Normandiya

Normandiya bayrağı

Normandiya (Fransızca: Normandie), Kuzey Fransa'da coğrafi bir bölge. Yukarı Normandiya (Haute-Normandie) Seine-Maritime ve Eure, Aşağı Normandiya (Basse-Normandie) Orne, Calvados ve Manche departmanından oluşur. Normandiya Dükalığı eskiden aşağı Seine departmanı, Pays de Caux ve batıda Cotentin yarımadasına kadar olan bölgeyi içine alan kuzey Fransa'da bağımsız bir dükalıktı.

Coğrafya

Bölge kuzey sahilinde Manş Denizi, batıda granit, doğuda kireç taşı tepeleriyle çevrili bir bölgedir. Bölgenin merkezinde uzun bir sahili bulunmaktadır. Yüksek çalılar arasında küçük tarlalar Normandiya Çıkarması'ndaki işgalci güçlere önemli sorunlar çıkarmıştır.

Tarih

Normandiya Orta Çağ'ın başında İngiltere'yi başarılı bir şekilde işgal eden son halk olan Normanların ana vatanıydı. Normanlar yerli Gal halkı ile Rollo liderliğindeki işgalci Vikinglerin karışımından oluşmaktaydı. Rollo Paris'i işgal etmiş ve kendisine Normandiya bölgesi verilmişti (St.-Claire-sur-Epte Antlaşması, 911).

Rollo'nun soyundan gelen Normandiya Dükü William 1066'da İngiltere'yi işgal etmiş ve İngiltere Kralı I. William olmuştu. Normandiya 1087'ye kadar ve 1106-1144 ile 1154-1204 yılları arasında İngiltere ile bağını korumuştu. 1346-1360 ve 1415-1450 yılları arasındaki Yüz Yıl Savaşı sırasında İngiliz güçleri Normandiya'yı işgal etmişlerdi. Bölgede Yüz Yıl Savaşları'ndan Fransız Din Savaşları'na kadar geçen sürede barış hâkim olmuş ancak Fransız Din Savaşları sırasında bölgenin Protestan Reformasyonu'na katılmasıyla pek çok Norman kentinde savaşlar hüküm sürmüştü. Fransız Devrimi sırasında ise bölge Paris'teki merkezî Jakoben güçlere karşı Federal Cumhuriyeti desteklemiştir.

II. Dünya Savaşı'nda, Müttefikler Avrupa'ya asker çıkarmak için bu bölgeyi seçmiştir. Tarihte, Normandiya Çıkarması olarak geçen çıkarma esnasında Alman birlikleri ile Müttefik birlikleri arasında çok şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. Savaşın kaderini belirleyen çatışmalardan biridir.

Nüfus

Normandiya Haritası

Normandiya bölgesinde 3,2 milyon kişi yaşamaktadır. Kilometrekare başına 107 kişinin yaşadığı ve Fransa'nın ulusal ortalamasının altında olan bölgenin kuzeyinde rakam 145 kişiye yükselmektedir. Yukarı Normandiya'nın başkenti Rouen'in nüfusu 385 bin kişidir.

Bölgenin diğer kentleri: Alençon; Arromanches; Avranches; Bayeux; Caen (nüfus 370.851); Cherbourg (nüfus 117.855); Coutances; Dieppe; Doudeville; Évreux; Falaise; Honfleur; Houlgate; Le Havre (nüfus 296.773); Lisieux; Mortain; Rouen (nüfus 518.316); Saint-Lô; Saint-Sauveur-le-Vicomte; Sainte-Mère-Église ve Villers-Bocage.

Kültür

Bölgede konuşulan dil Normancadır. Normanca Hint-Avrupa dil grubunda Latince kökenli Latin dillerinden biridir ancak resmî bir statüsü yoktur. Normanca ülkeye gelen nordik halklardan biri olan Vikinglerin Nors dilinden önemli ölçüde kelime almıştır. Normanca Vikinglerin dilinin etkisi altında yerli halkın konuştuğu Roma-Gal dilinden oluşmuştur.

Nors dili asıllı Normanca sözcüklerden örnekler:

Normanca	İngilizce	Nors	Fransızca
bel	court, yard (cf. bailey?)	bæli	cour (cf. bal)
bète	bait (Normancadan alınma)	beita	appât (cf. bête, bestial)
canne	can (Normancadan alınma)	kanna	cruche
cat	cat (Germanik kökenli)	katte	chat
gardîn	garden	garðr	jardin
gradile	(black) currant	gaddr	cassis
graie	prepare	greiða	préparer
hardelle	girl	hóra (whore)	fille (cf. hardi)
hèrnais	cart (cf. harness)	járnaðr (shod (horse))	charrette (cf. harnais, harnâcher)
hougue	mound (cf. howe, high)	haugr	monticule
mauve	seagull	mávar	gaviote (Pre-Normanca) / mouette (Post-Normanca)
mielle	dune	mellr	dune
mucre	damp (cf. muggy)	mygla	humide
nez	headland or cliff (cf. Sheerness vb.)	nes	falaise (cf. nez)
pouque	pouch, bag (cf. İngiltere'nin kuzeyi poke, atasözu "pig in a poke"; ayrıca pocket)	poki	sac (cf. poche)
viquet	wicket (Normancadan alınma)	víkjask	guichet (Normanca'dan alınma)

Ayrıca bakınız

• Normanlar
• Normanca
• Nors dili
• Viking
• Normandiya Çıkarması

Kaynakça

Özel

Genel

• Crouch, David (2007). The Normans: the history of a dynasty. London: Continuum. ISBN 978-1-85285-595-6.