Skip to main content

Christina Zoniou

University of the Peloponnese, Department of Theatre Studies, Faculty Member

Followers

192

Following

103

Co-authors

20

Mentions

143

Public Views

PhD, MPhil, Tenured Faculty Member at the Department of Theatre Studies - University of the Peloponnese (Member of the EEP /Specialised Faculty). Fields: Acting, Directing, Stage Practice, Collaborative Dramaturgy, Applied Drama, Theatre of the Oppressed, Documentary Theatre, Adult Education, Intercultural Education, Critical Ehtnograplhy.Holds a BA degree in Theatre Studies from the National and Kapodistrian University of Athens, an MPhil degree from the Department of Film, Television & Theatre Studies, University of Glasgow, a PhD in Intercultural Education from the University of Thessaly and a practised-based Master from the Laboratorio Nove Acting School of Florence.
Address: Greece

less

Eleni Papalexiou

University of the Peloponnese

Avra Xepapadakou

University of Nicosia

Sozita Goudouna

City University of New York

Steriani Tsintziloni

National and Kapodistrian University of Athens

Spyridoula Magoula

University of Piraeus

Evangelia Angelkou

Hellenic Ministry of Culture & Sports

Evangelia Chaldæaki

National & Kapodistrian University of Athens

Μαρία Βελιώτη / Maria Velioti

University of the Peloponnese

InterestsView All (11)

Uploads

Papers by Christina Zoniou

Performing Space 2024. Conference Programme

by Christina Zoniou and Athena Stourna

On 3, 4, 5 and 6 July 2024, the third edition of the Performing Space 2024, Conference and Worksh... more On 3, 4, 5 and 6 July 2024, the third edition of the Performing Space 2024, Conference and Workshops will take place at the Park Hotel, Nafplio (Greece). Researchers, students, artists and professionals will present their work at this exceptional event, which will also include three different workshops and various performative events.

Πλατόνοφ, ένα εγκώμιο στην ανοησία….

The Greek Play Project, 2024

Ο Ρώσος σκηνοθέτης Adolf Shapiro και η μέθοδος δουλειάς του με τους ηθοποιούς και το κείμενο με α... more Ο Ρώσος σκηνοθέτης Adolf Shapiro και η μέθοδος δουλειάς του με τους ηθοποιούς και το κείμενο με αφορμή την παράσταση Πλατόνοφ του Άντον Τσέχοφ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Φεβρουάριος - Απρίλιος 2024.

Education & Theatre Journal, Issue 24

Education & Theatre, Issue 24 - Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr) , 2023

Education & Theatre A journal for the promotion of research on and practice of drama/theatre an... more Education & Theatre
A journal for the promotion of research on and practice of drama/theatre and other performing arts in formal and non-formal education
© Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr)

Editing Committee for this Issue: Katerina Alexiadi, Nassia Choleva, Betty Giannouli, Mary Kaldi, Ιro Potamousi, Hara Tsoukala, Christina Zoniou
Editors of Issue 24: Mary Kaldi, Betty Giannouli
Founding editor: Nikos Govas

The contribution of the Theatre of the Oppressed and other drama techniques in developing teachers' intercultural competence

The present doctoral thesis combines the scientific fields of performance studies and pedagogical... more The present doctoral thesis combines the scientific fields of performance studies and pedagogical studies. The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and the ongoing intercultural training of teachers at all levels have often been set in a wrong context, emphasizing mostly the theoretical and the traditional teacher-centred teaching. On the contrary, according to our approach, teacher training for the intercultural management of diversity aims primarily to challenge the teacher’s own identities, behaviour, and relationships, so that they cease to function merely as receptors and transporters of theories about the intercultural school.This research, assuming that interculturalism is an overriding issue for the Greek school, aims to contribute to the framing of a theory of intercultural education, by providing specific support actions for teachers that derive from the field of theatre, and, thus, to meet the growing demand for training w...

Η συμβολή του θεάτρου του καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and th... more The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and the ongoing intercultural training of teachers at all levels have often been set in a wrong context, emphasizing mostly the theoretical and the traditional teacher-centered teaching. On the contrary, according to our approach, teacher training for the intercultural management of diversity aims primarily to challenge the teacher's own identities, behaviour, and relationships, so that they cease to function merely as receptors and transporters of theories about the intercultural school. This research, assuming that interculturalism is an overriding issue for the Greek school, aims to contribute to the framing of a theory of intercultural education, by providing specific support actions for teachers that derive from the field of theatre, and, thus, to meet the growing demand for training with new tools, ways and methods, compatible with the principles of intercultural education, as well as person-centred and reflective critical approaches to adult education. As part of an action research, which belongs to the broad disciplines of performance and pedagogical studies, an original holistic intensive teacher training program is implemented, which aims to foster teachers' intercultural competence by using the vehicle of theatricality. In this training program there is a primary focus on the method of the Theatre of the Oppressed, as well as an attempt to systematize the use of theatrical and experiential techniques from social theatre, the performing arts in education, and experiential intercultural education. As regards methodology, the research belongs to the qualitative research paradigm. Data generation, collection, and analysis are based on performance ethnography and performing artsbased research as well as on grounded theory.

Η συμβολή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

Η παρούσα διδακτορική διατριβή συνδυάζει τα επιστημονικά πεδία των παραστατικών σπουδών και της π... more Η παρούσα διδακτορική διατριβή συνδυάζει τα επιστημονικά πεδία των παραστατικών σπουδών και της παιδαγωγικής επιστήμης. Το αντικείμενο της διατριβής προέκυψε από τη διαπίστωση πολλών ερευνών ότι τόσο η αρχική όσο και η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων σχετικά με τη διαπολιτισμική προσέγγιση έχει κατά το μεγαλύτερο μέρος της τοποθετηθεί σε λάθος πλαίσιο, καθώς δίνει έμφαση στην αμιγώς θεωρητική κατάρτιση και στηρίζεται στην παραδοσιακή μετωπική δασκαλοκεντρική διδασκαλία. Αντιθέτως, σύμφωνα με την προσέγγισή μας, η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για τη διαπολιτισμική διαχείριση της ετερότητας έχει ως πρωταρχικό στόχο να θέτει ο εκπαιδευτικός υπό συζήτηση τον εαυτό του, τις ταυτότητές του, τη συμπεριφορά του και τις σχέσεις του, ώστε να μην λειτουργεί μόνο ως υποδοχέας και μεταφορέας θεωριών για το διαπολιτισμικό σχολείο. Με την παρούσα έρευνα, θεωρώντας ως δεδομένο ότι η διαπολιτισμικότητα αποτελεί επιτακτικό ζητούμενο για το ελληνικό σχολείο, σκ...

From performing heteronomy to devising a theatricality of autonomy A presentation of an ongoing process of Theatre of the Oppressed, documentary theatre and critical ethnography in a multicultural community in Rome

Education & Theatre

This article presents a social theatre intervention that took place in 2019 within a multinationa... more This article presents a social theatre intervention that took place in 2019 within a multinational and inclusive community in the Esquilino quarter, Rome. This intervention was based on combined artisticethnographic research, aiming at creating a multiple and dynamic mirror of the reality examined, useful to its protagonists but also to those who wish to ponder the possibilities of intertwining performing arts with a political imaginary and citizens' self-institution. We outline the demanding, creative process of a collective emotional and intellectual development journey of a large group of people, starting from the Theatre of the Oppressed (TO), critical ethnography and critical pedagogy for adults, passing through ethnodrama, documentary theatre, site-specific performance, delving into the theatricality of popular assemblies and, finally, driven by the tangible needs of participants, arriving at devising a hybrid theatre, suspended between reality and potentiality, between heteronomy and autonomy.

Από την επιτέλεση της ετερονομίας προς την επινόηση μιας θεατρικότητας της αυτονομίας – Παρουσίαση μιας εξελικτικής διαδικασίας Θεάτρου του Καταπιεσμένου, θεάτρου τεκμηρίωσης και κριτικής εθνογραφίας σε μια πολυπολιτισμική κοινότητα στη Ρώμη

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2021

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε μια παρέμβαση κοινωνικού θεάτρου που πραγματοποιήθηκε σε μια πολυεθν... more Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε μια παρέμβαση κοινωνικού θεάτρου που πραγματοποιήθηκε σε μια πολυεθνική και πολυσυλλεκτική κοινότητα στην περιοχή Esquilino της Ρώμης το 2019. Η παρέμβαση
βασίστηκε σε μια συνδυαστική καλλιτεχνική-εθνογραφική έρευνα, της οποίας στόχος ήταν η δημιουργία ενός πολλαπλού και δυναμικού καθρέφτη της πραγματικότητας υπό εξέταση, χρήσιμου στους πρωταγωνιστές της, αλλά και σε όσους θέλουν να αναρωτηθούν για τις δυνατότητες διαπλοκής των παραστατικών τεχνών με το πολιτειακό φαντασιακό και την αυτοθέσμιση των πολιτών.
Παρακολουθούμε την απαιτητική και δημιουργική διαδικασία ενός συλλογικού ταξιδιού συναισθηματικής και πνευματικής ανάπτυξης μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, εκκινώντας από το Θέατρο του
Καταπιεσμένου (ΘτΚ), την κριτική εθνογραφία και την κριτική παιδαγωγική των ενηλίκων, περνώντας από το εθνογραφικό θέατρο (εθνόδραμα), το θέατρο τεκμηρίωσης (θέατρο-ντοκουμέντο), την εντόπια (site-specific) επιτέλεση, εντρυφώντας στη θεατρικότητα των λαϊκών συνελεύσεων και φτάνοντας, τέλος, με οδηγό τις συγκεκριμένες χειροπιαστές ανάγκες των συμμετεχόντων, στη σύλληψη ενός υβριδικού θεάτρου, που αιωρείται μεταξύ του υπαρκτού και του «εν δυνάμει», μεταξύ της ετερονομίας και της
αυτονομίας.

Γλωσσάρι του Θεάτρου του Καταπιεσμένου

Περιοδικό Εκπαίδευση και Θέατρο, 2015

Η συμβολή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ", 2016

Στο πλαίσιο μιας έρευνας δράσης, η οποία εντάσσεται στα ευρεία επιστημονικά πεδία των παραστατικώ... more Στο πλαίσιο μιας έρευνας δράσης, η οποία εντάσσεται στα ευρεία επιστημονικά πεδία των παραστατικών και των παιδαγωγικών σπουδών, υλοποιείται ένα πρωτότυπο εντατικό πρόγραμμα ολιστικής επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για την ενίσχυση της διαπολιτισμικής ικανότητας με όχημα τη θεατρικότητα. Στο πρόγραμμα επιμόρφωσης συστηματοποιείται η χρήση θεατρικών και βιωματικών τεχνικών από το κοινωνικό θέατρο, τις παραστατικές τέχνες στην εκπαίδευση και τη βιωματική διαπολιτισμική εκπαίδευση, με βασική μέθοδο το Θέατρο του Καταπιεσμένου.
Μεθοδολογικά η έρευνα υπάγεται στο ποιοτικό ερευνητικό παράδειγμα. Η παραγωγή, η συλλογή και η ανάλυση των δεδομένων βασίζεται στην παραστατική εθνογραφία και την έρευνα με βάση τις παραστατικές τέχνες καθώς και στη θεμελιωμένη θεωρία.

Aουγκούστο Μποάλ (Augusto Boal), 1931-2009.

Εκπαίδευση και Θέατρο, 2015

Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα: μια διαδικασία «ανάπτυξης κοινού» μέσω της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο καινοτόμο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, σε σύμπραξη με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Eκπαίδευση & Θέατρο, 2018

Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρ... more Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», που υλοποιείται από το 2016 και εξής στην Αργολίδα και αλλού στην Ελλάδα, και στο οποίο μαθητές όλων των βαθμίδων και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα με ελεύθερη συμμετοχή να παρακολουθήσουν βιωματικά θεατρικά εργαστήρια, καλούμενοι να γίνουν μέτοχοι της μεγάλης γιορτής του αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Η απόπειρα εκπαίδευσης κοινού αφορά την αντιμετώπιση των αρχαίων κειμένων ως ζωντανού υλικού, που προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και ζωντανή καλλιτεχνική δημιουργία. Στόχος είναι η αποκαθήλωση των κειμένων από το βάθρο ιερότητας, με στόχο να γίνουν ξανά ελκυστικά και ουσιαστικά για τον σύγχρονο άνθρωπο. Επίσης, επιδίωξη αποτελεί η ενίσχυση της αίσθησης του θεατή ως εν δυνάμει δημιουργού, ο οποίος μπορεί να συνδιαλεχθεί επί ίσοις όροις με τον επαγγελματία δημιουργό, στη βάση μιας διαρκούς αναζήτησης νοημάτων, συμβόλων, πολιτικών, ερμηνείας τους παρελθόντος και οραμάτων για το μέλλον. Με αυτό τον τρόπο, ως «ενεργοί θεατές» οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα μυούνται στην απελευθερωτική θεατρική διαδικασία και καθίστανται τελικά «ενεργοί πολίτες», προσεγγίζοντας τα νέα αισθητικά ρεύματα της τέχνης του θεάτρου και τα επείγοντα ερωτηματικά που τίθενται επί σκηνής από τους σύγχρονους καλλιτέχνες.

Πρακτικα του Β΄ Θεατρολογικου Συνεδριου Αφιερωμενο στον Δημητρη Σπαθη Μεταναστεσ και Πρόσφυγεσ στη Συγχρόνη Δραματόυργια και τη Σκηνικη Πραξη

Προσεγγίσεις της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου: Η περίπτωση του ηθοποιού-εμψυχωτή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου του Αugusto Boal

Πρακτικά Ε ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ", 2018

Σ τη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal... more Σ τη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal με άλλες παραδόσεις της υποκριτικής. O Richard Schechner λέει για το θέατρο του Augusto Boal: Πέτυχες ό,τι ο Brecht μόνο ονειρεύτηκε και έγραψε για αυτό: το να κάνει κανείς ένα χρήσιμο θέατρο που να είναι διασκεδαστικό, αστείο και διδακτικό. Είναι ένα διαφορετικό είδος θεάτρου, ένα είδος κοινωνικής θεραπείας… εστιάζει στο μυαλό, χαλαρώνει το πνεύμα και δίνει στον κόσμο μια νέα δυνατότητα να χειρίζεται τις καταστάσεις του. 1 1. R. Schechner, Backcover (oπισθόφυλλο), στο A. Boal, Games for Actors and Non-Actors (μετ. A. Jackson), Routledge, London / New York, 1992.

Τα Θεατροπαιδαγωγικά Προγράμματα και οι τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ

by Christina Zoniou and Nikos Govas

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Παραστάσεις θεάτρου-ντοκουμέντο με νέους, εφήβους, παιδιά και μη επαγγελματίες ενήλικες: ένας πρακτικός οδηγός για εμψυχωτές

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ EKΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ, 2017

Οι δύο πυλώνες της δουλειάς μας στο θέατρο-ντοκουμέντο, τόσο αναφορικά με τη διαδικασία όσο και μ... more Οι δύο πυλώνες της δουλειάς μας στο θέατρο-ντοκουμέντο, τόσο αναφορικά με τη διαδικασία όσο και με το αποτέλεσμα της δουλειάς με νέους, έφηβους, παιδιά και μη επαγγελματίες ενήλικες, είναι οι σύγχρονες αισθητικές/καλλιτεχνικές αναζητήσεις του μεταδραματικού θεάτρου και η κριτική μαθητοκεντρικήεκπαίδευση.
Δημιουργούμε παραστάσεις θεάτρου-ντοκουμέντο με μια ομάδα παιδιών, νέων ή ενηλίκων, με στόχο να τους δώσουμε βήμα να μιλήσουν για την πραγματικότητά τους, την κουλτούρα τους και τα ζητήματα που τους απασχολούν. Η μεθοδολογία μας είναι συμπεριληπτική, δημιουργική και μαθητοκεντρική. Στόχος μας είναι η κριτική επαναδιαπραγμάτευση της πραγματικότητας και ο κοινωνικός μετασχηματισμός.

H εφαρμογή τεχνικών Θεάτρου του Καταπιεσμένου στα Θεατροπαιδαγωγικά Προγράμματα: Σημεία Προσοχής.

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Θέατρο του Καταπιεσμένου με την Ένωση Αφρικανών Γυναικών. Κριτική εθνογραφική έρευνα.

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα: μια διαδικασία «ανάπτυξης κοινού» μέσω της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο καινοτόμο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, σε σύμπραξη με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

by Christina Zoniou and Geo Kakoudaki

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2018

Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρ... more Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», που υλοποιείται από το 2016 και εξής στην Αργολίδα και αλλού στην Ελλάδα, και στο οποίο μαθητές όλων των βαθμίδων και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα με ελεύθερη συμμετοχή να παρακολουθήσουν βιωματικά θεατρικά εργαστήρια, καλούμενοι να γίνουν μέτοχοι της μεγάλης γιορτής του αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Η απόπειρα εκπαίδευσης κοινού αφορά την αντιμετώπιση των αρχαίων κειμένων ως ζωντανού υλικού, που προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και ζωντανή καλλιτεχνική δημιουργία. Στόχος είναι η αποκαθήλωση των κειμένων από το βάθρο ιερότητας, με στόχο να γίνουν ξανά ελκυστικά και ουσιαστικά για τον σύγχρονο άνθρωπο. Επίσης, επιδίωξη αποτελεί η ενίσχυση της αίσθησης του θεατή ως εν δυνάμει δημιουργού, ο οποίος μπορεί να συνδιαλεχθεί επί ίσοις όροις με τον επαγγελματία δημιουργό, στη βάση μιας διαρκούς αναζήτησης νοημάτων, συμβόλων, πολιτικών, ερμηνείας τους παρελθόντος και οραμάτων για το μέλλον. Με αυτό τον τρόπο, ως «ενεργοί θεατές» οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα μυούνται στην απελευθερωτική θεατρική διαδικασία και καθίστανται τελικά «ενεργοί πολίτες», προσεγγίζοντας τα νέα αισθητικά ρεύματα της τέχνης του θεάτρου και τα επείγοντα ερωτηματικά που τίθενται επί σκηνής από τους σύγχρονους καλλιτέχνες.Η λογική σχεδιασμού των δράσεων του προγράμματος
διέπεται από τις αρχές του Εκπαιδευτικού Δράματος, του κοινωνικού θεάτρου και της ανάπτυξης του κοινού και απαρτίζεται από έξι βιωματικές μαθητοκεντρικές δράσεις: 1. «Διάλογοι» (συζητήσεις και ανοιχτά εργαστήρια με καλλιτέχνες παραστάσεων της Επιδαύρου), 2. «Παίζοντας με το αρχαίο δράμα»: (παρεμβάσεις στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) 3. «Ενεργοί θεατές-ενεργοί πολίτες» (εργαστήρια με ενήλικες κατοίκους), 4. «Εκπαιδεύοντας το διεθνές κοινό» (με οργανωμένες ομάδες από διεθνείς εκπαιδευτικούς/πολιτιστικούς φορείς), 5. «Δημιουργική απασχόληση» (για παιδιά στο
πλαίσιο των παραστάσεων), 6. «Συμμετοχικές παραστάσεις»
(με τη συμμετοχή κατοίκων).

Μικρές σκηνές καθημερινής βίας Θέατρο φόρουμ από την Ακτιβιστική Ομάδα Θεάτρου του Καταπιεσμένου (ΘτΚ

Performing Space 2024. Conference Programme

by Christina Zoniou and Athena Stourna

On 3, 4, 5 and 6 July 2024, the third edition of the Performing Space 2024, Conference and Worksh... more On 3, 4, 5 and 6 July 2024, the third edition of the Performing Space 2024, Conference and Workshops will take place at the Park Hotel, Nafplio (Greece). Researchers, students, artists and professionals will present their work at this exceptional event, which will also include three different workshops and various performative events.

Πλατόνοφ, ένα εγκώμιο στην ανοησία….

The Greek Play Project, 2024

Ο Ρώσος σκηνοθέτης Adolf Shapiro και η μέθοδος δουλειάς του με τους ηθοποιούς και το κείμενο με α... more Ο Ρώσος σκηνοθέτης Adolf Shapiro και η μέθοδος δουλειάς του με τους ηθοποιούς και το κείμενο με αφορμή την παράσταση Πλατόνοφ του Άντον Τσέχοφ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Φεβρουάριος - Απρίλιος 2024.

Education & Theatre Journal, Issue 24

Education & Theatre, Issue 24 - Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr) , 2023

Education & Theatre A journal for the promotion of research on and practice of drama/theatre an... more Education & Theatre
A journal for the promotion of research on and practice of drama/theatre and other performing arts in formal and non-formal education
© Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr)

Editing Committee for this Issue: Katerina Alexiadi, Nassia Choleva, Betty Giannouli, Mary Kaldi, Ιro Potamousi, Hara Tsoukala, Christina Zoniou
Editors of Issue 24: Mary Kaldi, Betty Giannouli
Founding editor: Nikos Govas

The contribution of the Theatre of the Oppressed and other drama techniques in developing teachers' intercultural competence

The present doctoral thesis combines the scientific fields of performance studies and pedagogical... more The present doctoral thesis combines the scientific fields of performance studies and pedagogical studies. The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and the ongoing intercultural training of teachers at all levels have often been set in a wrong context, emphasizing mostly the theoretical and the traditional teacher-centred teaching. On the contrary, according to our approach, teacher training for the intercultural management of diversity aims primarily to challenge the teacher’s own identities, behaviour, and relationships, so that they cease to function merely as receptors and transporters of theories about the intercultural school.This research, assuming that interculturalism is an overriding issue for the Greek school, aims to contribute to the framing of a theory of intercultural education, by providing specific support actions for teachers that derive from the field of theatre, and, thus, to meet the growing demand for training w...

Η συμβολή του θεάτρου του καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and th... more The subject of this thesis results from the findings of many studies that both the initial and the ongoing intercultural training of teachers at all levels have often been set in a wrong context, emphasizing mostly the theoretical and the traditional teacher-centered teaching. On the contrary, according to our approach, teacher training for the intercultural management of diversity aims primarily to challenge the teacher's own identities, behaviour, and relationships, so that they cease to function merely as receptors and transporters of theories about the intercultural school. This research, assuming that interculturalism is an overriding issue for the Greek school, aims to contribute to the framing of a theory of intercultural education, by providing specific support actions for teachers that derive from the field of theatre, and, thus, to meet the growing demand for training with new tools, ways and methods, compatible with the principles of intercultural education, as well as person-centred and reflective critical approaches to adult education. As part of an action research, which belongs to the broad disciplines of performance and pedagogical studies, an original holistic intensive teacher training program is implemented, which aims to foster teachers' intercultural competence by using the vehicle of theatricality. In this training program there is a primary focus on the method of the Theatre of the Oppressed, as well as an attempt to systematize the use of theatrical and experiential techniques from social theatre, the performing arts in education, and experiential intercultural education. As regards methodology, the research belongs to the qualitative research paradigm. Data generation, collection, and analysis are based on performance ethnography and performing artsbased research as well as on grounded theory.

Η συμβολή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

Η παρούσα διδακτορική διατριβή συνδυάζει τα επιστημονικά πεδία των παραστατικών σπουδών και της π... more Η παρούσα διδακτορική διατριβή συνδυάζει τα επιστημονικά πεδία των παραστατικών σπουδών και της παιδαγωγικής επιστήμης. Το αντικείμενο της διατριβής προέκυψε από τη διαπίστωση πολλών ερευνών ότι τόσο η αρχική όσο και η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων σχετικά με τη διαπολιτισμική προσέγγιση έχει κατά το μεγαλύτερο μέρος της τοποθετηθεί σε λάθος πλαίσιο, καθώς δίνει έμφαση στην αμιγώς θεωρητική κατάρτιση και στηρίζεται στην παραδοσιακή μετωπική δασκαλοκεντρική διδασκαλία. Αντιθέτως, σύμφωνα με την προσέγγισή μας, η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για τη διαπολιτισμική διαχείριση της ετερότητας έχει ως πρωταρχικό στόχο να θέτει ο εκπαιδευτικός υπό συζήτηση τον εαυτό του, τις ταυτότητές του, τη συμπεριφορά του και τις σχέσεις του, ώστε να μην λειτουργεί μόνο ως υποδοχέας και μεταφορέας θεωριών για το διαπολιτισμικό σχολείο. Με την παρούσα έρευνα, θεωρώντας ως δεδομένο ότι η διαπολιτισμικότητα αποτελεί επιτακτικό ζητούμενο για το ελληνικό σχολείο, σκ...

From performing heteronomy to devising a theatricality of autonomy A presentation of an ongoing process of Theatre of the Oppressed, documentary theatre and critical ethnography in a multicultural community in Rome

Education & Theatre

This article presents a social theatre intervention that took place in 2019 within a multinationa... more This article presents a social theatre intervention that took place in 2019 within a multinational and inclusive community in the Esquilino quarter, Rome. This intervention was based on combined artisticethnographic research, aiming at creating a multiple and dynamic mirror of the reality examined, useful to its protagonists but also to those who wish to ponder the possibilities of intertwining performing arts with a political imaginary and citizens' self-institution. We outline the demanding, creative process of a collective emotional and intellectual development journey of a large group of people, starting from the Theatre of the Oppressed (TO), critical ethnography and critical pedagogy for adults, passing through ethnodrama, documentary theatre, site-specific performance, delving into the theatricality of popular assemblies and, finally, driven by the tangible needs of participants, arriving at devising a hybrid theatre, suspended between reality and potentiality, between heteronomy and autonomy.

Από την επιτέλεση της ετερονομίας προς την επινόηση μιας θεατρικότητας της αυτονομίας – Παρουσίαση μιας εξελικτικής διαδικασίας Θεάτρου του Καταπιεσμένου, θεάτρου τεκμηρίωσης και κριτικής εθνογραφίας σε μια πολυπολιτισμική κοινότητα στη Ρώμη

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2021

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε μια παρέμβαση κοινωνικού θεάτρου που πραγματοποιήθηκε σε μια πολυεθν... more Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε μια παρέμβαση κοινωνικού θεάτρου που πραγματοποιήθηκε σε μια πολυεθνική και πολυσυλλεκτική κοινότητα στην περιοχή Esquilino της Ρώμης το 2019. Η παρέμβαση
βασίστηκε σε μια συνδυαστική καλλιτεχνική-εθνογραφική έρευνα, της οποίας στόχος ήταν η δημιουργία ενός πολλαπλού και δυναμικού καθρέφτη της πραγματικότητας υπό εξέταση, χρήσιμου στους πρωταγωνιστές της, αλλά και σε όσους θέλουν να αναρωτηθούν για τις δυνατότητες διαπλοκής των παραστατικών τεχνών με το πολιτειακό φαντασιακό και την αυτοθέσμιση των πολιτών.
Παρακολουθούμε την απαιτητική και δημιουργική διαδικασία ενός συλλογικού ταξιδιού συναισθηματικής και πνευματικής ανάπτυξης μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, εκκινώντας από το Θέατρο του
Καταπιεσμένου (ΘτΚ), την κριτική εθνογραφία και την κριτική παιδαγωγική των ενηλίκων, περνώντας από το εθνογραφικό θέατρο (εθνόδραμα), το θέατρο τεκμηρίωσης (θέατρο-ντοκουμέντο), την εντόπια (site-specific) επιτέλεση, εντρυφώντας στη θεατρικότητα των λαϊκών συνελεύσεων και φτάνοντας, τέλος, με οδηγό τις συγκεκριμένες χειροπιαστές ανάγκες των συμμετεχόντων, στη σύλληψη ενός υβριδικού θεάτρου, που αιωρείται μεταξύ του υπαρκτού και του «εν δυνάμει», μεταξύ της ετερονομίας και της
αυτονομίας.

Γλωσσάρι του Θεάτρου του Καταπιεσμένου

Περιοδικό Εκπαίδευση και Θέατρο, 2015

Η συμβολή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ", 2016

Στο πλαίσιο μιας έρευνας δράσης, η οποία εντάσσεται στα ευρεία επιστημονικά πεδία των παραστατικώ... more Στο πλαίσιο μιας έρευνας δράσης, η οποία εντάσσεται στα ευρεία επιστημονικά πεδία των παραστατικών και των παιδαγωγικών σπουδών, υλοποιείται ένα πρωτότυπο εντατικό πρόγραμμα ολιστικής επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για την ενίσχυση της διαπολιτισμικής ικανότητας με όχημα τη θεατρικότητα. Στο πρόγραμμα επιμόρφωσης συστηματοποιείται η χρήση θεατρικών και βιωματικών τεχνικών από το κοινωνικό θέατρο, τις παραστατικές τέχνες στην εκπαίδευση και τη βιωματική διαπολιτισμική εκπαίδευση, με βασική μέθοδο το Θέατρο του Καταπιεσμένου.
Μεθοδολογικά η έρευνα υπάγεται στο ποιοτικό ερευνητικό παράδειγμα. Η παραγωγή, η συλλογή και η ανάλυση των δεδομένων βασίζεται στην παραστατική εθνογραφία και την έρευνα με βάση τις παραστατικές τέχνες καθώς και στη θεμελιωμένη θεωρία.

Aουγκούστο Μποάλ (Augusto Boal), 1931-2009.

Εκπαίδευση και Θέατρο, 2015

Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα: μια διαδικασία «ανάπτυξης κοινού» μέσω της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο καινοτόμο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, σε σύμπραξη με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Eκπαίδευση & Θέατρο, 2018

Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρ... more Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», που υλοποιείται από το 2016 και εξής στην Αργολίδα και αλλού στην Ελλάδα, και στο οποίο μαθητές όλων των βαθμίδων και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα με ελεύθερη συμμετοχή να παρακολουθήσουν βιωματικά θεατρικά εργαστήρια, καλούμενοι να γίνουν μέτοχοι της μεγάλης γιορτής του αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Η απόπειρα εκπαίδευσης κοινού αφορά την αντιμετώπιση των αρχαίων κειμένων ως ζωντανού υλικού, που προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και ζωντανή καλλιτεχνική δημιουργία. Στόχος είναι η αποκαθήλωση των κειμένων από το βάθρο ιερότητας, με στόχο να γίνουν ξανά ελκυστικά και ουσιαστικά για τον σύγχρονο άνθρωπο. Επίσης, επιδίωξη αποτελεί η ενίσχυση της αίσθησης του θεατή ως εν δυνάμει δημιουργού, ο οποίος μπορεί να συνδιαλεχθεί επί ίσοις όροις με τον επαγγελματία δημιουργό, στη βάση μιας διαρκούς αναζήτησης νοημάτων, συμβόλων, πολιτικών, ερμηνείας τους παρελθόντος και οραμάτων για το μέλλον. Με αυτό τον τρόπο, ως «ενεργοί θεατές» οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα μυούνται στην απελευθερωτική θεατρική διαδικασία και καθίστανται τελικά «ενεργοί πολίτες», προσεγγίζοντας τα νέα αισθητικά ρεύματα της τέχνης του θεάτρου και τα επείγοντα ερωτηματικά που τίθενται επί σκηνής από τους σύγχρονους καλλιτέχνες.

Πρακτικα του Β΄ Θεατρολογικου Συνεδριου Αφιερωμενο στον Δημητρη Σπαθη Μεταναστεσ και Πρόσφυγεσ στη Συγχρόνη Δραματόυργια και τη Σκηνικη Πραξη

Προσεγγίσεις της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου: Η περίπτωση του ηθοποιού-εμψυχωτή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου του Αugusto Boal

Πρακτικά Ε ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ", 2018

Σ τη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal... more Σ τη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal με άλλες παραδόσεις της υποκριτικής. O Richard Schechner λέει για το θέατρο του Augusto Boal: Πέτυχες ό,τι ο Brecht μόνο ονειρεύτηκε και έγραψε για αυτό: το να κάνει κανείς ένα χρήσιμο θέατρο που να είναι διασκεδαστικό, αστείο και διδακτικό. Είναι ένα διαφορετικό είδος θεάτρου, ένα είδος κοινωνικής θεραπείας… εστιάζει στο μυαλό, χαλαρώνει το πνεύμα και δίνει στον κόσμο μια νέα δυνατότητα να χειρίζεται τις καταστάσεις του. 1 1. R. Schechner, Backcover (oπισθόφυλλο), στο A. Boal, Games for Actors and Non-Actors (μετ. A. Jackson), Routledge, London / New York, 1992.

Τα Θεατροπαιδαγωγικά Προγράμματα και οι τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ

by Christina Zoniou and Nikos Govas

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Παραστάσεις θεάτρου-ντοκουμέντο με νέους, εφήβους, παιδιά και μη επαγγελματίες ενήλικες: ένας πρακτικός οδηγός για εμψυχωτές

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ EKΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ, 2017

Οι δύο πυλώνες της δουλειάς μας στο θέατρο-ντοκουμέντο, τόσο αναφορικά με τη διαδικασία όσο και μ... more Οι δύο πυλώνες της δουλειάς μας στο θέατρο-ντοκουμέντο, τόσο αναφορικά με τη διαδικασία όσο και με το αποτέλεσμα της δουλειάς με νέους, έφηβους, παιδιά και μη επαγγελματίες ενήλικες, είναι οι σύγχρονες αισθητικές/καλλιτεχνικές αναζητήσεις του μεταδραματικού θεάτρου και η κριτική μαθητοκεντρικήεκπαίδευση.
Δημιουργούμε παραστάσεις θεάτρου-ντοκουμέντο με μια ομάδα παιδιών, νέων ή ενηλίκων, με στόχο να τους δώσουμε βήμα να μιλήσουν για την πραγματικότητά τους, την κουλτούρα τους και τα ζητήματα που τους απασχολούν. Η μεθοδολογία μας είναι συμπεριληπτική, δημιουργική και μαθητοκεντρική. Στόχος μας είναι η κριτική επαναδιαπραγμάτευση της πραγματικότητας και ο κοινωνικός μετασχηματισμός.

H εφαρμογή τεχνικών Θεάτρου του Καταπιεσμένου στα Θεατροπαιδαγωγικά Προγράμματα: Σημεία Προσοχής.

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Θέατρο του Καταπιεσμένου με την Ένωση Αφρικανών Γυναικών. Κριτική εθνογραφική έρευνα.

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2015

Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα: μια διαδικασία «ανάπτυξης κοινού» μέσω της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο καινοτόμο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, σε σύμπραξη με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

by Christina Zoniou and Geo Kakoudaki

Εκπαίδευση & Θέατρο, 2018

Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρ... more Στο άρθρο αυτό επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», που υλοποιείται από το 2016 και εξής στην Αργολίδα και αλλού στην Ελλάδα, και στο οποίο μαθητές όλων των βαθμίδων και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα με ελεύθερη συμμετοχή να παρακολουθήσουν βιωματικά θεατρικά εργαστήρια, καλούμενοι να γίνουν μέτοχοι της μεγάλης γιορτής του αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Η απόπειρα εκπαίδευσης κοινού αφορά την αντιμετώπιση των αρχαίων κειμένων ως ζωντανού υλικού, που προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και ζωντανή καλλιτεχνική δημιουργία. Στόχος είναι η αποκαθήλωση των κειμένων από το βάθρο ιερότητας, με στόχο να γίνουν ξανά ελκυστικά και ουσιαστικά για τον σύγχρονο άνθρωπο. Επίσης, επιδίωξη αποτελεί η ενίσχυση της αίσθησης του θεατή ως εν δυνάμει δημιουργού, ο οποίος μπορεί να συνδιαλεχθεί επί ίσοις όροις με τον επαγγελματία δημιουργό, στη βάση μιας διαρκούς αναζήτησης νοημάτων, συμβόλων, πολιτικών, ερμηνείας τους παρελθόντος και οραμάτων για το μέλλον. Με αυτό τον τρόπο, ως «ενεργοί θεατές» οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα μυούνται στην απελευθερωτική θεατρική διαδικασία και καθίστανται τελικά «ενεργοί πολίτες», προσεγγίζοντας τα νέα αισθητικά ρεύματα της τέχνης του θεάτρου και τα επείγοντα ερωτηματικά που τίθενται επί σκηνής από τους σύγχρονους καλλιτέχνες.Η λογική σχεδιασμού των δράσεων του προγράμματος
διέπεται από τις αρχές του Εκπαιδευτικού Δράματος, του κοινωνικού θεάτρου και της ανάπτυξης του κοινού και απαρτίζεται από έξι βιωματικές μαθητοκεντρικές δράσεις: 1. «Διάλογοι» (συζητήσεις και ανοιχτά εργαστήρια με καλλιτέχνες παραστάσεων της Επιδαύρου), 2. «Παίζοντας με το αρχαίο δράμα»: (παρεμβάσεις στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) 3. «Ενεργοί θεατές-ενεργοί πολίτες» (εργαστήρια με ενήλικες κατοίκους), 4. «Εκπαιδεύοντας το διεθνές κοινό» (με οργανωμένες ομάδες από διεθνείς εκπαιδευτικούς/πολιτιστικούς φορείς), 5. «Δημιουργική απασχόληση» (για παιδιά στο
πλαίσιο των παραστάσεων), 6. «Συμμετοχικές παραστάσεις»
(με τη συμμετοχή κατοίκων).

Μικρές σκηνές καθημερινής βίας Θέατρο φόρουμ από την Ακτιβιστική Ομάδα Θεάτρου του Καταπιεσμένου (ΘτΚ

Διαπολιτισμικότητα και θέατρο: μια κριτική επισκόπηση ή ποιο θέατρο είναι κατάλληλο για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. . . .

Διά Βίου Εκπαίδευση και Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών στις Σύγχρονες Πολυπολιτισμικές Κοινωνίες, 2024

Στο κεφάλαιο αυτό, αναλύουμε την αλληλεπίδραση της θεατρικότητας με τη διαπολιτισμικότητα, με έμ... more Στο κεφάλαιο αυτό, αναλύουμε την αλληλεπίδραση της θεατρικότητας με τη διαπολιτισμικότητα, με έμφαση στα θεατρικά ρεύματα
και στα είδη της θεατρικής πρακτικής που κατά τη γνώμη μας είναι χρήσιμα για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Εξετάζουμε τη διαπολιτισμική παιδαγωγική ως ενσώματη επιτέλεση και την εντάσσουμε στην «παραστασιακή στροφή» των κοινωνικών και παιδαγωγικών επιστημών. Επισημαίνουμε, ωστόσο, ότι οι θεατρικές αναπαραστάσεις της ετερότητας, ιδίως στις παραδοσιακές σχολικές παραστάσεις, ενέχουν τον κίνδυνο είτε να ενισχύουν την εθνοκεντρική θεώρηση του «άλλου» ως εξωτικού, μη κανονικού ή και κατώτερου, είτε να υποπίπτουν στις παγίδες του «οίκτου» και της «ηρωοποίησης» της ετερότητας, ειδικά όταν οι αναπαραστάσεις αυτές δεν εμποτίζονται από τις διαδικασίες του κριτικού στοχασμού, τις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και τη συμπεριληπτική πρακτική του εφαρμοσμένου θεάτρου.

The politics of the Chorus. Introducing the Chorus in Jana Sanskriti’s Theatre of the Oppressed performances.

Jana Sanskriti's Khelar Ghor: Ibsen, Forum Theatre and Patriarchy in Bengal. Critical Essays and framing perspectives, 2023

The aim of my article is to present the use of Chorus in the performances of the Indian theatre ... more The aim of my article is to present the use of Chorus in the performances of the Indian theatre company Jana Sanskriti based on Ibsen's A Doll's House and Sophocles' Antigone and to examine the dramaturgy, acting and jokering of these specific performances. I compare the function of the Chorus and the Choreutes (the members of the Chorus) in these performances by Jana Sanskriti with that in antiquity and in the 20th century revivals of classic drama, emphasizing the political dimension of each stylistic choice.
On this occasion, I study critically the perception of ancient drama by Bertolt Brecht and Augusto Boal, starting from the expectation of the above for the function of theatre in the critical reading of the world and of the actors as potential catalysts of social transformation.
Highlighting the post-performative action and influence of the West Bengal activist-actors, I aspire in the end to formulate concerns and proposals concerning new possible forms of collective performances.

Urban Landscape as a Stage: Educational Approaches towards a Performative Scenography - Scenography and Education Assi Dimitrolopoulou

by Assi Dimitrolopoulou and Christina Zoniou

YouthDOCs Documentary Theatre & Video οn Youth Culture, Personal Identity and Contemporary Reality A Handbook for Practitioners & Teachers Edited by Christina Zoniou, 2016

This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects... more

Maieutica e ascesi: la formazione dell’attore nello spazio tele-microscopico del Teatro dell’Oppresso

PER-FORMARE IL SOCIALE. Tomo III LA PEDAGOGIA NEL TEATRO SOCIALE a cura di Guido Di Palma e Irene Scaturro, 2023

In questo articolo, presento un progetto di ricerca artistico-sociale basato principalmente sul T... more In questo articolo, presento un progetto di ricerca artistico-sociale basato principalmente sul Teatro dell’Oppresso, presso il palazzo occupato di via Santa Croce in Gerusalemme 55, nel quartiere Esquilino di Roma, noto come Spin Time, per poi soffermarmi principalmente sulla presentazione della pedagogia dell’attore di teatro sociale che è stata applicata nel progetto in questione, che ha seguito i principi didattici di maieutica e ascesi del TdO e della pedagogia critica per adulti, fondata sui concetti pedagogici di empowerment e di ownership. Il saggio è suddiviso in tre parti: una prima parte, dedicata alla presentazione delle fasi e dei metodi del progetto di ricerca; una seconda, all’illustrazione dei principi della formazione dell’attore sociale del TdO; infine, la parte di maggior rilievo e interesse, l’applicazione specifica di questi principi formativi sul campo all’interno del progetto romano e le nuove rivelazioni artistiche e politiche ottenute attraverso questo esperimento, partendo dal TdO per poi passare dal documentary theatre alla scoperta di un teatro per l’autonomia.

Θέατρο-Ντοκουμέντο, Θέατρο της Επινόησης και Εκπαιδευτική Σεισμολογία: Παιδαγωγικές εφαρμογές και επινόηση της παράστασης Beat the Quake!

by Christina Zoniou and Anna Tsichli

Εκπαιδευτική Σεισμολογία για το Σχολείο και την Κοινωνία: Διεπιστημονική προσέγγιση με καινοτόμες μεθόδους θεατρικής αγωγής και ψηφιακών τεχνολογιών, 2023

Στο κεφάλαιο "Θέατρο-Ντοκουμέντο, Θέατρο της Επινόησης και Εκπαιδευτική Σεισμολογία: Παιδαγω... more Στο κεφάλαιο "Θέατρο-Ντοκουμέντο, Θέατρο της Επινόησης και Εκπαιδευτική Σεισμολογία: Παιδαγωγικές εφαρμογές και επινόηση της παράστασης Beat the Quake!" του βιβλίου ΕduSeismArtTec Εκπαιδευτική Σεισμολογία για το Σχολείο και την Κοινωνία: παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η αξιολόγηση της διαδικασίας δημιουργίας μιας ερευνητικής παράστασης για την εκπαιδευτική σεισμολογία με βάση το Θέατρο της Επινόησης και το Θέατρο-Ντοκουμέντο.

Αριάδνη. Τέχνες και διαπολιτισμική προσαρμογή Εξώφυλλο Περιεχόμενα Ενδεικτικό Κεφάλαιο

ΑΡΙΑΔΝΗ Τέχνες και διαπολιτισμική προσαρμογή Καλλιτεχνικά εργαστήρια με ομάδες μεταναστών - Χριστίνα Ζώνιου & Νάγια Μποέμη (Επιμ.) Εκδόσεις Γρηγόρη, 2013

ΑΡΙΑΔΝΗ Τέχνες και διαπολιτισμική προσαρμογή Καλλιτεχνικά εργαστήρια με ομάδες μεταναστών Η άφιξ... more ΑΡΙΑΔΝΗ Τέχνες και διαπολιτισμική προσαρμογή
Καλλιτεχνικά εργαστήρια με ομάδες μεταναστών
Η άφιξη σε μία νέα χώρα έχει πολλές ομοιότητες με την κατάσταση που αντιμετωπίζει ο μ υ θ ι κ ό ς ή ρ ω α ς Θησέας: βρισκόμαστε ξαφνικά σε ένα νέο τόπο, ενίοτε με όλες τις αναφορές μας χαμένες, όπου οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα πολλαπλά τέρατα.

Η μετανάστευση μπορεί να γεννά την ανάγκη μίας Αριάδνης και το μίτου της που θα μας καθοδηγήσει μέσα σε αυτό το λαβύρινθο. Η ενασχόληση με την τέχνη αναπτύσσει τη δεξιότητά μας να βρίσκουμε τον μίτο με πολλούς τρόπους.

Το πρόγραμμα «Αριάδνη – Διαπολιτισμική προσαρμογή μέσω της τέχνης» κινήθηκε πάνω στη φιλοσοφία της μετασχηματιστικής δύναμης των τεχνών για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικότητας. Μέσω των τεχνών επιχειρεί να διαμορφώσει τεχνικές προκειμένου να προετοιμάσει εμψυχωτές/εκπαιδευτές να εργαστούν με μετανάστες και μη, μαζί, για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής συνείδησης.

Principles of Intercultural Education when facilitating Theatre/Drama in Education Workshops

"It Could Be Me – It Could Be You" - Drama/Τheatre in Εducation methodologies and activities for raising awareness on human rights and refugees, 2021

In this article, part of the book It Could Be Me -It Could Be You, I discuss the concepts of cult... more In this article, part of the book It Could Be Me -It Could Be You, I discuss the concepts of culture, identity, diversity, in the light of interculturalism and intercultural education. I present various models of perceiving culture and I refer to a range of cultural components, such as the perception of masculinity and femininity, spatiality, slow and fast messages, monochronic and polychronic time, and so on, which influence the behaviour and participation of students in the educational process. Having examined the parameters of the multiple identities we all have, I conclude that there is a need to recognise the dimensions of students’ diversity from the teacher’s perspective, since the latter
often seems to conflate the multicultural and intercultural models of managing otherness. When the teacher, artist or drama/ theatre facilitator is aware of how to interculturally manage students' diversity and is interculturally competent, then the theatre/drama workshop they are coordinating can truly become a vehicle for individual and collective empowerment of all parties involved.

Art of adaptation. Manual of artistic tools for migrants.

This project has been funded with support from the European Commission. This communication reflec... more

ΘΕΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ με τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ Διαφυγές …από κάθε εξάρτηση - Μικρές σκηνές καθημερινής βίας

Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και Ώσμωση - Κέντρο Τεχνών & Διαπολιτισμικής Αγωγής , 2010

.

YouthDOCs -Documentary Theatre & Video οn Youth Culture, Personal Identity and Contemporary Reality A Handbook for Practitioners & Teachers

PART 1  Creating documentary video and drama with young people 7 6 Our Directorate was involved ... more PART 1  Creating documentary video and drama with young people 7 6 Our Directorate was involved for two years in the Erasmus+ project "YouthDOCs: Recording critical glances on personal identity, youth culture and contemporary reality" that used video and theatre documentary as educational tools. The project took place in Eastern Attica, Greece, and Bayrampaşa in Istanbul, Turkey. Students from secondary schools in both regions, in groups, were invited to reflect upon, negotiate, choose, produce/record and exchange audiovisual messages, i.e. short (4-8min) videos or dramas, on what they believed should be preserved from their natural, man-made or social environment, as representing important aspects of their own youth culture and identity. In these DocDramas and DocFilms, students, in cooperation with local partners (local associations, NGOs, municipalities, etc.), at a first stage, presented their collective views of their own community-region and, at a second stage, of the community of the other region in the partnership. The project succeeded in: 1) Developing an innovative methodology for researching issues on youth culture by a) recruiting experts from both countries with different expertise who worked co-intentionally and creatively for two years, b) involving a significant number of schools, from various social backgrounds, in both countries which applied the methodology and provided feedback. 2) Producing educational material (handbook, seminars, tutorials, etc.) available for future use by the greater educational community. 3) Revising views and stereotypes on issues such as culture and identity of the self and the other. The impact on participating teachers and their schools was professional development, acquired skills in sharing good practice and working co-intentionally with experts, as well as skills on ICT, open educational resources and new educational tools. On participating students: development of personal identity, critical thinking and decrease in stereotypes, new skills on audiovisual expression. On participating Local Educational Authorities and their officers: A local network between schools, administration and NGOs is now established and can be used for further projects. Festivals, Conferences, Web Platforms and Material were organised to last (locally and internationally). The most important impact was that through this project all of us discovered that the issues of concern for the students and the teachers of both neighbouring countries are the same.

«Κι αν ήσουν εσύ;» Θεατροπαιδαγωγικές δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων

by Christina Zoniou, Nassia Choleva, and Marios Koukounaras-Liagkis

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, 2019

H καταγραφή, η οργάνωση και η έκδοση του υλικού που έχει παραχθεί στο πλαίσιο του «Κι αν ήσουν εσ... more H καταγραφή, η οργάνωση και η έκδοση του υλικού που έχει παραχθεί στο πλαίσιο του «Κι αν ήσουν εσύ; Ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης
της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων, με βιωματικές δραστηριότητες και τεχνικές θεάτρου και εκπαιδευτικού δράματος», που πραγματοποιείται από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα: η καλλιτεχνική εκπαίδευση ως μέσο ενεργού πολιτειότητας.

Πρακτικά του συνεδρίου "Οι τέχνες στο ελληνικό σχολείο: παρόν και μέλλον". ΕΚΠΑ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, 11-13/10/2018, ΑΘήνα., 2024

Στο παρόν κείμενο παρουσιάζουμε το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», στο οποίο... more Στο παρόν κείμενο παρουσιάζουμε το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», στο οποίο μαθητές/ριες όλων των βαθμίδων και ενήλικες πολίτες παρακολούθησαν βιωματικά και θεωρητικά θεατρικά εργαστήρια ως μέτοχοι της μεγάλης γιορτής του αρχαίου δράματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Στόχος ήταν η επικοινωνία του κοινού όλων των ηλικιών με τη θεματολογία και τους καλλιτέχνες της Επιδαύρου και η ανάδειξη των διαστάσεων του αρχαίου δράματος μέσα από την πρόταση ενός εναλλακτικού τρόπου «ανάγνωσής» του. Έτσι, οι συμμετέχοντες ως «ενεργοί θεατές» εισήχθησαν στην απελευθερωτική διαδικασία του θεάτρου, προσεγγίζοντας τα νέα αισθητικά ρεύματα και τα επείγοντα ερωτήματα που τίθενται επί σκηνής από τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Μακροπρόθεσμός στόχος ήταν ναα δημιουργηθεί μια συστηματική–σε αντίθεση με τον εποχιακό χαρακτήρα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου–συνάντηση, για την επικοινωνία του κοινού όλων των ηλικιών με την καλλιτεχνική παραγωγή και τη θεματολογία του Φεστιβάλ της Επιδαύρου.
Η μεθοδολογία του καλλιτεχνικού – παιδαγωγικού προγράμματος στηρίχθηκε στη διεθνή εμπειρία προγραμάτων ανάπτυξης κοινού και βασίστηκε στις αρχές της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Μετασχηματίζουσας Μάθησης, με εργαλεία από το Εκπαιδευτικό Δράμα και το Κοινωνικό Θέατρο, και αναπτύχθηκε σε 6 δράσεις: «Παίζοντας με το αρχαίο δράμα» (Α› βάθμια και Β› βάθμια εκπαίδευση), «Ενεργοί θεατές – ενεργοί πολίτες» (ενήλικες), «Διάλογοι» (με τους σκηνοθέτες της τρέχουσας χρονιάς), «Εκπαιδεύοντας το διεθνές κοινό», «Συμμετοχικές παραστάσεις» και «Δημιουργική Απασχόληση»
(για παιδιά 4-12 κατά τη διάρκεια των παραστάσεων). Στο πρόγραμμα
συμμετείχαν ενεργά ως εκπαιδευόμενοι, το 2017, τουλάχιστον 450 μικροί και μεγάλοι κάτοικοι της Αργολίδας, ενώ το 2018, τουλάχιστον 1000 κάτοικοι και 160 άτομα από τη διεθνή κοινότητα.
Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου σε σύμπραξη με το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, ως δράση διακτίνωσης του διεθνούς θερινού σχολείου αρχαίου δράματος «Λύκειο Επιδαύρου», υπό τον συντονισμό των γραφουσών. Τέθηκε υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Πελοποννήσου και πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας. Υποστηρίχθηκε ενεργά από τον Δήμο
Ναυπλιέων. Οι θεατροπαιδαγωγικές δράσεις του προγράμματος σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ήταν εγκεκριμένες από τη Διεύθυνση Υποστήριξης Προγραμμάτων και Εκπαίδευσης για την Αειφορία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr) Call for Papers or Workshops International Conference "Theatre/Drama & Inclusive Education" Athens 21-23 of March 2025

The Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr), in partnership with UNHCR, the UN Refu... more The Hellenic Theatre/Drama & Education Network (TENet-Gr), in partnership with UNHCR, the UN Refugee Agency, in Greece, the International Drama/Theatre and Education Association (IDEA), universities, and other academic, educational, and artistic organisations in Greece and abroad, is organising the International Conference "Theatre/Drama & Inclusive Education" to celebrate the 10th anniversary of the project "It could be me, it could be you" a project for raising awareness about human rights and refugees (2015-2025), and to mark the completion of the project "Theatre Makes Politics" (TMP, Erasmus+ 2022-2025).

Θέατρο και παραστατικές τέχνες τον 21ο αιώνα. H αγωνία και ο αγώνας του επαναπροσδιορισμού. Ελληνική Ένωση κριτικών θεάτρου και παραστατικών τεχνών

Between theatrical space and reality: forum theatre with the Union of African Women

The Viewing of Politics and the Politics. Theatre Challenges in the Age of Globalized Communities 18-23 April 2013, 2013

Διαπολιτισμικός διάλογος και ενδυνάμωση μεταναστριών γυναικών με μέσο το θέατρο

Μετανάστες και πρόσφυγες στη σύγχρονη δραματουργία και τη σκηνική πράξη Πρακτικά του Β΄ Θεατρολογικού Συνεδρίου, αφιερωμένο στον Δημήτρη Σπάθη, 2021

Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τη θεωρητική βάση, την εφαρμογή και μέρος των ευρημάτων μιας ερε... more Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τη θεωρητική βάση, την εφαρμογή και μέρος των ευρημάτων μιας ερευνητικής εργασίας, η οποία κατέληξε στη δημιουργία μίας θεατρικής ομάδας κοινωνικού θεάτρου με τη συμμετοχή Αφρικανών, Αλβανίδων και Ελληνίδων γυναικών και σε μία διαδραστική παράσταση θεάτρου φόρουμ, με τίτλο δανεισμένο από τη γνωστή καμπάνια «Όχι στον ρατσισμό από την κούνια», η οποία παίχτηκε με σημαντική απήχηση στην Αθήνα σε διάφορους χώρους το 2012. Η ερευνητική-καλλιτεχνική αυτή εργασία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «ΑΡΙΑΔΝΗ - Η τέχνη για τη διαπολιτισμική προσαρμογή σε καινούργια περιβάλλοντα», με εταίρους από ελληνικής πλευράς το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και το Κέντρο Τεχνών και Διαπολιτισμικής Αγωγής «Ώσμωση».

Προσεγγίσεις της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου: Η περίπτωση του ηθοποιού-εμψυχωτή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου του Αugusto Boal.

Πρακτικά Ε΄Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνδερίου "Θέατρο και Δημοκρατία, 2018

Στη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal ... more Στη μελέτη αυτή συγκρίνεται η προσέγγιση της υποκριτικής του κοινωνικού θεάτρου του Augusto Boal με άλλες παραδόσεις της υποκριτικής. Υποστηρίζουμε ότι ο Boal με τη μέθοδό του συνδυάζει αρμονικά, αναπάντεχα και αποκαλυπτικά τις δύο κυρίαρχες σχολές του 20ού αιώνα, εκείνη του Konstantin Stanislavski με εκείνη του Bertolt Brecht, ανοίγοντας νέους δρόμους για τους ηθοποιούς τόσο
του επαγγελματικού όσο και του κοινωνικού θεάτρου. Μέθεξη και δημόσια μοναξιά συνδιαλέγονται με ευελιξία με τη στοχευμένη διακοπή της ταύτισης, την κριτική αποστασιοποίηση του ηθοποιού από τον ρόλο του, τον κριτικό στοχασμό. Επιπλέον, εξετάζεται η πολιτική διάσταση των επιλογών αυτών: Η επανεφεύρεση,
σε μια μετα-δραματική εποχή, της δραματικότητας του ηθοποιού και η διαδικασία της ρωγμής του τέταρτου τοίχου και της μεταβίβασης της εξουσίας του ηθοποιού στον θεατή συνδέονται με τις απόπειρες αμφισβήτησης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στη δημόσια σφαίρα και τη φαντασιακή ενδραμάτιση μιας άλλης πολιτικής και κοινωνικής δομής, εμπνευσμένης από την αθηναϊκή πολιτεία, την αρχαία Αγορά και την Εκκλησία του Δήμου.

Thymele: A Dynamic Open Access Multimedia Dictionary for the Performing Arts

by Eleni Papalexiou, Basilis Gatos, Avra Xepapadakou, Christina Zoniou, Anna Mavroleon, Natassa Siouzouli, Iro Alexandra Valsamaki, Anna Chronopoulou, Myrto Pigkou-Repousi, Zoe Ververopoulou, Panagiotis Michalopoulos, Sofia Pantouvaki, and Maria Sehopoulou

The research project titled Thymele, funded by the Hellenic Foundation for Research and Innovatio... more The research project titled Thymele, funded by the Hellenic Foundation for Research and Innovation [ELIDEK] under "Basic Research Financing (Horizontal support for all Sciences), National Recovery and Resilience Plan (Greece 2.0)” aims to create a fundamental infrastructure tool—an innovative multimedia Dictionary—that will contribute to the establishment of a commonly accepted conceptual and interpretative framework for the Performing Arts and the terms and concepts found in this field.