Öncü deprem
| Makale serilerinden |
| Deprem |
|---|
 |
Öncü deprem, daha büyük bir depremden önce meydana gelen ve hem zaman hem de mekan açısından onunla ilişkili olan bir depremdir. Bir depremin öncü, ana şok veya artçı şok olarak adlandırılması ancak tüm depremler dizisi gerçekleştikten sonra mümkündür.[1]
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm orta ve büyük depremlerin yaklaşık %40'ında [2] ve Moment magnitüd ölçeği 7.0 ve üstü depremlerin yaklaşık %70'inde öncü deprem aktivitesi tespit edilmiştir.[3][4] Ana depremden birkaç dakika, birkaç gün, hatta daha uzun süre önce ortaya çıkarlar. Örneğin; 2002 Sumatra depremi, 2004 Hint Okyanusu depreminin öncüsü olarak kabul edilir ve iki olay arasında iki yıldan fazla bir gecikme vardır.
1950'deki M8.6 Hindistan-Çin depremi örneğindeki gibi bazı büyük depremlerde (M>8.0), hiçbir öncü deprem aktivitesi görülmeyebilir.
Birçok depremle ilişkili öncü şokların gözlemlenmesi, bunların çekirdeklenme öncesindeki hazırlık sürecinin bir parçası olduğunu düşündürmektedir.[2] Deprem kırılmasının bir modelinde süreç, çok küçük bir olayla başlayan ve daha büyük bir olayı tetikleyen, ana şok kırığı tetiklenene kadar devam eden bir basamak şeklinde oluşur. Ancak bazı öncü şokların analizi, bunların fay etrafındaki gerilimi hafifletme eğiliminde olduklarını göstermiştir. Bu görüşe göre öncü depremler ve artçı depremler aynı sürecin parçalarıdır.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gates, A.; Ritchie, D. (2006). Encyclopedia of Earthquakes and Volcanoes. Infobase Publishing. s. 89. ISBN 978-0-8160-6302-4. Erişim tarihi: 29 Kasım 2010.
- ^ a b National Research Council (U.S.). Committee on the Science of Earthquakes (2003). "5. Earthquake Physics and Fault-System Science". Living on an Active Earth: Perspectives on Earthquake Science. Washington D.C.: National Academies Press. s. 418. ISBN 978-0-309-06562-7. Erişim tarihi: 29 Kasım 2010.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Kayalisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Vallée, M. (2007). "Rupture Properties of the Giant Sumatra Earthquake Imaged by Empirical Green's Function Analysis" (PDF). Bulletin of the Seismological Society of America. 97 (1A): S103-S114. Bibcode:2007BuSSA..97S.103V. doi:10.1785/0120050616. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2010.
- ^ Felzer, K.R.; Abercrombie R.E.; Ekström G. (2004). "A Common Origin for Aftershocks, Foreshocks, and Multiplets" (PDF). Bulletin of the Seismological Society of America. 94 (1): 88-98. Bibcode:2004BuSSA..94...88F. doi:10.1785/0120030069. 3 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2010.