Papers by Małgorzata Dajnowicz
It is said today that the Polish language favours men. However, the gender-specific asymmetry and... more It is said today that the Polish language favours men. However, the gender-specific asymmetry and the grammatical privileging of masculine forms have their historical justification. Like other Indo-European languages, Polish developed in a patriarchal society in which men played important social functions and occupied high positions. Polish women got electoral rights in 1918. That is why the Polish language from before the beginning of the 20th century simply did not need a female equivalent of the term "poseł" [MP] (there was no designator for this lexeme in the non-linguistic reality). In the article, I analyse words that, at the beginning of the 20th century, were used to call women elected for the Polish parliament.
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2021
In the women’s press, published at the end of the Polish People’s Republic, images of unmarried w... more In the women’s press, published at the end of the Polish People’s Republic, images of unmarried women were increasingly appearing. Despite the fact that press releases still largely portrayed the stereotypical perception of single women, significant changes were seen in the presentation of the image and position of unmarried women. It was particularly noticeable in the pages of Kobieta i Życie where more and more texts showed loneliness as a conscious choice of Polish women who decided to become independent, not from coercion or necessity.The article presents women’s opinions on the subject of single life, the reasons for which the decision was made to choose such a way of life and the way Polish society perceive unmarried women at the end of the Polish People’s Republic. The analysis was based on publications appearing in Kobieta i Życie. The authors of the article, results of their research also referred to press materials published in other women’s magazines of the Polish People’...
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Uniwersytet w Białymstoku Zarys codzienności wojennej kobiet z guberni suwalskiej i obwodu białos... more Uniwersytet w Białymstoku Zarys codzienności wojennej kobiet z guberni suwalskiej i obwodu białostockiego w latach 1914-1915 Streszczenie Życie codzienne podczas trwania wojny uległo diametralnej zmianie. Zmieniły się postawa ludności cywilnej i jej priorytety. Ciężkie i tragiczne doświadczenia wojenne nie uszlachetniły wszystkich ludzi, a wręcz przeciwnie. Wojna i perspektywa braku możliwości życia na godnym poziomie wielu ludziom otwierały furtkę do wyzwolenia niemoralnych zachowań. W artykule tym zaprezentowano cztery aspekty wojennej rzeczywistości: strach, aprowizację, szpiegostwo i demoralizację. Bazę źródłową pracy stanowi cykl reportaży Białystok w łunie światowej pożogi wojennej 1 , zawierający wspomnienia białostoczan spisane w 1934 r. w "Echu Białostockim", oraz wspomnienia Laury de Turczynowicz When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion 2 wydane w 1916 r Słowa kluczowe: życie codzienne, I wojna światowa, kobiety, strach, aprowizacja, szpiegostwo, demoralizacja
Obchody Międzynarodowego Roku Kobiet 1975 na Białostocczyźnie (na tle głównych kierunków działalności Ligi Kobiet w kraju i regionie), "Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 1(2), 2017, s. 9-27
Pierwsze koła Ligi Kobiet (LK) na Białostocczyźnie funkcjonowały
już od sierpnia 1945 r., oficjal... more Pierwsze koła Ligi Kobiet (LK) na Białostocczyźnie funkcjonowały
już od sierpnia 1945 r., oficjalne powołanie organizacji nastąpiło jednak
w marcu 1946 r. Działalność prowadzona na obszarze województwa nie
różniła się od tej realizowanej w skali kraju, skupiając się przede
wszystkim na aktywności organizacyjnej, opiekuńczej, higieniczno-
-sanitarnej i kulturalno-oświatowej. Od drugiej połowy lat pięćdziesiątych, zgodnie z wytycznymi Zarządu Głównego LK, działania Ligi koncentrowały się na propagowaniu modernizacji gospodarstw domowych
oraz udzielaniu porad dla kobiet w zakresie prawnym i rodzinnym. Pewne zmiany w funkcjonowaniu LK przyniósł rok 1975, ustanowiony przez
ONZ Międzynarodowym Rokiem Kobiet, a jego szczególne znaczenie
podkreślone zostało przez obchody 30. rocznicy powstania Ligi. Organizacja rozszerzyła cele i kierunki działań na obszary dotychczas mniej
eksponowane, np. upowszechnianie osiągnięć Polski socjalistycznej
w zakresie umacniania pozycji i praw kobiet ukazywanych na tle dorobku innych państw bloku socjalistycznego. Przy okazji obchodów Międzynarodowego Roku Kobiet na Białostocczyźnie podkreślano ich wkład
w rozwój województwa, a wśród ówczesnych celów wymieniano podjęcie
działań popularyzujących rolę kobiet w wyzwoleniu Białostocczyzny
spod okupacji niemieckiej.
Działalność Ligi Kobiet na obszarze kraju w świetle czasopism organizacji - "Kobiety Dzisiejszej" (1946-1947) i "Kobiety" (1947-1949), ”Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2018, t. 21, nr 3, s. 57-74.
Artykuł traktuje o kierunkach działalności
Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet, ukazywanych
na ła... more Artykuł traktuje o kierunkach działalności
Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet, ukazywanych
na łamach dwóch czasopism kierowanych do Polek,
to jest „Kobiety Dzisiejszej” i „Kobiety”. Periodyki
te wychodziły w początkach działalności LK
(1946–1949). Organizacja poprzez prezentowane
treści ukazać chciała swoją „użyteczność”,
przydatność w rozwiązywaniu codziennych spraw
kobiet oraz ich różnorodnych problemów życia
prywatnego i zawodowego. Tematyka ta świadczyć
miała o uniwersalności czasopism, których treści,
w założeniu redakcji, zainteresować powinny
Polki z różnych grup społecznych, również
kobiety nie zrzeszone w Lidze.
Główne kierunki działalności Ligi Kobiet w Polsce Ludowej do 1975 roku (ze szczególnym uwzględnieniem województwa białostockiego), ”Prace Historyczne” 2018 nr 145 (3), s. 579-601.
Women’s League (till 1949 known under the name of the Social and Civic League of Women) was a lar... more Women’s League (till 1949 known under the name of the Social and Civic League of Women) was a large-scale women’s organization in Polish People’s Republic. Through the whole period of its existence, the organization’s priority was to build up the mass character of the League and expand its services to reach women from diff erent walks of life, which corresponded with the general policy of the country aiming at implementing the so-called communist order. The members of Women’s League were at the same time members of the Polish United Workers’ Party. The League, apart from being a very eff ective propaganda tool, tried to play a real supportive role off ering women practical help. However, it seems that although the organization focused on expanding the range
of its services and attracting a growing number of members, it didn’t achieve the expected results.
M. Dajnowicz, Liga Kobiet w okręgu łódzkim w latach 1945–1981. Główne obszary działalności organizacji, "Dzieje Najnowsze" 2019, nr 4, s. 75-90., 2019
Liga Kobiet była najliczniejszym oficjalnym, akceptowanym przez władze komunistyczne ruchem kobi... more Liga Kobiet była najliczniejszym oficjalnym, akceptowanym przez władze komunistyczne ruchem kobiecym w Polsce Ludowej. Jej działalność dotyczyła pracy ideowo-propagandowej w środowiskach kobiecych, realizacji polityki ówczesnego rządu wobec kobiet. LK upowszechniała pracę zawodową kobiet, prowadzenie oszczędnego i nowoczesnego gospodarstwadomowego, miała reprezentować interesy różnych środowisk kobiecych. LK w okręgu łódzkim była jedną z najaktywniejszych i najliczniejszych w kraju.
RUCHY KOBIECE NA ZIEMIACH POLSKICH W XIX I XX WIEKU STAN BADAN I PERSPEKTYWY, pod redakcją Małgorzaty Dajnowicz i Adama Miodowskiego, BIAŁYSTOK , 2020
Na zawartość kolejnego tomu pokonferencyjnego będącego pokłosiem
Ogólnopolskiej Konferencji Nauko... more Na zawartość kolejnego tomu pokonferencyjnego będącego pokłosiem
Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX w. Stan badań i perspektywy (na tle porównawczym)”,
którą zorganizował w Białymstoku – Augustowie w dniach 11-14 września
2020 r. Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych przy
współpracy Zakładu Historii Kultury, Myśli i Ruchów Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku, składa się ponad dwadzieścia artykułów ujętych
w siedmiu grupach (rozdziałach) tematycznych:
- Współczesność, perspektywy i zachodnie trendy w badaniach historii kobiet w Polsce.
- Zaangażowanie kobiet w działalność społecznikowską pod zaborami i w odrodzonej Polsce.
- Feminizm w ujęciu personalnym i medialnym w realiach polskich
od schyłku XIX do schyłku XX w.
- Kobiety w twórczości artystycznej i kobiety twórcy na przestrzeni wieków.
- Specyfika funkcjonowania masowego ruchu kobiecego w realiach
Polski Ludowej.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej Polek na przestrzeni wieków.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej kobiet w realiach
europejskich na przestrzeni wieków.
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2020
The League of Women (Liga Kobiet), until 1949 operating under the name of the Socio-Civic League ... more The League of Women (Liga Kobiet), until 1949 operating under the name of the Socio-Civic League of Women (Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet), was a mass women’s organisation functioning in the Polish People’s Republic. Throughout the whole period, one of the priorities set by the organisation was to build up its mass character and, thus, to influence different social, professional and environmental groups of Polish women, fitting into the general agenda of implementing the communist regime in Polish society. Most League of Women’s members were also members to the Polish United Workers’ Party. The League of Women tried to play a role of a “utilitarian” organisation, supporting in a genuine and diverse way the Polish women’s environment. The period between 1945 and 1975 was the first stage of organisation’s activity; in the communist Polish People’s Republic it was a period of “isolation” of the Polish society from the Western world and of a significant influence of the Soviet Union’s policy on the social relations in the country. The League of Women was an example of an East European women’s organisation in the communist era.
Liga Kobiet, działająca do 1949 r. pod nazwą Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet, była masową organizacją kobiecą działającą w PRL. Przez cały okres jednym z priorytetów organizacji było budowanie jej masowego charakteru, a tym samym wpływanie na różne grupy społeczne, zawodowe i środowiskowe Polek, wpisujące się w ogólny program wdrażania reżimu komunistycznego w polskim społeczeństwie. Większość członkiń Ligi Kobiet należała również do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Liga Kobiet starała się odgrywać rolę organizacji „utylitarnej”, wspierającej w sposób autentyczny i różnorodny środowisko Polek. Lata 1945–1975 to pierwszy etap działalności organizacji; w PRL był to okres izolacji polskiego społeczeństwa od świata zachodniego i znaczącego wpływu polityki Związku Sowieckiego na stosunki społeczne w kraju. Liga Kobiet była przykładem wschodnioeuropejskiej organizacji kobiecej w czasach komunizmu.
Odmienność w obyczaju i mentalności drobnej szlachty istniała bardzo długo, a relikty dostrzegamy... more Odmienność w obyczaju i mentalności drobnej szlachty istniała bardzo długo, a relikty dostrzegamy do dnia dzisiejszego. Wiele też cech obyczajowych i elementów kultury drobnej szlachty przeniknęło do innych warstw społecznych. Dyskusja nad tą tezą pozostaje jednak otwarta. Przedmiotem mego zainteresowania jest przede wszystkim drobna szlachta osiadła we własnych zaściankach. W opracowaniu swym ograniczam się do najbardziej uzasadnionego historycznie kształtu terytorialnego guberni łomżyńskiej z lat 1894 - 1912. Były to dawne ziemie mazowieckie: łomżyńska, nurska, różańska, wiska oraz zachodnie połacie Podlasia. Obszar ten nazywam ziemią łomżyńską lub Łomżyńskiem. W sześciu powiatach guberni łomżyńskiej: kolneńskim, łomżyńskim, mazowieckim (wysoko-mazowieckim), ostrołęckim, ostrowskim i szczuczyńskim wyszczególniłam obszary zamieszkałe przez drobną szlachtę, skupiska drobnoszlacheckie. Szczególnie wnikliwie poddałam badaniom powiaty mazowiecki oraz łomżyński ze względu na najliczniejsze tam osadnictwo omawianej warstwy społecznej. Celowym wydawało się też odniesienie, porównanie do innych obszarów zamieszkałych przez drobną szlachtę, np. powiatu przasnyskiego, bielskiego i siedleckiego. Dolną granicą chronologiczną niniejszej pracy jest rok 1864, kiedy to poprzez reformę uwłaszczeniową zrównano drobną szlachtę i chłopów. Następowały represje wobec uczestników powstania styczniowego. W tym też okresie, a dokładniej w 1866 roku została utworzona gubernia łomżyńska. Granicą zamykającą okres badawczy jest rok 1914, wybuch I wojny światowej. Nie można było jednak uniknąć porównań z okresem wcześniejszym, powoływałam się też na wydarzenia i materiały późniejsze. W opracowaniu tym przedstawiłam zarys dziejów osadnictwa szlacheckiego w ziemi łomżyńskiej, zmiany w rozmieszczeniu zaścianków, politykę carską wobec tej części mieszkańców Królestwa Polskiego. Ważne miejsce zajmuje podział wewnętrzny środowiska drobnoszlacheckiego, a także część pracy oparta na materiałach statystycznych. Skupiam się w nich na własności szlacheckiej, podziałach według grup obszarowych i sposobach użytkowania gruntów. Warto podkreślić, że na przełomie XIX i XX wieku dokonywały się znaczące zmiany, między innymi za sprawą parcelacji majątków i komasacji. Zainteresowanie wzbudzą zapewne rozdziały o tożsamości i życiu wewnętrznym drobnej szlachty, w konfrontacji z ziemiaństwem z jednej strony, a chłopstwem z drugiej. Istotne znaczenie zajmują opisy wyglądu zaścianków i życia rodzinnego drobnej szlachty. Ważne jest również wyjaśnienie istoty szlachectwa, wyróżników i wzorców postepowania, odniesień drobnych braci do religii, oświaty, służby w wojsku.
Odmienność w obyczaju i mentalności drobnej szlachty istniała bardzo długo, a relikty dostrzegamy... more Odmienność w obyczaju i mentalności drobnej szlachty istniała bardzo długo, a relikty dostrzegamy do dnia dzisiejszego. Wiele też cech obyczajowych i elementów kultury drobnej szlachty przeniknęło do innych warstw społecznych. Dyskusja nad tą tezą pozostaje jednak otwarta. Przedmiotem mego zainteresowania jest przede wszystkim drobna szlachta osiadła we własnych zaściankach. W opracowaniu swym ograniczam się do najbardziej uzasadnionego historycznie kształtu terytorialnego guberni łomżyńskiej z lat 1894 - 1912. Były to dawne ziemie mazowieckie: łomżyńska, nurska, różańska, wiska oraz zachodnie połacie Podlasia. Obszar ten nazywam ziemią łomżyńską lub Łomżyńskiem. W sześciu powiatach guberni łomżyńskiej: kolneńskim, łomżyńskim, mazowieckim (wysoko-mazowieckim), ostrołęckim, ostrowskim i szczuczyńskim wyszczególniłam obszary zamieszkałe przez drobną szlachtę, skupiska drobnoszlacheckie. Szczególnie wnikliwie poddałam badaniom powiaty mazowiecki oraz łomżyński ze względu na najliczniejsze tam osadnictwo omawianej warstwy społecznej. Celowym wydawało się też odniesienie, porównanie do innych obszarów zamieszkałych przez drobną szlachtę, np. powiatu przasnyskiego, bielskiego i siedleckiego. Dolną granicą chronologiczną niniejszej pracy jest rok 1864, kiedy to poprzez reformę uwłaszczeniową zrównano drobną szlachtę i chłopów. Następowały represje wobec uczestników powstania styczniowego. W tym też okresie, a dokładniej w 1866 roku została utworzona gubernia łomżyńska. Granicą zamykającą okres badawczy jest rok 1914, wybuch I wojny światowej. Nie można było jednak uniknąć porównań z okresem wcześniejszym, powoływałam się też na wydarzenia i materiały późniejsze. W opracowaniu tym przedstawiłam zarys dziejów osadnictwa szlacheckiego w ziemi łomżyńskiej, zmiany w rozmieszczeniu zaścianków, politykę carską wobec tej części mieszkańców Królestwa Polskiego. Ważne miejsce zajmuje podział wewnętrzny środowiska drobnoszlacheckiego, a także część pracy oparta na materiałach statystycznych. Skupiam się w nich na własności szlacheckiej, podziałach według grup obszarowych i sposobach użytkowania gruntów. Warto podkreślić, że na przełomie XIX i XX wieku dokonywały się znaczące zmiany, między innymi za sprawą parcelacji majątków i komasacji. Zainteresowanie wzbudzą zapewne rozdziały o tożsamości i życiu wewnętrznym drobnej szlachty, w konfrontacji z ziemiaństwem z jednej strony, a chłopstwem z drugiej. Istotne znaczenie zajmują opisy wyglądu zaścianków i życia rodzinnego drobnej szlachty. Ważne jest również wyjaśnienie istoty szlachectwa, wyróżników i wzorców postępowania, odniesień drobnych braci do religii, oświaty, służby w wojsku.
Biuletyn "Nasza Praca" był najważniejszym oficjalnym i propagandowym periodykiem prasowym wydawan... more Biuletyn "Nasza Praca" był najważniejszym oficjalnym i propagandowym periodykiem prasowym wydawanym przez Ligę Kobiet w okresie od 1947 do 1989 roku. "Walka o pokój" była jednym z pierwszoplanowych haseł propagandowych.
Oddajemy do rąk Czytelników publikację pt. Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, stanowiąc... more Oddajemy do rąk Czytelników publikację pt. Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, stanowiącą pokłosie ogólnopolskiej debaty naukowej współorganizowanej przez Zakład Ruchów Społecznych i Politycznych Instytutu Historii i Nauk Politycznych Uniwersytetu w Białymstoku oraz Instytut Studiów Kobiecych. Konferencja odbyła się w Białymstoku w dniach 16–17 czerwca 2016 roku. Na tom pokonferencyjny złożyło się bez mała 30 ciekawych wypowiedzi, które w formie powiązanych ze sobą tematycznie artykułów (podrozdziałów) współtworzą 7 rozdziałów niniejszej publikacji.
“Nasza Praca” (“Our Work”) was an official periodical paper of the management of the
League of Wo... more “Nasza Praca” (“Our Work”) was an official periodical paper of the management of the
League of Women issued from March 1947 till May 1949. Its main policy was transmitting information
about the activities of the League, its political programme, and the scope of action
among women’s circles in Poland. Although the periodical presented mainly issues connected
with the political direction of the government, it remains a valuable source of information on the
character, development and social and organizational changes of the League. In 1947 the press
coverage tended to focus on women’s issues such as family problems, child care, professional
courses and careers, charitable activities, obtaining state assistance or countering social pathologies.
The magazine promoted joining the League. The idea was to attract as many women as possible.
Women were recruited into the League through a variety of means, but 1948 and the beginning
of 1949 was the time when women from different walks of life were bombarded with more
propaganda than ever before. Propaganda posters and articles centered on ensuring successes of
the League, urging women to “fight imperialism” and “protect peace”, as well as promoting
women for “the good of the Communist Polish Nation.” The League used various recruiting tactics to encourage both educated and peasant women to join in. At that time the League was an organ of the PZPR (the Polish United Workers’ Party) and its statuses were in accordance with its ideology.
W niniejszym opracowaniu, skupiającym się na ukazaniu popularyzowanych w prasie wzorców aktywnośc... more W niniejszym opracowaniu, skupiającym się na ukazaniu popularyzowanych w prasie wzorców aktywności publicznej kobiet, przedstawiono wyniki analizy podporządkowanych im treści z dwóch wysokonakładowych czasopism, jakimi były „Kobieta i Życie” oraz „Uroda”.
The aim of this article is to show and review the issues of women’s involvement in politics outli... more The aim of this article is to show and review the issues of women’s involvement in politics outlined in ‘Zadra’, a feminist newspaper which has been published in Krakow since 1999 by the Women’s Foundation eFKa. Detailed analysis of the articles brings the assumption that European regions are diversified according to women’s position in society and their involvement in the political field. Sweden was indicated as the leading European country in terms of achievements and implementations in the field of gender issues. Scandinavian countries (Sweden, Norway) were rated as the leading countries in the following aspects: gender mainstreaming, women’s selforganization, range of trust (by both, women and the whole society) towards women performing important political functions, and the percentage of women involved in politics reaching as high as 50%. Authoritarian or totalitarian regimes in different European countries result in merely an incidental participation of women in politics and tend to exclude them from political institutions (Belarus and Spain, during the Francisco Franco regime, serve as such examples). Articles in the press indicate that the Catholic Church and its widely understood ‘tradition’, with negative customs that it imposes on societies, are the most adverse factors in implementation the ideas of gender equality and they hinder women’s equal access to politics. ‘Zadra’ refers to Polish women’s ability and opportunities to be actively involved in the political area in a very critical way. The press takes into scrutiny a few aspects connected with women’s involvement in politics, such as: women’s membership in political parties and the political programs, as well as manifestoes of different political parties
Zbiór studiów Drogi kobiet do polityki na przestrzeni XVIII–XXI wieku, z racji szerokiego zasięgu... more Zbiór studiów Drogi kobiet do polityki na przestrzeni XVIII–XXI wieku, z racji szerokiego zasięgu chronologicznego i znacznego zróżnicowania tematycznego, pozwala te dążenia omówić w usystematyzowanych grupach problemów w kilku zakresach chronologicznych, ujawniających także zróżnicowane rozumienie historycznego wymiaru ich dążeń.
Niniejsze opracowanie zbiorowe przedstawia zagadnienia dotyczące udziału kobiet w przestrzeni pol... more Niniejsze opracowanie zbiorowe przedstawia zagadnienia dotyczące udziału kobiet w przestrzeni politycznej w odniesieniu do wybranych krajów Europy. Ujmuje również tematykę dotyczącą reprezentacji kobiet w polityce na poziomie polskich regionów i sceny lokalnej.
KOBIETY WŚRÓD ELIT POLITYCZNYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO STRESZCZENIE Artykuł ukazuje analizę wybo... more KOBIETY WŚRÓD ELIT POLITYCZNYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO STRESZCZENIE Artykuł ukazuje analizę wyborów samorządowych w województwie podlaskim. W wyniku tej analizy ustalono odsetek i liczbę radnych wyłonionych w wyniku wyborów samorządowych w latach 1998-2010. Odsetek kobiet radnych w analizowanych latach ulegał zwiększeniu. W większym stopniu uczestniczą w polityce (jako radne) kobiety z miast (do 25% składu rad) w porównaniu do radnych powiatów (do 17%). W skład elit politycznych (po wygranych wyborach ,,wstępując " do polityki) wchodzą kobiety osiągając wiek ponad 40 lat, z wykształceniem wyższym, o ustabilizowanej pozycji zawodowej i najprawdopodobniej rodzinnej. Część radnych (zwłaszcza radne sejmiku) aktywność polityczną podejmowała we wcześniejszym okresie, przykładowo na poziomie gmin. Najwięcej radnych sympatyzowało z partiami i komitetami lokalnymi, związanymi z prawicą. Analiza wyborów samorządowych wyłoniła wcześniej ustalony obraz wpływów politycznych poszczególnych nurtów politycznych na obszarze województwa podlaskiego. Wpływy prawicy dominują w zachodniej części województwa, lewicy – we wschodniej. W miastach (Białystok), a dotyczyło to głównie wyborów w 2010 roku największe sympatie polityczne uzyskał blok liberalny. WOMEN AMONG THE POLITICAL ELITE OF PODLASIE PROVINCE SUMMARY The article presents the analysis of local elections in Podlasie province. The conducted research served as a tool to determine the percentage and the number of councilors selected in the local government election between 1998 and 2010. The proportion of female councilors has increased in the examined years. Furthermore, women from towns or cities participate in politics more (the constitute up to 25% of the full city councils) as compared to the their female counterparts in districts (up to 17%). Women entering the political elite are usually about 40 years old, with academic education and with a stable both professional and most probably family situation. Some councilors, councilwomen in particular, started their political activities earlier, for example at the gmina level. Moreover, most members of the researched group supported the right wing political parties and local committees. The local elections analysis confirmed the
W skład Narodowej Demokracji w okresie II Rzeczypospolitej wchodziły takie organizacje, jak m.in.... more W skład Narodowej Demokracji w okresie II Rzeczypospolitej wchodziły takie organizacje, jak m.in. Związek Ludowo-Narodowy (1919−1927), Stronnictwo Narodowe (powołane w 1928 roku i rozwijające się do wybuchu II wojny światowej) oraz organizacje kobiece, którym bliski był program narodowy, zwłaszcza Narodowa Organizacja Kobiet, Koło Polek, Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Żeńskiej, Koła Ziemianek. Droga kobiet do polityki w strukturach Narodowej Demokracji prowadziła poprzez działalność patriotyczną, aktywność organizacyjną w stowarzyszeniach w okresie zaborów i po 1918 roku. Od momentu uzyskania przez kobiety prawa wyborczego w 1919 roku liderzy struktur partyjnych i wyborczych Narodowej Demokracji doceniali je przede wszystkim w kategorii kobiecego elektoratu. Większość kobiet z kręgu ideowo-politycznego Narodowej Demokracji stanowiła tzw. zaplecze polityczne dla działalności mężczyzn. Postacią wyjątkową, przykładem formalnego udziału kobiet w gronie przedstawicielskim Narodowej Demokracji była Ewelina Pepłowska, posłanka endecka związana z Łomżyńskiem.
Uploads
Papers by Małgorzata Dajnowicz
już od sierpnia 1945 r., oficjalne powołanie organizacji nastąpiło jednak
w marcu 1946 r. Działalność prowadzona na obszarze województwa nie
różniła się od tej realizowanej w skali kraju, skupiając się przede
wszystkim na aktywności organizacyjnej, opiekuńczej, higieniczno-
-sanitarnej i kulturalno-oświatowej. Od drugiej połowy lat pięćdziesiątych, zgodnie z wytycznymi Zarządu Głównego LK, działania Ligi koncentrowały się na propagowaniu modernizacji gospodarstw domowych
oraz udzielaniu porad dla kobiet w zakresie prawnym i rodzinnym. Pewne zmiany w funkcjonowaniu LK przyniósł rok 1975, ustanowiony przez
ONZ Międzynarodowym Rokiem Kobiet, a jego szczególne znaczenie
podkreślone zostało przez obchody 30. rocznicy powstania Ligi. Organizacja rozszerzyła cele i kierunki działań na obszary dotychczas mniej
eksponowane, np. upowszechnianie osiągnięć Polski socjalistycznej
w zakresie umacniania pozycji i praw kobiet ukazywanych na tle dorobku innych państw bloku socjalistycznego. Przy okazji obchodów Międzynarodowego Roku Kobiet na Białostocczyźnie podkreślano ich wkład
w rozwój województwa, a wśród ówczesnych celów wymieniano podjęcie
działań popularyzujących rolę kobiet w wyzwoleniu Białostocczyzny
spod okupacji niemieckiej.
Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet, ukazywanych
na łamach dwóch czasopism kierowanych do Polek,
to jest „Kobiety Dzisiejszej” i „Kobiety”. Periodyki
te wychodziły w początkach działalności LK
(1946–1949). Organizacja poprzez prezentowane
treści ukazać chciała swoją „użyteczność”,
przydatność w rozwiązywaniu codziennych spraw
kobiet oraz ich różnorodnych problemów życia
prywatnego i zawodowego. Tematyka ta świadczyć
miała o uniwersalności czasopism, których treści,
w założeniu redakcji, zainteresować powinny
Polki z różnych grup społecznych, również
kobiety nie zrzeszone w Lidze.
of its services and attracting a growing number of members, it didn’t achieve the expected results.
Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX w. Stan badań i perspektywy (na tle porównawczym)”,
którą zorganizował w Białymstoku – Augustowie w dniach 11-14 września
2020 r. Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych przy
współpracy Zakładu Historii Kultury, Myśli i Ruchów Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku, składa się ponad dwadzieścia artykułów ujętych
w siedmiu grupach (rozdziałach) tematycznych:
- Współczesność, perspektywy i zachodnie trendy w badaniach historii kobiet w Polsce.
- Zaangażowanie kobiet w działalność społecznikowską pod zaborami i w odrodzonej Polsce.
- Feminizm w ujęciu personalnym i medialnym w realiach polskich
od schyłku XIX do schyłku XX w.
- Kobiety w twórczości artystycznej i kobiety twórcy na przestrzeni wieków.
- Specyfika funkcjonowania masowego ruchu kobiecego w realiach
Polski Ludowej.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej Polek na przestrzeni wieków.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej kobiet w realiach
europejskich na przestrzeni wieków.
Liga Kobiet, działająca do 1949 r. pod nazwą Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet, była masową organizacją kobiecą działającą w PRL. Przez cały okres jednym z priorytetów organizacji było budowanie jej masowego charakteru, a tym samym wpływanie na różne grupy społeczne, zawodowe i środowiskowe Polek, wpisujące się w ogólny program wdrażania reżimu komunistycznego w polskim społeczeństwie. Większość członkiń Ligi Kobiet należała również do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Liga Kobiet starała się odgrywać rolę organizacji „utylitarnej”, wspierającej w sposób autentyczny i różnorodny środowisko Polek. Lata 1945–1975 to pierwszy etap działalności organizacji; w PRL był to okres izolacji polskiego społeczeństwa od świata zachodniego i znaczącego wpływu polityki Związku Sowieckiego na stosunki społeczne w kraju. Liga Kobiet była przykładem wschodnioeuropejskiej organizacji kobiecej w czasach komunizmu.
League of Women issued from March 1947 till May 1949. Its main policy was transmitting information
about the activities of the League, its political programme, and the scope of action
among women’s circles in Poland. Although the periodical presented mainly issues connected
with the political direction of the government, it remains a valuable source of information on the
character, development and social and organizational changes of the League. In 1947 the press
coverage tended to focus on women’s issues such as family problems, child care, professional
courses and careers, charitable activities, obtaining state assistance or countering social pathologies.
The magazine promoted joining the League. The idea was to attract as many women as possible.
Women were recruited into the League through a variety of means, but 1948 and the beginning
of 1949 was the time when women from different walks of life were bombarded with more
propaganda than ever before. Propaganda posters and articles centered on ensuring successes of
the League, urging women to “fight imperialism” and “protect peace”, as well as promoting
women for “the good of the Communist Polish Nation.” The League used various recruiting tactics to encourage both educated and peasant women to join in. At that time the League was an organ of the PZPR (the Polish United Workers’ Party) and its statuses were in accordance with its ideology.
już od sierpnia 1945 r., oficjalne powołanie organizacji nastąpiło jednak
w marcu 1946 r. Działalność prowadzona na obszarze województwa nie
różniła się od tej realizowanej w skali kraju, skupiając się przede
wszystkim na aktywności organizacyjnej, opiekuńczej, higieniczno-
-sanitarnej i kulturalno-oświatowej. Od drugiej połowy lat pięćdziesiątych, zgodnie z wytycznymi Zarządu Głównego LK, działania Ligi koncentrowały się na propagowaniu modernizacji gospodarstw domowych
oraz udzielaniu porad dla kobiet w zakresie prawnym i rodzinnym. Pewne zmiany w funkcjonowaniu LK przyniósł rok 1975, ustanowiony przez
ONZ Międzynarodowym Rokiem Kobiet, a jego szczególne znaczenie
podkreślone zostało przez obchody 30. rocznicy powstania Ligi. Organizacja rozszerzyła cele i kierunki działań na obszary dotychczas mniej
eksponowane, np. upowszechnianie osiągnięć Polski socjalistycznej
w zakresie umacniania pozycji i praw kobiet ukazywanych na tle dorobku innych państw bloku socjalistycznego. Przy okazji obchodów Międzynarodowego Roku Kobiet na Białostocczyźnie podkreślano ich wkład
w rozwój województwa, a wśród ówczesnych celów wymieniano podjęcie
działań popularyzujących rolę kobiet w wyzwoleniu Białostocczyzny
spod okupacji niemieckiej.
Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet, ukazywanych
na łamach dwóch czasopism kierowanych do Polek,
to jest „Kobiety Dzisiejszej” i „Kobiety”. Periodyki
te wychodziły w początkach działalności LK
(1946–1949). Organizacja poprzez prezentowane
treści ukazać chciała swoją „użyteczność”,
przydatność w rozwiązywaniu codziennych spraw
kobiet oraz ich różnorodnych problemów życia
prywatnego i zawodowego. Tematyka ta świadczyć
miała o uniwersalności czasopism, których treści,
w założeniu redakcji, zainteresować powinny
Polki z różnych grup społecznych, również
kobiety nie zrzeszone w Lidze.
of its services and attracting a growing number of members, it didn’t achieve the expected results.
Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX w. Stan badań i perspektywy (na tle porównawczym)”,
którą zorganizował w Białymstoku – Augustowie w dniach 11-14 września
2020 r. Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych przy
współpracy Zakładu Historii Kultury, Myśli i Ruchów Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku, składa się ponad dwadzieścia artykułów ujętych
w siedmiu grupach (rozdziałach) tematycznych:
- Współczesność, perspektywy i zachodnie trendy w badaniach historii kobiet w Polsce.
- Zaangażowanie kobiet w działalność społecznikowską pod zaborami i w odrodzonej Polsce.
- Feminizm w ujęciu personalnym i medialnym w realiach polskich
od schyłku XIX do schyłku XX w.
- Kobiety w twórczości artystycznej i kobiety twórcy na przestrzeni wieków.
- Specyfika funkcjonowania masowego ruchu kobiecego w realiach
Polski Ludowej.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej Polek na przestrzeni wieków.
- Formy aktywizacji indywidualnej i organizacyjnej kobiet w realiach
europejskich na przestrzeni wieków.
Liga Kobiet, działająca do 1949 r. pod nazwą Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet, była masową organizacją kobiecą działającą w PRL. Przez cały okres jednym z priorytetów organizacji było budowanie jej masowego charakteru, a tym samym wpływanie na różne grupy społeczne, zawodowe i środowiskowe Polek, wpisujące się w ogólny program wdrażania reżimu komunistycznego w polskim społeczeństwie. Większość członkiń Ligi Kobiet należała również do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Liga Kobiet starała się odgrywać rolę organizacji „utylitarnej”, wspierającej w sposób autentyczny i różnorodny środowisko Polek. Lata 1945–1975 to pierwszy etap działalności organizacji; w PRL był to okres izolacji polskiego społeczeństwa od świata zachodniego i znaczącego wpływu polityki Związku Sowieckiego na stosunki społeczne w kraju. Liga Kobiet była przykładem wschodnioeuropejskiej organizacji kobiecej w czasach komunizmu.
League of Women issued from March 1947 till May 1949. Its main policy was transmitting information
about the activities of the League, its political programme, and the scope of action
among women’s circles in Poland. Although the periodical presented mainly issues connected
with the political direction of the government, it remains a valuable source of information on the
character, development and social and organizational changes of the League. In 1947 the press
coverage tended to focus on women’s issues such as family problems, child care, professional
courses and careers, charitable activities, obtaining state assistance or countering social pathologies.
The magazine promoted joining the League. The idea was to attract as many women as possible.
Women were recruited into the League through a variety of means, but 1948 and the beginning
of 1949 was the time when women from different walks of life were bombarded with more
propaganda than ever before. Propaganda posters and articles centered on ensuring successes of
the League, urging women to “fight imperialism” and “protect peace”, as well as promoting
women for “the good of the Communist Polish Nation.” The League used various recruiting tactics to encourage both educated and peasant women to join in. At that time the League was an organ of the PZPR (the Polish United Workers’ Party) and its statuses were in accordance with its ideology.