Zofia Rosenblum-Szymańska

Zofia Rosenblum-Szymańska

Data i miejsce urodzenia	25 czerwca 1888 Łódź
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1978 Warszawa
Zawód, zajęcie	lekarz pediatra

Grób Zofii Rosenblum-Szymańskiej na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Budynek, w którym mieścił się Instytut Moralnie Zaniedbanych Dzieci, w którym pracowała Zofia Rosenblum-Szymańska

Zofia Rosenblum-Szymańska (ur. 25 czerwca 1888 w Łodzi, zm. 4 listopada 1978 w Warszawie) – polska lekarz pediatra, neuropsychiatra i psycholog dziecięcy żydowskiego pochodzenia, współtwórczyni opieki zdrowotnej nad dziećmi w Polsce.

Życiorys

Urodziła się w Łodzi w rodzinie żydowskiej. W 1915 ukończyła studia medyczne w Paryżu. Tam też doktoryzowała się na podstawie pracy Du developpement du systeme nerveux au cours de l'enfance, w czasie studiów była młodszą asystentką Józefa Babińskiego. Po ukończeniu studiów wyjechała do Rosji, gdzie pracowała w klinice neurologicznej w Moskwie pod kierunkiem prof. Rossolimo. W 1918 wróciła do Polski i utworzyła pierwszą w kraju Poradnię Pedologiczną w Warszawie, którą kierowała w latach 1923–1939. Zorganizowała z ramienia Centosu (Centrali Związku Towarzystw Opieki nad Sierotami i Dziećmi Opuszczonymi) Zakład dla Dzieci Specjalnej Troski w Otwocku, którego w latach 1928–1939 była lekarzem naczelnym. W latach 1918–1920 współpracowała z Januszem Korczakiem badając rozwój psychopedagogiczny wszystkich wychowanków jego sierocińca. Współpracowała także z Gustawem Bychowskim, Janiną Perl-Neudingową i Heleną Merenholc. Przed 1932 rokiem była stażystką na oddziale neurologicznym Edwarda Flataua w Szpitalu Starozakonnych na Czystem, później prowadziła połowę sali kobiecej na tym oddziale i zajmowała się badaniami epidemiologicznymi.

Po wybuchu II wojny światowej wraz z Adolfem Bermanem i Józefem Gitlerem organizowała zarząd Centosu – została jego lekarzem naczelnym, wszystkie placówki dziecięce podlegały jej pod względem sanitarnym. W październiku 1940 znalazła się w getcie warszawskim. W lipcu 1942 była świadkiem zastrzelenia na ulicy getta doktora Szteinkalka, kiedy szedł do pacjenta. Po I Wielkiej Akcji Wysiedleńczej Centos został zlikwidowany, co spowodowało, że została bez pracy. W sierpniu 1942 razem z siostrzenicą Jasią przedostała się na aryjską stronę. Pomogła im w tym znajoma Polka – pani Łeszeżanka, pracownik Zarządu Miejskiego, która zapisała Szymańską do kolumny pracowników Wydziału Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego. Pracowała w zakładzie dla chłopców moralnie zaniedbanych przy ulicy Puławskiej 97. Początkowo ukrywała się u Ireny Solskiej, następnie przez 17 dni w klasztorze sióstr Niepokalanek przy ulicy Kazimierzowskiej, a potem w klasztorze Sióstr Urszulanek w Ożarowie Mazowieckim, gdzie doczekała końca wojny.

Po zakończeniu wojny w latach 1945–1949 pracowała w Departamencie Opieki nad Dzieckiem przy Ministerstwie Oświaty. Następnie w latach 1949–1971 była kierownikiem Poradni dla Dzieci i Młodzieży w Instytucie Higieny Psychicznej w Warszawie. Jako delegat Ministerstwa Zdrowia występowała na międzynarodowych kongresach.

Zmarła w Warszawie. Jest pochowana na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 67, rząd 5).

Publikacje

• Byłam tylko lekarzem... (1979)
• Dziecko nieznośne czy chore (1969)
• Psychiatria wieku dziecięcego i młodzieńczego (1967)
• Dziecko nieznośne czy chore (1965)
• Mój tatuś pije (1962)
• Dziecko wykolejone (1959)
• Dziecko trudne (1957)

Bibliografia

• Zofia Rosenblum-Szymańska: Byłam tylko lekarzem.... Warszawa: Pax, 1979. ISBN 83-21-10021-X. Brak numerów stron w książce
• Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 22-23. ISBN 83-01-04304-0.
• Janusz Korczak: Pamiętnik. Wrocław: Siedmioróg, 1996. ISBN 83-71-62114-0. Brak numerów stron w książce
• Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 73-74. ISBN 83-90-66296-5.
• Stanisław Tadeusz Sroka: Szymańska (właśc. Rosenblum, Rozenblum), Rosenblum-Szymańska, Rozenblum-Szymańska Zofia. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 128–130. ISBN 978-83-63352-36-3.