Papers by Dariusz Brzostek
SHERLOCK HOLMES, MAGLOWNICA I BEZSENSOWNY RYTUAŁ. DEMONICZNOŚĆ (I) POWTÓRZENIA W POPKULTURZE W ro... more SHERLOCK HOLMES, MAGLOWNICA I BEZSENSOWNY RYTUAŁ. DEMONICZNOŚĆ (I) POWTÓRZENIA W POPKULTURZE W roku 1979, w swoim szkicu The Meaningless of Ritual, niegdyś kontrowersyjnym, dziś już w zasadzie klasycznym, Frits Staal analizując złożony wedyjski rytuał agnićajana 1 , postawił tezę, że praktyka rytualna sprowadza się do czystego działania, nie generując sensów ani znaczeń i reprodukując tylko (lub aż) mniej lub bardziej skomplikowaną składnię obrzędu. Jak zauważa Staal: "Rytuał jest więc przede wszystkim działaniem. Działaniem podporządkowanym zewnętrznym regułom. Najważniejsze jest w nim to, co robisz, a nie to, co myślisz, mówisz lub w co wierzysz" (Staal 1979: 4). Ortopraksja zajmuje w nim uprzywilejowane miejsce ortodoksji, zaś jego funkcja okazuje się nadzwyczaj prosta, gdyż: "Jedynymi wartościami kulturowymi, jakie przekazują rytuały są same rytuały" (Staal 1979: 8). Obserwacje te wiodą Staala wprost do (nie)oczekiwanej konkluzji, stwierdzającej, że "rytuał nie posiada znaczenia, przeznaczenia ani celu" (Staal 1979: 8). Reprodukuje się jako kulturowa praktyka w sposób doskonale bezsensowny (meaningless), narzucając zarazem, w czasie swego trwania, określony porządek oraz strukturyzując działania, akty i wypowiedzi w taki sam sposób, w jaki czyni to składnia języka w mowie. Podstawowe cechy rytuału to zatem: ortopraksja, bezsensowność i wreszcie, wynikająca z nich, łatwość powtarzania i odtwarzania praktyki rytualnej. W tym sensie pozbawiona znaczeńlecz nie kulturotwórczej funkcji-reprodukcja rytuału okazuje się w istocie doskonałym modelem reprodukcji kulturowej, w której formy są trwalsze od sensów, a powtarzalność praktyki jest warunkiem skuteczności wytwarzania habitusów (Bourdieu 2007: 192-214). Zastanawiające może jednak być to, że podobne opisy zachowań zrytualizowanych, bądź rytuałów par excellence odnajdziemy bez większego trudu w popularnych opowieściach kryminalnych i historiach z dreszczykiem. W znanej noweli Arthura Conan Doyle'a, Rytuał Musgrave'ów, Sherlock Holmes staje w obliczu zagadki niewyjaśnionego zaginięcia, związanego z enigmatycznym, pozornie bezsensownym rytuałem dotyczącym historii rodowej posiadłości. Obrzęd ów sprowadza się do powtórzenia kilku prostych formuł i gestów, które jeden z bohaterów tak relacjonuje detektywowi:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Dec 23, 2021
Od bajki (ludowej) do science fiction... Badania nad literaturą niewerystyczną na Uniwersytecie M... more Od bajki (ludowej) do science fiction... Badania nad literaturą niewerystyczną na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu From a (folk) tale to science fiction. Research on non-veristic literature at the Nicolaus Copernicus University in Toruń
F1000Research
This article identifies and examines a couple of selected issues regarding speculative digital ga... more This article identifies and examines a couple of selected issues regarding speculative digital games which endeavor to deal with serious subject matter. Due to the fact that speculative games are exceptionally well suited for symbolic representation of sensitive topics, they allow their creators to conceive ambitious projects that aspire to be great works of audiovisual art. However, because game texts belong to a very specific medium, it is not always possible to realize this ambition in the context of gameplay. For reasons of space and focus this article uses one particular game, The Medium (2021), to serve as the primary example of how the problems which occur in the process of combining specific, engaging gameplay with serious, sensitive subject matter, lead to situations in which a game can fail to fulfill the player’s expectations. By analyzing the structure, gameplay, and storytelling tools employed in The Medium, the article places emphasis on the significance of the possibl...
Teksty Drugie, 2015
Od narodzin określają nas spojrzenia. Wpleceni w nie, patrzymy na innych, oni-na nas. W przestrze... more Od narodzin określają nas spojrzenia. Wpleceni w nie, patrzymy na innych, oni-na nas. W przestrzeni publicznej ("na wolnym rynku przypadkowych spojrzeń" mówi Peter Sloterdijk) muśnięcie wzrokiem, przelotne bycie widzianym nie nakładają się na siebie, nie zagrażają podmiotowej autonomii. Spojrzenia (wy)mijają się, czasem krzyżują. Ich przedłużonego spotkania nie tłumaczy znajomość czy jakikolwiek inny element poddający się interpretacji; choć pojawiają się ulotne komunikaty (na przykład uśmiech), momentalne zbliżenie stapia się z fundamentalną obcością. Intersubiektywne "krótkie spięcie" (lecz nie przejście od stanu "obcości" do "znajomości") trwa sekundę, po czym odwracamy głowę, by wrócić do uprzedniej roli. Bez tych barier-równie koniecznych, jak granice między światem żywych i umarłych-niemożliwe byłoby stworzenie świata społecznego. W jego ramach spełniamy zarówno nasze pragnienie bycia z innymi (zbliżenia), jak potrzebę odróżnienia się od nich 2. Czasami dystans znika. Spojrzenie przebija niewidzialną otoczkę (niewidzenia, bycia niewidzianym), wędruje ku nam, byśmy mogli się w nim dostrzec, tworząc "wyjątkowy stan intersubiektywny" (Sloterdijk). (Roz)poznajemy się w oczach innych, przeobrażonych w nasze zwierciadła. Poddani spojrzeniu, przestajemy władać sobą, łączymy twarze w "intymnym univer-1 Wersja skrócona ukazała się w języku angielskim (tłum M. Mrozik): The gaze of Medusa, w: Vision and cognition, ed. T. Dobrzyńska, R. Kuncheva, Sofia 2011, s. 3-27. Pan Profesor Benedetto Bravo zechciał przeczytać tekst przed drukiem. Jego uściślenia i krytyczne uwagi były dla mnie bezcenne.
Audiosfera. Koncepcje – badania – praktyki, 2020
Audiosfera. Koncepcje – badania – praktyki, 2020
Colloquia Anthropologica et Communicativa, Aug 21, 2019
Literatura Ludowa, 2021
Ryszard Ćwirlej: sociologist, journalist, and writer; former Polish Television reporter and edito... more Ryszard Ćwirlej: sociologist, journalist, and writer; former Polish Television reporter and editor-in-chief of the newscast Telekurier. A lecturer at the Faculty of Political Science and Journalism, Adam Mickiewicz University in Poznań. An author of numerous detective novels and an inventor of Polish “neo-militia literature”, a literary genre depicting the everyday life of the militiamen in the PRL (The Polish People’s Republic).
Kultura Współczesna 114, 2 (2021), pp. 120-133
Literatura Ludowa, 2021
Ryszard Ćwirlej: sociologist, journalist, and writer; former Polish Television reporter and edito... more Ryszard Ćwirlej: sociologist, journalist, and writer; former Polish Television reporter and editor-in-chief of the newscast Telekurier. A lecturer at the Faculty of Political Science and Journalism, Adam Mickiewicz University in Poznań. An author of numerous detective novels and an inventor of Polish “neo-militia literature”, a literary genre depicting the everyday life of the militiamen in the PRL (The Polish People’s Republic).
Teksty Drugie, 2021
Dariusz Brzostekdr hab., prof. UMK, dyrektor Instytutu Nauk o Kulturze UMK. Ostatnio opublikował:... more Dariusz Brzostekdr hab., prof. UMK, dyrektor Instytutu Nauk o Kulturze UMK. Ostatnio opublikował: Gameplay, Emotions and Narrative. Independent Games Experienced (Pittsburgh 2019; z Katarzyną Marak i Miłoszem Markockim) oraz Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza ponowoczesności? (Toruń 2020). 1 K łopot akademickiej humanistyki z laboratorium najłatwiej opisać za pomocą napięcia, jakie rodzi się między metaforą a konkretem. Publikacje humanistów pełne są bowiem laboratoryjnych metafor odnoszących się zarówno do procesu twórczego ("sztuka jako eksperyment"), jak i do charakterystyki postępowania badawczego ("tekst jako laboratorium idei"). Kiedy jednak stawką w grze staje się praca laboratoryjna traktowana dosłownie, a zatem "praca w laboratorium" czy też "praca z laboratorium"-postrzeganym jako "miejsce pracy i zestaw sił produkcyjnych, które umożliwiają konstruowanie rzeczywistości" 2 , wówczas humanistyka akademicka przyjmuje zwykle postawę dość defensywną, naznaczoną pewną dozą nieufności r o z t r z ą s a n i a i r o z b i o r y
Litteraria Copernicana, 2021
There is growing evidence that prenatal immune activation contributes to neuropsychiatric disorde... more There is growing evidence that prenatal immune activation contributes to neuropsychiatric disorders. Here, we show that early postnatal immune activation resulted in profound impairments in social behavior, including in social memory in adult male mice heterozygous for a gene responsible for tuberous sclerosis complex (Tsc2 +/−), a genetic disorder with high prevalence of autism. Early postnatal immune activation did not affect either wild-type or female Tsc2 +/− mice. We demonstrate that these memory deficits are caused by abnormal mammalian target of rapamycin-dependent interferon signaling and impairments in microglia function. By mining the medical records of more than 3 million children followed from birth, we show that the prevalence of hospitalizations due to infections in males (but not in females) is associated with future development of autism spectrum disorders (ASD). Together, our results suggest the importance of synergistic interactions between strong early postnatal immune activation and mutations associated with ASD. RESULTS Early postnatal immune activation induces long-lasting social memory deficits in adult Tsc2 +/− male mice Male and female Tsc2 +/− mice and their wild-type (WT) littermates (WT mice) were injected with either polyinosinic:polycytidylic acid (Poly I:C; 20 mg/kg) or saline (control) intraperitoneally at postnatal day 3 (P3), P7, and P14 (Fig. 1A). We then tested the mice as adults (4 to 6 months old) in the three-chamber social interaction test (SIT) (21). Although all groups showed normal social interaction (Fig. 1B and fig. S1B), only male (but not female; fig. S1C) Tsc2 +/− mice injected with Poly I:C early postnatally (Tsc2 +/− Ep) showed social memory deficits (no preference for the novel mouse versus the familiar mouse in the social memory test; Fig. 1C). This social memory deficit was independently confirmed by two scientists in A.J.S.'s laboratory (fig. S2, A and B), as well as with an alternative protocol for social memory test (fig. S2, C and D) (22), demonstrating the robustness of this phenotype. All groups tested (fig. S3A) showed equivalent performance in the object recognition memory task (fig. S3B) (23), indicating that their social memory deficit is not due to deficits in memory for objects ("object memory"). In addition, unlike early postnatal injections, adult Poly I:C injections do not trigger chronic deficits in social memory in Tsc2 +/− male mice (fig. S4, A and B). Together, these data indicate that in the first 2 weeks of life, Tsc2 +/− male mice are especially sensitive to immune activation. Transcriptomic alterations point to microglial activation and an elevated interferon response To explore the mechanisms of social memory phenotypes described above, we performed RNA sequencing (RNA-seq) studies in three brain regions (prefrontal cortex, hippocampus, and cerebellum) previously implicated in social phenotypes (24-26). Previous studies have implicated the cerebellum (26-29) and prefrontal cortex
Kultura Współczesna 113, 1 (2021), pp. 146-157
This book is devoted to emotional and narrative immersion in the experience of gameplay. The focu... more This book is devoted to emotional and narrative immersion in the experience of gameplay. The focus of our research is the complex interplay between the story and mechanics in digital games. Our goal is to demonstrate how the narrative and the ludic elements together can form unique player experiences. The volume is a collection of case studies involving close reading of selected independent titles, with focus placed on the themes, motifs and experimental approaches to gameplay present therein.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, 2017
The predictions of science fiction play an important part in the cultural landscape of contempora... more The predictions of science fiction play an important part in the cultural landscape of contemporary western culture, being integral to the popular culture (novels, movies, TV series, graphic novels). Science fiction narratives predict the future of society, technology, culture but also – the science itself and a university as a scientific institution. The aim of this work is to shed light on the depiction of the future of science, knowledge, and university in the science fiction works, predicting the ineluctable societal collapse. The essay focuses on the use of the scientific discourse and scientific knowledge in the chosen science fiction narratives by Stanisław Lem, Walter M. Miller jr., John Brunner, and Paolo Bacigalupi.
Uploads
Papers by Dariusz Brzostek
Paper: ICOHTEC 43RD ANNUAL MEETING IN PORTO (2016); Technology, Innovation, and Sustainability: Historical and Contemporary Narratives
Principal investigator: prof. UAM, dr hab. Agata Skórzyńska
Implementation: Faculty of Anthropology and Cultural Studies, Adam Mickiewicz University, Poznań