Umetnička instalacija
Umetničke instalacije su intervencije umetnika u konkretnom prostoru preko kojih se modifikuje perceptivno iskustvo posmatrača i prostor obogaćuje novim značenjima i sadržajem. Iako je ovaj način razmišljanja i stvaranja umetnosti oduvek postojao, tek od šezdesetih godina 20. veka počinje da se smatra umetničkom disciplinom ravnopravnom sa slikarstvom i vajarstvom. Pre imena pod kojim je danas poznata, ova disciplina se nazivala projektna umetnost ili temporalna umetnost. U stvari jedna od glavnih karakteristika umetničke instalacije jeste perceptivno iskustvo i manipulacija prostora sa ograničenim vremenskim trajanjem, tako da se i danas smatra vidom temporalne umetnosti.
Pojam umetnička instalacija se razvija u savremenoj umetnosti 1970. godine kao pojava koja je posezala za prostorom u spoju sa mestom odnosno prostorom u organizaciji umetničkih dela koje je ostvarivala kao oblike asamblaža.
Za razliku od environmenta 1950.-tih godina i šezdesetih godina ona se sastoji od uzajamno sastavljenih stvari iz svakodnevne upotrebe koje pruža robna proizvodnja a njene inscenacije nemaju narativni karakter. Uzajamni spoj međusobno divergentnih umetničkih ostvarenja jeste konceptualna i spiritualna zavisnost kao polazišna tačka u umetničkom stvaranju dela.
Umetnost instalacija je u srodstvu sa lend-artom, kao prostornom trodimenzionalnom umetnošću u prostoru ili unutar njega i omogućava primenu različitih materijala, i zavisi takođe od vremena, svetlosti, zvuka i pokreta u prostoru i u okviru toga se javlja umetnost svetlosti, umetnost zvuka, medija umetnost i kinetička umetnost.
Prve radove u smislu današnje umetnosti instalacije radili su Kurt Šviters (1933. godine), El Lisicki (1928. godine) i Oskar Šlemer (1940. godine) i oni se mogu smatrati pionirima ove umetnosti.
Umetnost instalacija se može redovno pratiti na grupnim izložbama kao što su Venecijanski bijenale i dokumenta u Kaselu.
- Jozef Bojs (Joseph Beuys)
- Alison Nouls (Alison Knowles)
- Karoli Šneman (Carolee Schneemann)
- Juniči Kakizaki (Junichi Kakizaki)
- Iv Klajn (Yves Klein)
- Danijel Buren (Daniel Buren)
- Kristijan Boltanski (Christian Boltanski) link
- Nam Jun Pajk (Nam June Paik)
- Hristo & Žan-Klod (Christo & Jeanne-Claude)
- Kiki Šmit (Kiki Smith)
- Kurt Flekenštajn (Kurt Fleckenstein)
- Installation artists and art...the-artists.org Arhivirano 2007-10-21 na Wayback Machine-u
- Open Directory: Installation artists Arhivirano 2004-12-06 na Wayback Machine-u
- Open Directory: Sculpture Installation
- Contemporary installation organizations and museums
- The Canadian Clay & Glass Gallery
- WarFire Public Art and Placemaking Arhivirano 2007-09-29 na Wayback Machine-u
- The Mattress Factory Art Museum
- Dia-Beacon Riggio Galleries Arhivirano 2006-12-24 na Wayback Machine-u
- Medicine Factory
- Installation art
- Media art center, Karlsruhe Germany one of the biggest center with a permanent collection of interactive installations.
- Electronic Language International Festival Arhivirano 2014-12-18 na Wayback Machine-uInteractive art installations and New media art.