7. vijek pne.

Milenijum:	1. milenijum pne.
Vjekovi:	8. vijek pne. • 7. vijek pne. • 6. vijek pne.
Decenije:	690-e pne. 680-e pne. 670-e pne. 660-e pne. 650-e pne.; 640-e pne. 630-e pne. 620-e pne. 610-e pne. 600-e pne.
Kategorije:	Rođenja – Smrti ; Nastanci – Prestanci

7. vijek pne. počeo je prvog dana 700. pne. i završio posljednjeg dana 601. pne..

Pregled

Za 7. vijek pne. je bio karakterističan nastavak uspona Asirskog Carstva koje je pod vodstvom Esarhadona doseglo svoj vrhunac, pokorilo susjednu Babiloniju i nakratko Egipat, postavši prvo svjetsko carstvo u historiji. Asirci su, međutim, u posljednje dvije decenije naglo oslabili, a protiv njih su se uspješno udružili svi njihovi susjedi, tako da nakon pada svoje prijestolnice Ninive nestaju s historijske scene. Vakuum ubrzo ispunja Neobabilonsko carstvo koje će pokušati postati nova svjetska sila.

Srbija. Vrhunac Bosutske kulture koja je od polovine stoleća pod uticajem istočnije Basarabi kulture, čija keramika postaje popularna na celoj bosutskoj teritoriji. Stanovništvo istočne Srbije i Šumadije polako prelazi sa zemljoradnje na polunomadski način života a u današnjoj Vojvodini ostaju pri zemljoradnji, sa većim naseljima i kućama. Južnija Brnjička grupa je u prvim decenijama stoleća potisnuta sa Peštera i Golije od strane polunomada sa prostora Romanija-Durmitor-Tara-Lim^[1] (Glasinac IV). Glasinčani ostavljaju tumule sa sahranjenim, umesto spaljenim, pokojnicima. Brnjica je u ovo vreme i pod uticajem severnije kulture Bosut-Basarabi, gradi naselja na teško pristupačnim mestima i širi keramiku na Skopsku kotlinu.^[2]

Događaji i trendovi

Ashurbanipal, kralj Asirije koji je stvorio prvu sistematski prikupljenu biblioteku u Nibiva

Prikaz Visećih vrtova Babilona iz 16. vijeka, na slici Martina Heemskercka, s Kulom Babilonskom u pozadini.

700. pne. do 600. pne. — Baudhayana Sulbasutra, usmeno prenošsn vedski sanskrit tekst o izgradnji oltara, sadrži najstariji opis Pitagorinog teorema.
700. pne. - Kultura Songguk-ri započinje na jugu Korejskog polutotoka.
Kraj 7. vijeka pne. — Medijci iz današnjeg zapadnog Irana i Skiti s područja suvremene Rusije i Ukrajine napadaju sjeverne i istočne dijelove Asirije.
699. pne. — Khallushu nasljeđuje Shuttir-Nakhkhuntea kao vladar Elamskog Carstva.
697. pne. — Smrt kralja Huana od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou.
696. pne. — Kralj Zhuang of Zhou postaje vladar kineske dinastije Zhou.
696. pne. — Kimerijci pustoše Frigiju, moguća migracija Armenaca.
691. pne. — Kralj Sanherib od Asirije tuče kralja Humban-nimenu od Elama u bitci kod Halulea.
690. pne. — Taharqa, kralj XXV dinastije, dolazi na prijestolje Egipta (približni datum)
689. pne. — Kralj Sanherib od Asirije pustoši Babilon.
687. pne. — Gig postaje kralj Lidije.
687. pne. — Ezekiju nasljeđuje Manaseh kao kralj Jude.
682. pne. — Smrt kralja Zhuang od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou.
681. pne. — Kralj Li od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
681. pne. — Esarhaddon nasljeđuje Sanheriba kao kralj Asirije.
677. pne. — Smrt kralja Lija od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou.
677. pne. — Esarhaddon vodi asirsku vojsku protiv pobunjenih arapskih plemena, napredujući do Potoka egipatskog.
676. pne. — Kralj Hui od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
675. pne. — Esarhaddon započinje obnovu Babilona.
674. pne. — Esarhaddon guši pobunu u Aškelonu koju je podržavao Taharqa, kralj Egipta. U znak odmazde Asirci napadaju Egipat, ali ih Taharqa uspijeva zaustaviti.
673. pne. — Tul Hostilije postaje kralj Rima.
671. pne. — Esarhaddon ponovno napada Egipat, osvaja Memfis kao i veliki broj članova kraljevske porodice.
669. pne. — Assurbanipal nasljeđuje svog oca Esarhaddona kao kralj Asirije.
668. pne. — Shamash-shum-ukin, sin Esarhaddonov, postaje kralj Babilona.
668. pne. — Egipat diže ustanak protiv Asirije.
668. pne. — Procjena: Niniva, glavni grad Asirije postaje najveći grad na svijetu, pretekavši Tebu u Eguptu.[1]
667. pne. — Bizant osnivaju megaranski kolonisti pod Byzasom. (tradicionalni datum)
664. pne. — Prva pomorska bitka u grčkoj pisanoj historiji, između Korinta i Korkier.
664. pne. — Assurbanipal osvaja i pustoši Tebu.
664. pne. — Psametih I nasljeđuje Nehoa I kao kralj Donjeg Egipta.
664. pne. — Taharqa imenuje svog nećaka Tantamanija as za nasljednika u Gornjem Egiptu.
11.2. 660. pne. — Tradicionalni datum osnivanja Japana od strane cara Jimmua.
660. pne. — Prvo poznato korištenje demotskog pisma.
660. pne. — Psametih I tjera Asirce iz Egipta.
650-e pne. — Počinje nastanjivanje majanske lokacije Piedras Negras.
657. pne. — Kipsel postaje prvi tiranin Korinta.
656. pne. — Psametih širi svoju vlast nad cijelim Egiptom. Kraj XXV dinastije.
653. pne. — Atta-Khumma-In-Shushinak i Khumbanigash II nasljeđuju Shilhak-In-Shushinaka i Tempti-Khumma-In-Shushinaka kao vladari Elamskog Carstva.
652. pne. — Babilonija pod Shamash-shum-ukina diže ustanak protiv Asiraca.
651. pne. — Kralj Xiang od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
650. pne. — Gradić Abderu u Trakiji osnivaju kolonisti iz Klazomene.
650. pne. — Promjena klime vrši utjecaj na sve kulture Brončanog doba u Evropi. S hladnijom i vlažnijom klimom plemena skandinavskog Nordijskog brončanog doba su potisnuta na jug prema evropskom kontinentu.
640-e pne. — Asirski kralj Ashurbanipal osniva biblioteku koja sadrži prvi sačuvani primjerak Epa o Gilgamešu.
649. pne. — Indabigash nasljeđuje Tammaritua kao vladar Elamskog Carstva.
649. pne. — Babilonski ustanak pod Shamash-shuma-ukinom guše Asirci.
648. pne. — Pankration postaje disciplina drevnih olimpijskih igara.
6.4. 648. pne. — Najranija pomrčina Sunca u zapisima Drevne Grčke.
647. pne. — Kralj Assurbanipal od Asirije pustoši Susu.
642. pne. — Anko Marcije postaje kralj Rima (tradicionalni datum).
640. pne. — Velika pobjeda Asirije nad Elamskim Carstvom.
632. pne. — Kilon, atenski plemić, zauzima akropolu u neuspjelom pokušaju da postane kralj.
632. pne. — U bitci kod Chengpua, kinesko kraljevstvo Jin i njeni saveznici pobjeđuju državu Chu i njene saveznike.
631. pne. — Osnivanje Kirene, grčke kolonije u Libiji (Sjeverna Afrika) (približan datum).
631. pne. — Sadijat postaje kralj Lidije.
627. pne. — Smrt Assurbanipala, kralja Asirije; nasljeđuje ga Assur-etel-ilani (približan datum).
626. pne. — Nabopolassar diže ustanak protiv Asirije, osnivajući tako Neo-babilonsko Carstvo.
625. pne. — Medijci i Babilonci postaju nezavisni od Asirije i napadaju Ninivu (približan datum).
623. pne. — Sin-shar-ishkun nasljeđuje brata Assur-etel-ilania kao kralj Asirije (približan datum).
622. pne. ili 621. pne. — Tekst Ponovljenog zakona pronađen u Hramu u Jeruzalemu.
619. pne. — Alijat postaje kralj Lidije.
619. pne. — Smrt kralja Xianga od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou.
618. pne. — Kralj Qing od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
616. pne. — Lucije Tarkvinije Prisk postaje kralj Rima.
614. pne. — Medijci i Babilonci pustoše Assur.
613. pne. — Smrt kralja Qinga od Zhoua, vladar kineske dinastije Zhou.
612. pne. — Kralj Kuang od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
612. pne. — Savez Medijaca, Babilonacai Susanaca opsjeda i osvaja Ninivu. Kralj Sin-shar-ishkun od Asirije je ubijen prilikom pustošenja.
612. pne.— Ashur-uballit II pokušava očuvati asirsko carstvo proglasivši se kraljem u gradu Harran.
612. pne. — Procjena: Babilon, glavni grad Babilopnije postaje najveći grad na svijetu, preuzevši primat od Ninive, glavnog grada Asirije.[2]
610. pne. — Neho II nasljeđuje Psametiha I kao kralj Egipta.
609. pne. — Kralj Josija od Jude gine u bitci kod Megidoa protiv faraona Nehoa II Egipatskog, koji je išao na sjever kako bi pomogao asirskoj državi Ashur-uballita II.
609. pne. — Babilonci pobjeđuju asirsku vojsku Ashur-uballita II i osvajaju Harran. Ashur-uballit, posljednji asirski kralj, nestaje iz historije.
609. pne. — Jehoahaz nasljeđuje oca Josiju kao kralj Jude, ali ga brzo svrgava Neho II, koji na prijestolje postavlja Jehoahazovog brata Jehoiakima.
607. pne. — Smrt kralja Kuanga od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou..
606. pne. — Kralj Ding od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
605. pne. — Bitka kod Karkemiša: Krunski princ Nebuchadrezzar od Babylona pobjeđuje vojsku Nehoa II od Egipta, čime je osigurano babilonsko osvajanje Asirije. Babilonci napreduju kroz Siriju i Palestinu.
605. pne. — Nebuchadrezzar II nasljeđuje svog oca Nabopolassara kao kralj Babilona.
600. pne. — Osnivanje Kapue.
600. pne. — Indija — Doba Mahajanapada — 16 velikih kraljevstva koje vladaju IOndiojom — Kasi, Kosala, Anga, Magadha, Vajji (ili Vriji), Malla, Chedi, Vatsa (ili Vamsa), Kuru, Panchala, Machcha (ili Matsya), Surasena, Assaka, Avanti, Gandhara, Kamboja
600. pne. — Kelti osnivaju Milano (približan datum).
600. pne. — Fokejci osnivaju Marseille (tradicionalni datum).
600. pne. — Smirna opustošena i uništena.
600. pne. — Nebuchadrezzar gradi Viseće vrtove Babilona.
600. pne. — (prema Mormonskoj Crkvi) Lehi vodi porodicu i svoje prijatelje na hodočašće iz Jeruzalema u Amerike.
Skiti dolaze u Aziju.

Znamenite ličnosti

Ezekija od Kraljevstva Jude (vladao 715–687. pne.)
Sanherib, asirski kralj i osvajač Babilona (705–681. pne.)
Gig od Lidije (vladao 687–652. pne.)
Manaseh od Jude (vladao 687–643. pne.)
Esarhaddon, kralj Asirije i osvajač Egipta (vladao 681–669. pne.)
Arhiloh od Thasosa, pjesnik (cca. 680. pne.–645. pne.). Rođen je na otoku Parosu
673. pne. — Smrt Nume Pompilija, drugog rimskog kralja, nasljednika Romula
670. pne. — Smrt Metija Fufecija, latinskog kralja Alba Longe
664. pne. — Smrt Nehoa I, kralja Egipta
663. pne. — Smrt Taharqe, kralja Egipta
653. pne. — Smrt Tantamanija, posljednjeg kralja XXV egipatske dinastije
652. pne. — Smrt kralja Huija od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou
652. pne. — Prvi spomen kralja Kuras od Parsumasa, moguće da je riječ o Kiru I od Anšana, poglavaru dinastije Ahemenida
645. pne. — Smrt Guan Zhonga, premijera kineske države Qi
Josija od Kraljevstva Juda (vladao 641. pne.–609. pne.)
Stesihor sa Sicilije, lirski pjesnik (cca. 640. pne.–555. pne.)
Solon od Atene, jedan od Sedam mudraca Grčke (638. pne.–558. pne.)
Tales iz Mileta, grčki matematičar (635. pne.–543. pne.)
610. pne. — Smrt Psametiha I, kralja Egipta
610. pne. — Rođenje Anaksimandra, grčkog filozofa
Sapfa od Lezbosa, starogrčka pjesnikinja

Izumi i otkrića

Kinezi otkrivaju tisak.
Prve metalne kovanicu u upotrebi od strane Lidijaca u zapadnoj [Anadolija|Anadoliji]].
U Kini navodno počela upotreba željeza.

Decenije i godine

700-e pne.	709. pne.	708. pne.	707. pne.	706. pne.	705. pne.	704. pne.	703. pne.	702. pne.	701. pne.	700. pne.
690-e pne.	699. pne.	698. pne.	697. pne.	696. pne.	695. pne.	694. pne.	693. pne.	692. pne.	691. pne.	690. pne.
680-e pne.	689. pne.	688. pne.	687. pne.	686. pne.	685. pne.	684. pne.	683. pne.	682. pne.	681. pne.	680. pne.
670-e pne.	679. pne.	678. pne.	677. pne.	676. pne.	675. pne.	674. pne.	673. pne.	672. pne.	671. pne.	670. pne.
660-e pne.	669. pne.	668. pne.	667. pne.	666. pne.	665. pne.	664. pne.	663. pne.	662. pne.	661. pne.	660. pne.
650-e pne.	659. pne.	658. pne.	657. pne.	656. pne.	655. pne.	654. pne.	653. pne.	652. pne.	651. pne.	650. pne.
640-e pne.	649. pne.	648. pne.	647. pne.	646. pne.	645. pne.	644. pne.	643. pne.	642. pne.	641. pne.	640. pne.
630-e pne.	639. pne.	638. pne.	637. pne.	636. pne.	635. pne.	634. pne.	633. pne.	632. pne.	631. pne.	630. pne.
620-e pne.	629. pne.	628. pne.	627. pne.	626. pne.	625. pne.	624. pne.	623. pne.	622. pne.	621. pne.	620. pne.
610-e pne.	619. pne.	618. pne.	617. pne.	616. pne.	615. pne.	614. pne.	613. pne.	612. pne.	611. pne.	610. pne.
600-e pne.	609. pne.	608. pne.	607. pne.	606. pne.	605. pne.	604. pne.	603. pne.	602. pne.	601. pne.	600. pne.
590-e pne.	599. pne.	598. pne.	597. pne.	596. pne.	595. pne.	594. pne.	593. pne.	592. pne.	591. pne.	590. pne.

Milenijum	Vijek
4. pne.:	40. pne.	39. pne.	38. pne.	37. pne.	36. pne.	35. pne.	34. pne.	33. pne.	32. pne.	31. pne.
3. pne.:	30. pne.	29. pne.	28. pne.	27. pne.	26. pne.	25. pne.	24. pne.	23. pne.	22. pne.	21. pne.
2. pne.:	20. pne.	19. pne.	18. pne.	17. pne.	16. pne.	15. pne.	14. pne.	13. pne.	12. pne.	11. pne.
1. pne.:	10. pne.	9. pne.	8. pne.	7. pne.	6. pne.	5. pne.	4. pne.	3. pne.	2. pne.	1. pne.
1.:	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.
2.:	11.	12.	13.	14.	15.	16.	17.	18.	19.	20.
3.:	21.	22.	23.	24.	25.	26.	27.	28.	29.	30.
4.:	31.	32.	33.	34.	35.	36.	37.	38.	39.	40.

Reference

↑ Dragoslav Srejović, Kulture gvozdenog doba na tlu Srbije, rastko.rs
↑ Istorija srpskog naroda, Prva knjiga - Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981, str. 55-57

[1] Dragoslav Srejović, Kulture gvozdenog doba na tlu Srbije, rastko.rs

[2] Istorija srpskog naroda, Prva knjiga - Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981, str. 55-57

[1]

[2]