Przedmiotem artykułu jest teatr w Polsce jako krytyczna instytucja kultury, nie tylko tworząca sz... more Przedmiotem artykułu jest teatr w Polsce jako krytyczna instytucja kultury, nie tylko tworząca sztukę krytyczną, lecz także, a może przede wszystkim, ujawniająca i weryfikująca mechanizmy własnego funkcjonowania. Zaangażowanie instytucji w działania krytyczne oznacza zmianę jej funkcjonowania w kierunku praktyk demokratycznych – z jednej strony chodzi o sposoby pozyskiwania przychylności odbiorców, włączania ich w życie instytucji i zawierania z nimi sojuszy w celu ochrony instytucji przed zakusami władz, z drugiej o zmiany sposobów zarządzania (emancypację pracowników teatru – ich samoorganizację, potrzebę upodmiotowienia oraz wypracowania nowych praktyk zarządzania i procesów decyzyjnych). Wszystko to ma służyć „wyrwaniu” instytucji artystycznych z powszechnych i bardzo często niewidocznych (także dla pracowników instytucji) zależności folwarcznych (A. Leder), których częstym przejawem jest autorytarny model zarządzania, obowiązujący nie tylko wewnątrz instytucji (dyrektor instytu...
Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego eBooks, 2019
Witam Państwa na panelu, który zatytułowaliśmy bardzo prosto: Panel dramatopisarzy, ponieważ chci... more Witam Państwa na panelu, który zatytułowaliśmy bardzo prosto: Panel dramatopisarzy, ponieważ chcieliśmy oddać głos tym, którzy zajmują się pisaniem dla teatru. Nasze zaproszenie zechcieli przyjąć: Julia Holewińska, Marzena Sadocha i Artur Pałyga. Tak się szczęśliwie składa, że wszyscy Państwo jesteście zarówno dramatopisarzami, jak i dramaturgami, co-jak wszyscy wiemy-we współczesnym teatrze stanowi znaczącą różnicę, ale jednocześnie łączenie tych dwóch profesji staje się coraz bardziej powszechne. Państwo łączycie twórczość dramatopisarską z pracami polegającymi na przystosowywaniu na potrzeby sceny tekstów innych autorów. Zatem witam Państwa bardzo serdecznie. Z doktor Anetą Głowacką spróbujemy zadać autorom kilka pytań, a następnie oddamy głos Państwu zgromadzonym w sali, licząc na to, że macie pytania do zaproszonych gości. A teraz może dwa słowa o gościach. Najbardziej chyba znanym dramatem Pani Julii Holewińskiej są Ciała obce, za które autorka otrzymała Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną w 2010 roku. Poza wieloma innymi tekstami napisała również znakomity dramat Krzywicka / krew. Oprócz tego, że tworzy autorskie teksty, jest też dramaturżką na stałe współpracującą z reżyserem Kubą Kowalskim. Artur Pałyga zaczął swoją przygodę z teatrem Testamentem Teodora Sixta, i to był dość Tekst jako obiekt
The playwright’s panel took place at the Faculty Council Hall of the Department of Philology of t... more The playwright’s panel took place at the Faculty Council Hall of the Department of Philology of the University of Silesia in Katowice as an event accompanying the national academic conference Writing for the Stage – Narrations of Modern Theatre. Among the invited guests were Julia Holewińska, Marzena Sadocha i Artur Pałyga. The audience and the interlocutors were represented by the conference participants and the academic community. The discussion concentrated around the issues connected with contemporary writing for theatre, and it concerned, among different subjects, the role of the theatrical text in the process of creating a stage production, the ways of writing for the stage and the factors determining various authorial strategies. The playwrights attempted to reflect over their own roles as artists, to define their understanding of theatre, which influences the employed artistic strategies and the manner of working with the text. They shared their thoughts on the aesthetic cha...
The text penetrates to the heart of artistic works by A. Grzegorzewska. A figure constantly recur... more The text penetrates to the heart of artistic works by A. Grzegorzewska. A figure constantly recurring in her dramaturgy is that of a rejected woman — pushed to the margins of society into the private space of a house by the patriarchal society, where she is bracketed in several stereotypical roles, e.g. that of a mother, wife and lover, which significantly constrain the space for her fulfillment. Women tend to be ostracized by the society due to their age and appearance in the main. Femininity that reveals itself in wrinkles and the consent for the ephemeral nature of time is juxtaposed with the femininity that has been created by popular culture and dominated by sexuality. The figure created by Grzegorzewska bears imprints of a philosophy of the so called “weak thinking” put forward by G. Vattimo, which favors disability, weakness, uncertainty and loss — formulated as an alternative to a discourse based on a strong masculine domination. A woman who does not adhere to standards mark...
Contemporary family is situated at the intersection of public and private spheres. Described as t... more Contemporary family is situated at the intersection of public and private spheres. Described as the basic social structure in the past, today it is reviewed in categories of interpersonal and intimate relations. It does not mean that family has vanished from the public sphere; however, it is still exists within it, but mostly as an idealistic construct. In the media, images created within TV series and advertisements, as well as statistical comparisons, family appears as the highest value; marriage and parenthood are models of life, which bring the most satisfaction. The role of the Catholic Church in such an image cannot be overlooked. Sociological research proves, however, that statistical family idyll is significantly different from the actual experience. The widely created image of a family contrasts with the one created in privacy. The image proposed by art seems to be closer to reality. Theatre creators mainly relate to the model of a traditional family. They see it as a compl...
Upper Silesia theaters — especially in recent times — are increasingly keen on using narrationsth... more Upper Silesia theaters — especially in recent times — are increasingly keen on using narrationsthat refer the past of a locale and the cultural identity of its residents in order to build communitynarrations, create an alternative to the dominant version of history, or revise the layersof collective and individual memory. Thus — just like their counterparts in Gdańsk, Legnica,or Wałbrzych in the past — they open up to local stories, very popular among audiences. Thearticle presents the process of Silesian stages developing towards utilizing the locality reservoiron the one hand, on the other — the strategies of the directors of local theaters, which use localityto build relations with the viewers. There are three available practices here: confrontationwith collective memory and consciousness, which means taking up controversial and usuallythus far unused subjects, as exemplified by Bielsko-Biała plays during Robert Talarczyk’s tenure(Testament Teodora Sixta, Żyd, Bitwa o Nangar Khel...
Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019
Łacińskie słowo emancipatio, oznaczające wypuszczenie z rąk, wyzwolenie i obdarzenie kogoś pełnią... more Łacińskie słowo emancipatio, oznaczające wypuszczenie z rąk, wyzwolenie i obdarzenie kogoś pełnią praw 1 , zyskuje współcześnie coraz większą popularność również w odniesieniu do widza teatralnego. Francuski filozof Jacques Rancière w szeroko dyskutowanym eseju Widz wyemancypowany odwołuje się do dwóch modeli teatru, którejak uważa-w XX wieku wyznaczały kierunki aktywizacji widza: oferowały "zbiorowej publiczności występy mające nauczyć widzów, jak przestać być widzami i stać się aktorami kolektywnego działania" 2. Pierwszy to teatr kontynuujący linię Bertolta Brechta-zajmuje się krytyką dominującego systemu politycznego, ekonomicznego i artystycznego. "Teatralne zapośredniczenie uprzytamnia widzom społeczne warunki, w których jest zakorzenione, i motywuje ich do stosownego działania" 3. Jest to teatr, który rekonstruuje i odtwarza zjawiska, by poddać je krytycznej refleksji. Angażuje widza intelektualnie i stwarza warunki do oceny scenicznych zdarzeń. Drugi teatr swój początek bierze w koncepcji sztuki Antonina Artauda, "wyrywa" publiczność "z pozycji widzów", powoduje, że odbiorcy są "otoczeni przez występ, wessani w krąg działania zwracającego im ich własną zbiorową energię" 4. Angażując emocje i zachęcając do empatii, ten rodzaj teatru próbuje skłonić widza do zmiany istniejącego porządku społecznego,
The Director Leaves, the Team Stays The article discusses the results of the research carried out... more The Director Leaves, the Team Stays The article discusses the results of the research carried out in theatres in the Silesian Region of Poland among the technical and administrative staff. The research concerned a crisis situation of director change, often a turning point in the life of each theatre. We examined the employees’ attitudes, emotions, and opinions associated with the change. We selected teams that were lower in the theatre hierarchy than the artistic team. It turned out that, contrary to popular opinion, the change in the directorial seat has a certain impact on these employees, who are extremely aware of the processes taking place in the organization. The empowerment of theatre employees postulated in discussions about culture coincides with the results of our research. It creates an opportunity for the traditionally-managed theatres to transform themselves into so-called learning organizations.
Przedmiotem artykułu jest teatr w Polsce jako krytyczna instytucja kultury, nie tylko tworząca sz... more Przedmiotem artykułu jest teatr w Polsce jako krytyczna instytucja kultury, nie tylko tworząca sztukę krytyczną, lecz także, a może przede wszystkim, ujawniająca i weryfikująca mechanizmy własnego funkcjonowania. Zaangażowanie instytucji w działania krytyczne oznacza zmianę jej funkcjonowania w kierunku praktyk demokratycznych – z jednej strony chodzi o sposoby pozyskiwania przychylności odbiorców, włączania ich w życie instytucji i zawierania z nimi sojuszy w celu ochrony instytucji przed zakusami władz, z drugiej o zmiany sposobów zarządzania (emancypację pracowników teatru – ich samoorganizację, potrzebę upodmiotowienia oraz wypracowania nowych praktyk zarządzania i procesów decyzyjnych). Wszystko to ma służyć „wyrwaniu” instytucji artystycznych z powszechnych i bardzo często niewidocznych (także dla pracowników instytucji) zależności folwarcznych (A. Leder), których częstym przejawem jest autorytarny model zarządzania, obowiązujący nie tylko wewnątrz instytucji (dyrektor instytu...
Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego eBooks, 2019
Witam Państwa na panelu, który zatytułowaliśmy bardzo prosto: Panel dramatopisarzy, ponieważ chci... more Witam Państwa na panelu, który zatytułowaliśmy bardzo prosto: Panel dramatopisarzy, ponieważ chcieliśmy oddać głos tym, którzy zajmują się pisaniem dla teatru. Nasze zaproszenie zechcieli przyjąć: Julia Holewińska, Marzena Sadocha i Artur Pałyga. Tak się szczęśliwie składa, że wszyscy Państwo jesteście zarówno dramatopisarzami, jak i dramaturgami, co-jak wszyscy wiemy-we współczesnym teatrze stanowi znaczącą różnicę, ale jednocześnie łączenie tych dwóch profesji staje się coraz bardziej powszechne. Państwo łączycie twórczość dramatopisarską z pracami polegającymi na przystosowywaniu na potrzeby sceny tekstów innych autorów. Zatem witam Państwa bardzo serdecznie. Z doktor Anetą Głowacką spróbujemy zadać autorom kilka pytań, a następnie oddamy głos Państwu zgromadzonym w sali, licząc na to, że macie pytania do zaproszonych gości. A teraz może dwa słowa o gościach. Najbardziej chyba znanym dramatem Pani Julii Holewińskiej są Ciała obce, za które autorka otrzymała Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną w 2010 roku. Poza wieloma innymi tekstami napisała również znakomity dramat Krzywicka / krew. Oprócz tego, że tworzy autorskie teksty, jest też dramaturżką na stałe współpracującą z reżyserem Kubą Kowalskim. Artur Pałyga zaczął swoją przygodę z teatrem Testamentem Teodora Sixta, i to był dość Tekst jako obiekt
The playwright’s panel took place at the Faculty Council Hall of the Department of Philology of t... more The playwright’s panel took place at the Faculty Council Hall of the Department of Philology of the University of Silesia in Katowice as an event accompanying the national academic conference Writing for the Stage – Narrations of Modern Theatre. Among the invited guests were Julia Holewińska, Marzena Sadocha i Artur Pałyga. The audience and the interlocutors were represented by the conference participants and the academic community. The discussion concentrated around the issues connected with contemporary writing for theatre, and it concerned, among different subjects, the role of the theatrical text in the process of creating a stage production, the ways of writing for the stage and the factors determining various authorial strategies. The playwrights attempted to reflect over their own roles as artists, to define their understanding of theatre, which influences the employed artistic strategies and the manner of working with the text. They shared their thoughts on the aesthetic cha...
The text penetrates to the heart of artistic works by A. Grzegorzewska. A figure constantly recur... more The text penetrates to the heart of artistic works by A. Grzegorzewska. A figure constantly recurring in her dramaturgy is that of a rejected woman — pushed to the margins of society into the private space of a house by the patriarchal society, where she is bracketed in several stereotypical roles, e.g. that of a mother, wife and lover, which significantly constrain the space for her fulfillment. Women tend to be ostracized by the society due to their age and appearance in the main. Femininity that reveals itself in wrinkles and the consent for the ephemeral nature of time is juxtaposed with the femininity that has been created by popular culture and dominated by sexuality. The figure created by Grzegorzewska bears imprints of a philosophy of the so called “weak thinking” put forward by G. Vattimo, which favors disability, weakness, uncertainty and loss — formulated as an alternative to a discourse based on a strong masculine domination. A woman who does not adhere to standards mark...
Contemporary family is situated at the intersection of public and private spheres. Described as t... more Contemporary family is situated at the intersection of public and private spheres. Described as the basic social structure in the past, today it is reviewed in categories of interpersonal and intimate relations. It does not mean that family has vanished from the public sphere; however, it is still exists within it, but mostly as an idealistic construct. In the media, images created within TV series and advertisements, as well as statistical comparisons, family appears as the highest value; marriage and parenthood are models of life, which bring the most satisfaction. The role of the Catholic Church in such an image cannot be overlooked. Sociological research proves, however, that statistical family idyll is significantly different from the actual experience. The widely created image of a family contrasts with the one created in privacy. The image proposed by art seems to be closer to reality. Theatre creators mainly relate to the model of a traditional family. They see it as a compl...
Upper Silesia theaters — especially in recent times — are increasingly keen on using narrationsth... more Upper Silesia theaters — especially in recent times — are increasingly keen on using narrationsthat refer the past of a locale and the cultural identity of its residents in order to build communitynarrations, create an alternative to the dominant version of history, or revise the layersof collective and individual memory. Thus — just like their counterparts in Gdańsk, Legnica,or Wałbrzych in the past — they open up to local stories, very popular among audiences. Thearticle presents the process of Silesian stages developing towards utilizing the locality reservoiron the one hand, on the other — the strategies of the directors of local theaters, which use localityto build relations with the viewers. There are three available practices here: confrontationwith collective memory and consciousness, which means taking up controversial and usuallythus far unused subjects, as exemplified by Bielsko-Biała plays during Robert Talarczyk’s tenure(Testament Teodora Sixta, Żyd, Bitwa o Nangar Khel...
Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019
Łacińskie słowo emancipatio, oznaczające wypuszczenie z rąk, wyzwolenie i obdarzenie kogoś pełnią... more Łacińskie słowo emancipatio, oznaczające wypuszczenie z rąk, wyzwolenie i obdarzenie kogoś pełnią praw 1 , zyskuje współcześnie coraz większą popularność również w odniesieniu do widza teatralnego. Francuski filozof Jacques Rancière w szeroko dyskutowanym eseju Widz wyemancypowany odwołuje się do dwóch modeli teatru, którejak uważa-w XX wieku wyznaczały kierunki aktywizacji widza: oferowały "zbiorowej publiczności występy mające nauczyć widzów, jak przestać być widzami i stać się aktorami kolektywnego działania" 2. Pierwszy to teatr kontynuujący linię Bertolta Brechta-zajmuje się krytyką dominującego systemu politycznego, ekonomicznego i artystycznego. "Teatralne zapośredniczenie uprzytamnia widzom społeczne warunki, w których jest zakorzenione, i motywuje ich do stosownego działania" 3. Jest to teatr, który rekonstruuje i odtwarza zjawiska, by poddać je krytycznej refleksji. Angażuje widza intelektualnie i stwarza warunki do oceny scenicznych zdarzeń. Drugi teatr swój początek bierze w koncepcji sztuki Antonina Artauda, "wyrywa" publiczność "z pozycji widzów", powoduje, że odbiorcy są "otoczeni przez występ, wessani w krąg działania zwracającego im ich własną zbiorową energię" 4. Angażując emocje i zachęcając do empatii, ten rodzaj teatru próbuje skłonić widza do zmiany istniejącego porządku społecznego,
The Director Leaves, the Team Stays The article discusses the results of the research carried out... more The Director Leaves, the Team Stays The article discusses the results of the research carried out in theatres in the Silesian Region of Poland among the technical and administrative staff. The research concerned a crisis situation of director change, often a turning point in the life of each theatre. We examined the employees’ attitudes, emotions, and opinions associated with the change. We selected teams that were lower in the theatre hierarchy than the artistic team. It turned out that, contrary to popular opinion, the change in the directorial seat has a certain impact on these employees, who are extremely aware of the processes taking place in the organization. The empowerment of theatre employees postulated in discussions about culture coincides with the results of our research. It creates an opportunity for the traditionally-managed theatres to transform themselves into so-called learning organizations.
Monika Strzepka i Pawel Demirski to obecnie jeden z najwazniejszych duetow teatralnych w Polsce. ... more Monika Strzepka i Pawel Demirski to obecnie jeden z najwazniejszych duetow teatralnych w Polsce. Artyści są znani z zaangazowanych wypowiedzi i spektakli krytykujących ekonomiczne i polityczne podstawy neoliberalizmu, a takze konsekwentnie dekonstruujących mity polskości. Ich tworczośc wplynela na charakter rodzimego teatru politycznego. Artykul omawia kierunki artystycznych poszukiwan, interesujące tworcow tematy i estetyke spektakli.
Uploads
Books by Aneta Głowacka
Papers by Aneta Głowacka