5510 sayılı Kanunun 60'ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri gereği genel sağlık sigortası kapsamında yer alan vatandaşlarımızın olağanüstü hal süresince, bu illerde veya nakledildiği illerde diyaliz tedavileri için "doğal afet provizyonu" alınarak SGK’yla sözleşmeli tüm sağlık hizmeti sunucularına doğrudan veya sevkle müracaat edebilmeleri sağlandı. MART 2023 • Genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen yerleşim yerlerinde ikamet eden vatandaşlarımızın ilaç ve tıbbi malzeme temininde yaşanacak mağduriyetlerinin önlenmesi açısından; kronik hastalıkları nedeniyle kullanmış oldukları ilaç ve tıbbi malzeme teminine ilişkin raporlardan, 01.01.2023 tarihi ve sonrasında süresi bitmiş/bitecek olan tüm kronik hastalık rapor süreleri 30.06.2023 tarihine uzatıldı. • Ayrıca ikameti afet bölgesinde olmamakla birlikte son üç ay içerisinde afet bölgesinde bulunan eczanelerden ilaç temin etmiş kişilerin MEDULA sisteminde kayıtlı bulunan raporlarına istinaden bir defaya mahsus olmak üzere reçetesiz ilaç temin edebilmeleri sağlandı. Keza bu durum sürekli kullanılan tıbbi malzemeler için de geçerli kılındı ve bir defaya mahsus reçetesiz olarak temin edilmesi sağlandı. • Sağlık Uygulama Tebliği eki Ek3/C ve Ek-3/D listelerinde yer alan tıbbi malzemelerin miat/kullanım sürelerinin bitiş tarihinin 06.02.2023 günü olacak şekilde düzenlendi. • SGK’ca iade kapsamında cihaz temin edilen kişilerden, Kurum kayıtlarında yer alan bilgiler esas alınarak sağlık raporu, reçete ve tahlil/tetkik gibi sağlık hizmeti sunucularınca düzenlenecek belgelerin aranmadan Kurum stoklarından cihaz temininin sağlanması; Kurum stoklarında cihaz bulunmaması halinde ise kişilerce dışarıdan temin edilecek cihazlara ilişkin yapılacak ödeme işlemlerinde de sağlık raporu, reçete ve tahlil/tetkik gibi sağlık hizmeti sunucularınca düzenlenecek belgelerin aranmaması sağlandı. • Miat kontrollü tıbbi malzemelerde (eksternal protez-ortezler, işitme cihazı, işitsel implant sarf malzemeleri, görmeye yardımcı tıbbi malzemeler, mikroinfüzyon pompası, tekerlekli sandalye, nebülizatör, aspirasyon cihazı vb.) MEDULA kayıtlarında yer alan bilgiler esas alınarak bu tıbbi malzemelerin ödeme işlemlerinde sağlık raporu, reçete ve tahlil/ tetkik gibi sağlık hizmeti sunucularınca düzenlenecek belgelerin aranmaması sağlandı. • İkametgâh kaydı afet bölgesinde bulunan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, 06.02.2023 tarihinden itibaren ve olağanüstü hâl süresince, bu illerde ve bu iller dışındaki yerleşim yerlerinde bulunan Kurum ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularında yapılacak diş protezi yenilenmesi tedavilerinde “doğal afet” provizyonu alınması halinde bir defaya mahsus olmak üzere 4 yıllık süre aranmaksızın diş protezi yenilenme taleplerinin karşılanması sağlandı. MART 2023 • 5510 sayılı Kanunun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereği; ikametgâh kaydı afet bölgesinde bulunan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, 06.02.2023 tarihinden itibaren ve olağanüstü hal süresince, bu illerde ve bu iller dışındaki yerleşim yerlerinde bulunan SGK ile sözleşmeli tüm sağlık hizmeti sunucularına yapılan müracaatlarında “doğal afet” provizyonu alınması halinde “ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı”, “ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı”, “tıbbi malzeme katılım payı” alınmaması sağlandı. SOSYAL GÜVENLİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN VE SGK PRİM BORÇLARININ ERTELENMESİ • Mücbir sebep kapsamına alınan yerler için 06/02/2023 ila 30/04/2023 tarihleri arasında, 5510 sayılı Kanuna göre vermekle yükümlü olunan her türlü bilgi, belge ve beyannamelerin (iş kazaları ile meslek hastalıkları bildirimleri dahil) yasal verilme süresi 26/05/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzatıldı. • 06/02/2023 tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, aylarına ait prim borçları 5510 sayılı Kanunun 89'uncu maddesinde belirtilen gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın 31/08/2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar ertelendi. • Ödeme vadesi geçmiş borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanun uyarınca tecil ve taksitlendirilmiş olup, kapsama alınan illerdeki yerler için 06/02/2023 tarihi itibarıyla yapılandırma/taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş işveren, sigortalı ve hak sahiplerinin ödeme vadesi 06/02/2023 ila 31/07/2023 tarihleri arasında sona eren taksitlerini 31/08/2023 kadar ödemeleri halinde yasal süresi içinde ödenmiş sayılacak. • Borçlanma ve ihya kapsamındaki borçlardan son ödeme tarihi 06/02/2023 ila 31/08/2023 tarihleri arasında olanlar için son ödeme tarihi 31/08/2023 yapıldı. • Kontrol muayenesine tabi olanlardan kontrol muayene tarihleri 01/02/2023 ila 31/08/2023 tarihleri arasında olanların, kontrol muayene tarihleri 31/08/2023 tarihine ertelendi. • Fazla veya yersiz ödemeler ve kamu zararlarından kaynaklanan kurum alacaklarından 06/02/2023 tarihi itibarıyla yapılandırma/ taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmemiş ve ödeme süresi 47 UZMAN GÖZÜYLE dolmuş mevcut alacaklar ile 31/08/2023 tarihine kadar tahakkuk edecek olan alacakların son ödeme tarihi ilgili mevzuatı gereği gecikme zammı uygulanmaksızın 31/08/2023 tarihine (bu tarih dahil) ertelendi. KOLAYLAŞTIRILMIŞ KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ "işyerinin kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma mümkün olmayacak. • Belirli süreli iş sözleşmelerinde sürenin sona ermesi de bundan hariç. Ayrıca kamu ihalelerinin bitmesi halinde de iş akitlerinin sona erdirilebilmesi mümkün. • Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla, "OHAL kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alınan tedbirlere dair kararname" Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Böylece Deprem bölgesi için "işten çıkarma yasağı" ve "kısa çalışma ödeneği" kararı alınmış bulunmaktadır. • Burada amaçlanan husus istihdamın korunması ve bölgede işsizliğin artışının önlenmesi. • Deprem “bölgesel kriz gerekçesiyle” kolaylaştırılmış kısa çalışma uygulaması kapsamına alınmış bulunuyor. Hangi il ve ilçelerde uygulanacağı konusunda ise depremden etkilenme durumuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı karar verecek. • Ancak işverenin çalışılmayan dönem için “ücret ödeme zorunluluğu” olmadığının altını çizelim. Bu şekilde ücret alamayan işçiler kısa çalışma ödeneği alabilecek. • Aslında kısa çalışma sürekli olan bir uygulama ama öncelikle bir iş müfettişinin denetim yapması gerekiyor ki bir işyeri kısa çalışmaya geçebilsin. Bu getirilen kolaylaştırılmış kısa çalışma. Aynen Pandemi’de olduğu gibi. • Depremden etkilenen ve olağanüstü hal (OHAL) kapsamında bulunan kentlerdeki işverenler, işyerlerinin yıkık, acil yıkılacak, ağır ya da orta hasarlı olduğunu belgelemeleri durumunda, "uygunluk tespiti" beklenmeksizin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek. Yani, kısa çalışmaya geçmek için bir iş müfettişinin işyerine gitmesine ve uygun görmesine gerek bulunmayacak. • Tabi şunu da belirtmek gerekir yok burada doğru bilgi vermek işverenin yükümlülüğü. Yoksa işverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler yasal faiziyle birlikte geri alınacak. DEPREM BÖLGESİNDE FESİH YASAĞI • Bir başka önemli düzenleme ise Pandemi döneminde gördüğümüz “fesih yasağı”nın getirilmiş olması. • Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ile "işyerinin kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma yasaklandı. OHAL bölgesindeki illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi kapsamda. • Kararnameyle OHAL bölgelerinde, pandemi döneminde olduğu gibi İş Kanunu'ndaki, "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymamak", 48 • Bu yasağa uymayanlar işçi başına 10 bin 8 Türk Lirası idari para cezası uygulanacak. NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ • Fesih yasağı getirildiği için işten çıkartılamayan ve kısa çalışma ödeneği alamayacak kişilere de “nakdi ücret desteği” getirildi. Keza depremin olduğu 6 Şubattan günümüze kadar deprem bölgesi illerinde işten çıkartılmış olan işçiler de bu desteği alabilecek. • Buna göre kısa çalışma veya işsizlik ödeneğinden yararlanmayan ve işsiz kalanlar için OHAL süresini aşmamak kaydıyla İşsizlik Sigortası Fonu'ndan günlük 133,44 TL destek ödemesi yapılacak. İşyerinin kapanması veya kapatılması halinde işsiz kalanlar da bu haktan yararlanabilecek. Bu kişilerin Genel Sağlık Sigortası kapsamında primlerini de İŞKUR ödeyecek. • Ancak emekli maaşı alanlar nakdi ücret desteği alamayacak. Nakdi ücret desteği OHAL süresini geçmemek üzere (halen üç ay) ve işsiz kaldıkları süre için yapılacak, iş bulurlarsa kesilecek. TOPLU SÖZLEŞMELERİN UZATILMASI • Deprem kapsamında alınan bir tedbir de toplu iş sözleşmesine tabi işyerlerine ilişkin. • Deprem bölgesindeki işyerlerinde Sendika Kanunu kapsamındaki yetki tespiti, toplu sözleşmelerin yapılması, uyuşmazlıkların çözümü, grev ve lokavt süreleri de OHAL süresi boyunca uzatıldı. • Buna göre işyerlerindeki toplu sözleşmeler OHAL süresinde kendiliğinden uzamış sayılacak. Keza bu dönemde grev ve lokavt yapılması mümkün olmayacak. MART 2023 SAĞLIK VE SOSYAL GÜVENLİK SEKTÖRÜNDE GÜNDEM SGK Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi Değişti: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nin 12'nci maddesi ile SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin 7-(e) maddeleri gereğince düzenlenen “Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi” 27.01.2023, 03.02.2023, 07.02.2023, 10.02.2023, 17.02.2023 ve 24.02.2023 tarihlerinde değiştirilmiştir. Okurlarımız güncel listeye SGK’nın resmî web sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinden ulaşabilir. Tıbbi Malzeme Listelerinde Yer Alma Yıllık Aidat Ücreti Ödemeyi Unutmayın: Sosyal Güvenlik Kurumuna Ödenecek Başvuru, Aidat, İşlem ve Sözleşme Ücretlerine İlişkin Usul ve Esasların “Yıllık aidata ilişkin hususlar” başlıklı 7’nci maddesi gereğince Tıbbi Malzeme Listelerinde yer almak isteyenlerin ürünleri için Yıllık Aidat Ücreti ödemesi gerekiyor. Yıllık aidat ücretini 01.03.2023 gününe kadar hiç ödemeyen veya eksik ödeyenler ile ödemeye ilişkin dekontun/ belgenin bir suretini duyurunun 3. maddesinde belirtildiği şekilde SGK’ya teslim etmeyen firmalarının tüm barkodları 01.04.2023 tarihi itibariyle pasife alınacak, önemle hatırlatmış olalım. Deprem Bölgesinde Fatura Teslim İlleri Değiştirildi: Büyük Deprem felaketi nedeniyle yaşanabilecek aksama ve gecikmelerin herhangi bir mağduriyet oluşturmaması için, Adana ve bağlı illerde (Hatay, Mersin, Osmaniye) faaliyet gösteren SGK ile sözleşmeli sağlık hizmet sunucularına (hastane, diyaliz merkezi, tıp merkezi vb.) ait fatura ve eki belgelerin, Ocak 2023 (dahil) döneminden itibaren sözleşmelerinin yürütümü, teslimi, incelenmesi, itirazların değerlendirilmesi, üst komisyonlara havale ve ödeme işlemleri Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne devredilmiş bulunuyor. Keza, SGK ile sözleşmeli eczanelerin gönderecekleri reçete ve eki belgeler ile eczanelerden, reçete düzenlenmesi suretiyle temin edilen tıbbi malzemelere ait fatura ve eki belgeler dahil olmak üzere Ocak 2023 (dahil) döneminden itibaren sözleşmelerinin yürütümü, teslimi, incelenmesi, itirazların değerlendirilmesi, üst komisyonlara havale ve ödeme işlemleri aşağıdaki gösterilen ilgili illere devredilmiş bulunmakta: MART 2023 • Adana ve bağlı illeri (Hatay, Mersin, Osmaniye, Kilis) için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, • Gaziantep, Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya ve Muş illeri için İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü. • Öte yandan, SGK ile sözleşmeli satış merkezi/merkez tarafından ayakta tedavide kullanılan tıbbi malzemelere ait fatura ve eki belgelerin Ocak 2023 (dahil) döneminden itibaren sözleşmelerinin yürütümü, teslimi, incelenmesi, itirazların değerlendirilmesi ve ödeme işlemleri; • Adana ve bağlı illeri (Hatay, Mersin, Osmaniye, Kilis) için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, • • Gaziantep, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya illeri için İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Ayrıca, Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Osmaniye illerinde faaliyet gösteren SGK ile sözleşmeli optisyenlik müesseselerine ait görmeye yardımcı tıbbi malzeme reçete/fatura ve eki belgelerin Ocak 2023 (dahil) döneminden itibaren sözleşmelerinin yürütümü, teslimi, incelenmesi, itirazların değerlendirilmesi ve ödeme işlemleri Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından yürütülecek. SUT Barkod Eşleştirmeleri Haziran Sonuna Ertelendi: 08.02.2023 tarihinde yayımlanan duyuruda; “Ayakta Tedavide Kullanılan Tıbbi Malzemeler” için SGK’ca 20.04.2016 tarihinde yayımlanan “Sosyal Güvenlik Kurumu Tıbbi Malzeme Başvuruları İle İlgili Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge” kapsamında C grubu SUT kodu-barkod eşleştirmesi yapılacağı, belirtilen süre ve esaslar doğrultusunda barkod eşleştirmesi başvurusunu yapmayan firmaların ürünlerinin 28.02.2023 tarihinden itibaren ödeme kapsamından çıkartılacağı duyurulmuş idi. Deprem nedeniyle söz konusu geri ödeme kapsamından çıkarılma tarihine 28.02.2023 tarihinden 30.06.2023 tarihine uzatılmış bulunuyor. 49