1170 Suriye depremi
  | |
| Yerel tarih | 29 Haziran 1170 |
|---|---|
| Büyüklük | 7.7 Mw |
| Merkez üs | 35°06′N 36°30′E / 35.1°K 36.5°D[1] |
| Fay | Missyaf fayı |
| Maks. şiddet | X (Yoğun)[2] |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Suriye |
| Kayıplar | "sayısız insan öldü"[1][3] |
1170 Suriye depremi, Suriye'yi vuran en büyük depremlerden biriydi. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi.[2] 1138 Halep depreminden başlayarak, 1157 Hama, 1170 ve 1202 Suriye olaylarıyla devam eden, Ölü Deniz Transform Fayı boyunca güneye doğru yayılan bir dizi büyük depremin parçasını oluşturdu.[2] Moment büyüklüğü ölçeğinde tahmini büyüklük 7,7'dir ve Mercalli yoğunluk ölçeğinde maksimum X (Çok şiddetli) yoğunluğu vardır.
Tektonik durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Batı Suriye, Ölü Deniz Transform'unun çeşitli bölümlerinden oluşan Afrika levhası ile Arap levhası arasındaki sınırın karşısında yer alır. Lübnan sınırlayıcı virajından geçen ana hat, 1202 depreminden sorumlu olan Yammuneh Fayı'dır. Bunun kuzeyinde, Ghab Havzasına kadar devam eden Missyaf Fayı (veya Ghab Fayı) bulunur. Bu fay segmentinde daha önce 115 Antakya depremi tespit edilmiştir. Missyaf Fayı, 1170 olayından sorumlu en olası yapı olarak kabul edilir. Bu segmentte daha sonra herhangi bir büyük deprem olmaması, birinin artık gecikmiş olduğunu gösteriyor.[4]
Deprem
[değiştir | kaynağı değiştir]Etkilenen alanın büyüklüğü ve neden olduğu hasar nedeniyle, bu deprem birçok çağdaş hesapta kayıtlıdır ve daha birçok yeni katalogda yer almaktadır. Tarih konusunda bazı karışıklıklar oldu, ancak şimdi 29 Haziran 1170'de gerçekleştiğine dair bir fikir birliği vardır. Merkez üssünün yeri ve hatta iki şok mu yoksa sadece bir şok mu olduğu konusunda bazı belirsizlikler vardır. En olası konum, Ölü Deniz Transform'unun Missyaf fayı üzerindedir ve tek deprem, çağdaş hesaplarla en tutarlı görünmektedir. Bu, yüksek sarsıntı yoğunluğuna sahip geniş bir alanı ifade eder ve bu, kırılmanın yaklaşık 126 km uzunluğunda olduğunu öne sürmek için kullanılmıştır, sadece segmentinden daha fazlasını içeren ve büyüklüğün yaklaşık 7,7 Mw olduğudur.[1]
Birçok öncü deprem rapor edildi[2] ve artçı sarsıntı dizisi üç ay sürdü.[3]
Hasar
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiddetli hasar kuzeyde Antakya'dan güneyde Trablusşam ve Baalbek'e yayıldı. 1157 Hama depreminde ağır hasar gören Hama, Halep ve Antakya gibi birçok yer yeniden zarar gördü.[1]
Krak des Chevaliers (Hisn al-Akrad) kalesi depremde ağır hasar gördü. Hasarın boyutu belirsiz olsa da (bir kaynak, duvarlardan hiçbir iz kalmadığını söyler), sonraki yıllarda kale büyük ölçüde yeniden inşa edildi.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Guidoboni E.; Bernardini F.; Comastri A.; Boschi E. (2004). "The large earthquake on 29 June 1170 (Syria, Lebanon, and central southern Turkey)". Journal of Geophysical Research: Solid Earth (İngilizce). 109 (B7). Bibcode:2004JGRB..109.7304G. doi:10.1029/2003JB002523.
- ^ a b c d Ambraseys, Nicholas N. (2004). "The 12th century seismic paroxysm in the Middle East: a historical perspective" (PDF). Annals of Geophysics. Istituto Nazionale Geofisica e Vulcanologia. 47 (2–3): 733, 738, 745, 750. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
- ^ a b Mohamed Reda Sbeinati; Ryad Darawcheh; Mikhail Mouty (2005). "The historical earthquakes of Syria: an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D." Annals of Geophysics, Vol. 48, N. 3, June 2005. ss. 381, 389-391, 410. 9 April 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 April 2015.
- ^ Meghraoui M.; Gomez F.; Sbeinati R.; Van der Woerd J.; Mounty M.; Darkal A. N.; Radwan Y.; Layyous I.; Al-Najjar H.; Darawcheh R.; Hijazi F.; Al-Ghazzi R.; Barazangi M. (2003). "Evidence for 830 years of Seismic Quiescence from Palaeoseismology, Archaeoseismology and Historical Seismicity Along the Dead Sea Fault in Syria" (PDF). Earth and Planetary Science Letters (İngilizce). 210 (1–2): 35-52. Bibcode:2003E&PSL.210...35M. doi:10.1016/S0012-821X(03)00144-4. hdl:1813/5320. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.