Zawłaszczenie

Zawłaszczenie (łac. occupatio) – jeden ze sposobów pierwotnego nabycia własności (najstarszy w prawie rzymskim).

W prawie rzymskim

Occupatio polegało na prostym objęciu w posiadanie rzeczy niczyjej (res nullius). Rzecz niczyja staje się własnością tego, kto pierwszy ją zawładnął (Res nullius cedit primo occupanti). Konkretniej zawłaszczeniu podlegały następujące kategorie rzeczy:

• omnia quae terra mari caelo capiuntur - to wszystko, co chwyta się na ziemi, w morzu i w powietrzu
• res derelictae - rzeczy porzucone świadomie przez właściciela
• thesaurus - skarb, tak dawno ukryty, że zatraciła się pamięć o jego pierwotnym właścicielu
• mienie należące do nieprzyjaciela na terenie Rzymu.

We współczesnym prawie polskim

W polskim Kodeksie cywilnym zawłaszczenie uregulowano w art. 181:

Art. 181. Własność ruchomej rzeczy niczyjej nabywa się przez jej objęcie w posiadanie samoistne.

Bibliografia

• K. Kolańczyk, Prawo Rzymskie, Warszawa 2000
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, z późn. zm.)