Lemza
 | Kjo faqe është e palidhur nga faqe të tjera. Ndihmoni që faqet e tjera me temë të ngjashme të lidhen me të. (Data: shtator 2012) |
Lemza është kontraktimi i pavullnetshëm i muskulit të diafragmës që sjell daljen e një sasie ajri dhe në të njëjtën kohë mbylljen e epiglotës (hapësira e laringut që kufizohet nga kordat e zërit dhe indit kërcor i aritenoideve).
Kur marrim frymë, diafragma kontraktohet duke hapur kafazin e kraharorit, duke ndihmuar mushkrit që të zgjerohen. Nervat që kontrollojnë kontraktimet e diafragmës janë nervat frenik (pleks i nervave periferik të palcës së kurrizit) që niset nga zona e qafës dhe përfundon në diafragme. Nëse këto nerva irritohen në një pikë çfarëdo përgjatë rrugës mund të sjellë lemzë.
Lemza mund të shkaktohet nga një operacion kirurgjikal në kolonë, prostatë, tëmth ose në stomak, kryesisht për pacientët mbi 45 vjeç.
Në raste të tjera lemza mund të shkaktohet nga një infeksioni i një pjese të trurit ose të sistemit nervor qendror. Lemza e përsëritur shumë herë mund të jetë simptomë e shqetësimeve të stomakut, veshkave, zemrës, mushkërive.
Rritmi i lemzës mund të jetë i shpejt ose i avashtë. Në rastet e rrezikshme ajo është e shpeshtë dhe e shpejtë, pacienti shfaq shenja lodhje.
Mënyrat e ndalimit të lemzës pa shkuar tek mjeku janë të shumta sidomos për rastet ku nuk paraqet probleme anësore. Të pish ujë ose të hash një lugë sheqer. Edhe faktori psikologjik arrin të ndalojë lemzën si psh: me anë të tërheqjes së vëmendjes, bën që të ndalojë shtëllunga e ajrit. Ndalesa e frymëmarrjes, pirja e ujit të ftohtë me gllenka të vogla, vendosja në qafë e një copë akulli, vendosja e një qese akulli në bark, gudulisja e hundës për të provokuar teshtimat, marrja e frymës thellë duke ndjekur një rrihem të rregullt janë disa nga mënyrat e ndalimit të lemzës.Disa nga këto mënyra janë përdorur që në kohën e Platonit, ku lemza largohej duke provokuar teshtimat.
Lemza mund të zërë edhe një fëmijë të porsalindur dhe mund të ndalohet duke e marrë në krah, i mbështet kokën në shpatull dhe i bie lehtë në kurriz, në mënyrë që tia nxjerrësh ajrin që ndoshta i ka bllokuar stomakun ose esofagun.
Një mënyrë tjetër shtëpiake është edhe frymëmarrja dhe nxjerrja në një qese letre. Në këtë mënyrë rritet sasia e CO2 në organizëm.
Mjekët kryesisht rekomandojnë ngrënien e një luge sheqer pa ujë.
Kur lemza paraqet karakteristika shqetësuese mjeku rekomandon qetësues dhe në disa raste ndërhyhet kirurgjikisht duke prekur nervat frenik.