İçeriğe atla

Traudl Junge

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Traudl Junge portresi

Traudl Junge (16 Mart 1920, Münih - 10 Şubat 2002), Aralık 1942'den Nisan 1945'e kadar Adolf Hitler'in son özel sekreteri olarak çalışan Alman bir editördü. Hitler'in vasiyetini yazdıktan sonra, ölümüne kadar Berlin'deki Führerbunker'de kaldı. Haziran 1945'te tutuklanmasının ve hapse atılmasının ardından, hem Sovyet hem de ABD ordusu tarafından sorguya çekildi. Daha sonra, savaş sonrası Batı Almanya'da sekreter olarak çalıştı. Yaşlılığında, savaş sırasındaki Nazi zulmünden habersiz olduğunu iddia ederek, anılarını yayınlamaya karar verdi, ancak bunlarla ilgili raporları araştırmak için fırsatları kaçırmakla suçlandı. Son Saate Kadar adlı kitabına dayanan öyküsü, özellikle Hitler'in son on gününü ve Albert Speer'in ve kendisinin şahit olduğu gerçek olayları konu alan 2004 Alman filmi Der Untergang gibi çeşitli dramatize yapımlarının bir bölümünü oluşturdu.

Gençliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Max Humps adlı bira üreticisi ile bir Teğmen kızı olan Hildegard Humps'un (kızlık adı Zottmann) ilk çocuğu olarak Dünya'ya geldi. 1923 yılında doğan bir kız kardeşi Inge Kaye vardı.

Max Humps genç yaşta işsiz kalarak politik aşırı sağda bulunup benzeri derneklerle Weimar Cumhuriyeti'ne karşı savaşıp sonraları yasaklanan Oberland Gönüllü Kıtası'na kaydoldu. Traudl beş yaşındayken babası aileyi terk ederek yine mesleğinde çalışabildiği Türkiye'ye yerleşti. Annesi Hildegard, onunla berâber taşınmayı reddederek boşanmak istedi. Bundan sonra Traudl Humps ve ailesi, daha sonra kendisini titiz, disiplini ve düzeni sever olarak vasıflandırdığı babası General Maximillian Zotter'le berâber yaşadılar.

1933'te genç Traudl, dansa olan tutkusunu keşfetti. O zamanlar bir genç olarak balerin olma arzusunu dile getirirdi. Kız kardeşiyle berâber dans kariyerini hayal etmeye başladıysa da ailesinin ekonomik durumu buna engel oldu. 1936'da plânlanandan önce okulu bitirerek Ortaokul mezunu olarak hayata atıldı. İstemeyerek sekreter olabilmek düşüncesiyle bir yıl ticâret akademisine devam etti. Bundan sonra birkaç meslek değiştirdi.

Hitler'in özel sekreteri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1942'de dansçı olarak Berlin Tiyatrosu'nda "İnge Zohmann" adıyla çalışmakta olan kız kardeşinin yanına taşındı ve Albert Bormann'ın vâsıtasıyla Hitler'in Reich Kançılaryası'nda iş buldu. Orada dâhilî bir sekreterler yarışması yapıldı. O sıralarda hâlâ dansçı olmayı hayâl eden Junge, sekreterlik işini istemeden yapmaktaydı. Bu yüzden yarışmadan heyecanlanmamış ve yazımda en az hatâ yapmıştı. Yarışmamın sebebi, "Führer"'in özel sekreteri Gerda Christian'ın uzun süre için izne ayrılması üzerine yeni bir sekreter aramasıydı. Sınavı kazanınca trenle Hitler'in o sırada bulunduğu Wolfsschanze'ye götürüldü ve aralıklarla bu işe uygun olup olmadığını anlamak için denendi. Nihâyet 1942 Aralık'ta bu görev ona verildi. Özel sekreterlerinin en küçüğüydü.[1] Traudl Junge o zamanlar için şunları söylemiştir: "Ben o zamanlar 22 yaşındaydım ve siyaset hakkında hiçbir şey bilmiyordum, bu beni ilgilendirmiyordu. Kabul ediyorum, Adolf Hitler hayranıydım. O, hoş bir patron ve babacan bir arkadaştı. İçimdeki tüm uyarı seslerini kasten görmezden geldim ve neredeyse acı sona kadar onun yanında geçirdiğim zamanın tadını çıkardım."[2] Junge on yıllar sonra "yaşamış en büyük suçluyu sevdiği" için büyük bir suçluluk duyduğunu söyledi."

Bu işe başlama târihinden sonra Adolf Hitler'in yanında üç yılı geçirdi ve Baldur von Schirach ya da Emmy Göring gibi NSDAP'nin büyüklerinden birçoğunu tanıma fırsatını buldu. Humps, Führer'in genel merkezleri olan Berlin'de, Berchtesgaden'deki Berghof'da ve Doğu Prusya'daki Wolfsschanze'de yaşadı ve çalıştı. Johanna Wolf, Christa Schroeder (Şröder) ve Gerda Christian (Kristian)'la Führer'in sekreter dörtlüsünü oluşturuyordu.

Savaş yıllarında Hitler'in askeriyeye karşı duyduğu nefretten dolayı sekreterleriyle yemek yemeği âdet edinmişti. Böylece Traudl Humps da onun özel hayatı, geçmişi ve düşüncelerini yakında iyi tanıyabildi. Diğer sekreterlerle Hitler'in günlük akışına alışmak durumundaydılar. Sabah geç kalkılır, yemek yenir, dinlenilir, kahve içilir, dinlenilir, geç akşam yenir, filmler izlenir, sonu gelmeyen çay saatlerinde zaman geçirilir, nihâyet sabahın erken saatlerinde (meselâ 5'te) yatılırdı. Hitler'in cesaretlendirmesiyle, 19 Haziran 1943'te Preetz kasabasından Silâhlı SS'te subay olan Hans Hermann Junge ile evlendi. Kocasını 13 Ağustos 1944'te Normandiya'da ölmesiyle kaybetti.[3][4] Berlin'de Hitler'in yanında, Berchtesgaden'deki Berghof'ta, Doğu Prusya'daki Wolfsschanze'de ve son olarak Führerbunker'de çalıştı.

Führerbunker ve kaçışı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1945'te Traudl Junge Reichskanzlei'nın altında bulunan Führerbunker'e taşındı. Hitler'in Berlin'deki son günlerinde, sekreterleri Junge ve Gerda Christian ile düzenli olarak öğle yemeği yerdi.[5] 20-21 Nisan gecesi Hitler, sığınaktaki kadınları orası tehlikeli olduğundan oradan uzaklaştırıp Berchtesgaden'deki dağdaki çiftlik evine (Berghof) yollamak istediğinde sâdece Johanna Wolf ve Christa Schroeder gitmeye hazırdır. Traudl Junge, Gerda Christian, Hitler'in diyet aşçısı Constanze Manziarly, Bormann'ın sekreteri Else Krüger ve Eva Braun kaldılar. 28 Nisan gecesi hepsi, Eva Braun'un Adolf Hitler'le nikâhına şâhit oldular. Hemen arkasından Hitler, politik ve özel vasiyetini ona yazdırdı. 30 Nisan 1945'te saat 15:30'da silah sesi duyulduğunda (Eva Braun zehir almış, Hitler de zehirin yanında tabancayla intihar etmişti) Traudl Junge yan odada Goebbels'in çocuklarıyla yemekteydi.

Hitler'in intiharından sonra Traudl Junge, ertesi gün 1 Mayıs'ta, Waffen-SS Tugay Komutanı Wilhelm Mohnke tarafından yönetilen bir grup ile Führerbunker'den ayrıldı. Ayrıca grupta Hitler'in özel pilotu Hans Baur, Hitler'in koruma birimi Reichssicherheitsdienst'in (RSD) komutanı Johann Rattenhuber, özel sekreterleri Gerda Christian ve Else Krüger, Hitler'in diyetisyeni Constanze Manziarly ve Dr. Ernst-Günther Schenck'te vardı. Junge, Christian ve Krüger, Berlin'den Elbe Nehri'ne ulaştılar. Grubun geri kalanı, Schönhauser Allee'deki kapalı bir mahzende saklanırlarken 2 Mayıs tarihinde Sovyet birlikleri tarafından bulunarak yakalandılar. Sovyet birlikleri, savaşın son haftalarında sığınakta neler olduğunu ortaya çıkarmak için Führerbunker'de bulunanları sorgulama için SMERSH'e teslim etti.[6]

Savaştan sonra

[değiştir | kaynağı değiştir]

Junge Elbe'ye ulaşmasına rağmen Batı Müttefik hatlarına ulaşamadı ve bu yüzden Berlin'e geri döndü. Yaklaşık bir ay orada kaldı. "Gerda Alt" takma ismini kullanarak yaklaşık bir hafta boyunca orada yaşadıktan sonra 9 Temmuz'da, Sovyet askeri yönetiminin iki sivil üyesi tarafından tutuklandı ve sorgulanmak üzere Berlin'de tutuldu. Hapishanedeyken, Sovyet muhafızlarından, Alman ordusunun Rusya'daki ailelere yaptığına dair üzücü hikâyeler duydu ve doğudaki savaş hakkında bildiğini düşündüğü şeylerin çoğunun sadece Nazi propaganda bakanlığının uydurmuş yalanlar olduğunu fark etti. Nazi propaganda bakanlığının Alman halkına söylediği ve Sovyetlerin Almanlara uyguladığı muamelenin, Almanların Sovyetler Birliği'nde yaptıklarına bir cevaptı.[7]

Junge, çeşitli cezaevlerinde tutuldu ve sık sık Hitler'in maiyetindeki rolü ve Hitler'in intiharını çevreleyen olaylar hakkında sorguya çekildi. Aralık 1945'te cezaevinden tahliye edildi ancak Berlin'in Sovyet sektöründe kaldı. 1945 Yılbaşı günü, Difteri hastalığı yüzünden İngiliz sektöründeki bir hastaneye kabul edildi ve iki ay boyunca orada kaldı. Oradayken, annesi, Junge'nin Berlin'den İngiliz sektöründeki Bavyera'ya taşınması için gerekli izin evraklarını elde etmeyi başardı. 2 Şubat 1946 tarihinde, Sovyet işgal bölgesindeki (sonradan Doğu Almanya olacaktır) Berlin'den, İngiliz bölgesine ve oradan da Amerikan Bölgesi'ndeki Güney Bavyera'ya gitti. Junge, 1946'nın ilk yarısında kısa bir süre için Amerikalılar tarafından tutuldu ve kaldığı sığınaktaki geçirdiği zaman hakkında sorguya çekildi. Daha sonra serbest bırakılarak savaş sonrası Batı Almanya'da yaşaması için izin verildi.[8]

Savaştan sonraki yaşamı ve ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaştan sonra, Junge, akademik ve istihbarat toplulukları dışında bilinen birisi değildi. 1947'de tanıdığı bir müteşebbis, hâtırâlarını kitap olarak yayımlamasını salık verdi. Yazı, "okuyucuları bu tür hikâyeler ilgilendirmeyeceği"nden basılmadı.

Junge, Thames Television (ITV) 1973 televizyonunun iki bölümünde (No. 16, "Inside the Reich" (1940-1944) ve No. 21, "Nemesis: Germany (Şubat - Mayıs 1945)") yer aldı. Belgesel dizisi The World at War ve James P. O'Donnell ve Uwe Bahnsen'in 1975 tarihli The Bunker kitabı için kendisiyle röportaj yapıldı.

Junge, küçük kız kardeşinin yaşadığı Avustralya'ya iki kez gitti ve kısa süre ikamet etti. Avustralya'ya yaptığı daimi ikamet başvurusu Nazi geçmişi nedeniyle reddedildi.[9]

Savaşın ardından Junge, Thames Television (ITV) 1973 televizyonunun iki bölümünde (No. 16, "Inside the Reich" (1940–1944) ve No. 21, "Nemesis: Germany (February - May 1945)") yer aldı. belgesel dizisi The World at War ve James P. O'Donnell ve Uwe Bahnsen tarafından The Bunker adlı 1975 kitabı için röportaj yapıldı. Sekreterlik işlerinde ve uzun yıllar boyunca haftalık resimli dergi Quick dergisinin editör kadrosunda baş sekreter olarak çalıştı.

1989'da Junge'nin savaş boyunca yaşamı hakkındaki makalesi, Pierre Galante ve Eugene Silianoff'un (New York: G. P. Putnam's Sons) Bunker'den Sesler kitabının bir parçası olarak yayınlandı. Ayrıca o yıl, BBC belgeseli olan Adolf Hitler'in Ölümcül Cazibesi'nde kendisi ile röportaj yapıldı ve Hitler hakkındaki izlenimlerini ve Führerbunker'de son günlerini uzun uzun tartıştı. 1991 yılında, Alman televizyon kanalı ZDF tarafından yayınlanan belgesel serisi Hitler'in Yardımcıları adlı programda yer aldı. Hitler'in sekreteri olarak geçen yıllarını ölümünden kısa süre önce mülâkat olarak André Heller ve Othmar Schmiederer'e anlattı. Kitabı konu alan Im toten Winkel – Hitlers Sekretärin adlı film 2002'de Berlinale Film Festivali'nde seyirci ödülünü aldı.

Bundan kısa bir süre sonra Traudl Junge, 81 yaşında akciğer kanserinden öldü.[10] Ölümünden kısa bir süre önce, "Şimdi hikayemi bıraktığım için, hayatımı bırakabileceğim" dediği bildirildi. Nordfriedhof München'e (Münih Kuzey Mezarlığı) gömüldü.

Ölümünen iki yıl sonra Junge'nin Hitler ile olan deneyimlerinin bir kısmı Akademi Ödülü adayı filmi olan Der Untergang'da tasvir edildi. Röportajlarından alıntılar filmin başında ve sonunda görülebilmektedir. Filmin sonunda şöyle diyor:[11]

Tabii ki, Nürnberg duruşmalarıyla ilgili olarak duyduğum dehşet; 6 milyon Yahudi'nin kaderi, öldürülmeleri ve farklı ırkları ve inançları temsil eden birçok insanın kaderi beni şok etti, ancak o zamanlar bu şeyler ve kendi geçmişim arasında hiçbir bağlantı göremedim. Sadece bu şeylerden kişisel olarak suçlu olmadığım ve bu şeylerin ölçeğinin farkında olmadığım için mutluydum. Ancak, bir gün, duvarda Sophie Scholl'un anısının bulunduğu Franz-Joseph Straße'deki (Münih'te) bir tabeladan geçiyordum. Onunla aynı yıl doğduğumu ve Hitler'in hizmetine girdiğim yıl idam edildiğini gördüm. Ve o anda, çok genç olmamın gerçekten bir bahanesi olmadığını fark ettim. Belki bir şeyler öğrenmeye çalışabilirdim.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Hooper, John (14 Şubat 2002). "Obituary:Traudl Junge". The Guardian. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017. 
  2. ^ "Hitler's final witness". BBC. 4 Şubat 2002. 5 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017. 
  3. ^ Hamilton 1984, s. 155.
  4. ^ Galante & Silianoff 1989, ss. 39, 124–125.
  5. ^ Joachimsthaler 1999, ss. 131, 169, 170.
  6. ^ Beevor 2002, ss. 382, 383, 388, 389.
  7. ^ Junge, pp. 219–222
  8. ^ Junge, pp. 223–230
  9. ^ "Hitler's secretary lived in Australia". The Age. 6 Ağustos 2005. 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2007. 
  10. ^ Hooper, obituary
  11. ^ Downfall.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Traudl_Junge&oldid=32877010" sayfasından alınmıştır