Zabłotów
48°28′31″N 25°17′05″E/48,475278 25,284722 Kościół rzymskokatolicki w Zabłotowie | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3476 | ||||
| Kod pocztowy |
78315, 78316 | ||||
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 48°28′31″N 25°17′05″E/48,475278 25,284722
| |||||
Zabłotów[2][3] (ukr. Заболотів) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie śniatyńskim, do 1945[4] miasto w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie śniatyńskim, siedziba gminy Zabłotów.
Częścią Zabłotowa jest dawniej samodzielna wieś i gmina Demycze.
Herb Zabłotowa
[edytuj | edytuj kod]Na tarczy kroju francuskiego w polu błękitnym złoty wspięty lew. U podstawy srebrny półtrzeciakrzyż. Lew symbolizuje położenie miasta w Rusi Czerwonej (dawne województwo ruskie). Półtrzeciakrzyż to godło z herbu Pilawa Potockich – w XVII w. właścicieli miasta.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1605 r. Zabłotów stał się siedzibą parafii rzymskokatolickiej ufundowanej przez chorążego rawskiego Stanisława Wołuckiego z Boguszyc[5]. Do 1772 r. Zabłotów położony był w województwie ruskim w Rzeczypospolitej.
W 1772 r., w wyniku I rozbioru Polski, dostał się pod panowanie austriackie i znalazł się w powiecie kołomyjskim cyrkułu halickiego[6]. Od 1786 r. włączony do cyrkułu zaleszczyckiego[7]. Po reformie administracyjnej z 1854 r. Zabłotów był początkowo miastem powiatowym w cyrkule kołomyjskim[8], a od 1867 r. znalazł się w powiecie śniatyńskim. 14 maja 1862 r. miasteczko zostało zniszczone w wyniku wielkiego pożaru, który pochłonął 84 domostwa, rozprzestrzeniając się dzięki silnemu wiatrowi. Straty zostały oszacowane na 100 000 złotych reńskich[9].
W latach II Rzeczypospolitej Zabłotów był siedzibą gminy w powiecie śniatyńskim województwa stanisławowskiego i parafii w dekanacie kołomyjskim archidiecezji lwowskiej[10].
Po 17 września 1939 r. okupowany przez wojska sowieckie i następnie włączony do ZSRR (Ukraińska SRR). W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką w dystrykcie Galicja Generalnego Gubernatorstwa. Ponownie okupowany przez wojska sowieckie w 1944 r. i włączony do ZSRR.
W latach 1942–1943 wszyscy Żydzi zostali wymordowani przez Niemców, wspieranych przez Ukraińską Policję Pomocniczą. W latach 1943–1944 z rąk nacjonalistów ukraińskich z OUN - UPA zginęło 23 Polaków, w tym inż. Adam Ziarnko i nauczyciel Henryk Jakubów, który jako ppor. rezerwy był komendantem placówki Armii Krajowej[11].
Z Zabłotowa pochodzi Otton Nikodym, polski matematyk uznany za wkład w rozwój teorii miary, analizy funkcjonalnej, równań różniczkowych i opisowej teorii mnogości, jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego w 1919. W 1889 w Zabłotowie urodził się Ernest Giżejewski.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- zamek (niezachowany)[12]
- kościół rzymskokatolicki pw. Trójcy Świętej - murowany, neogotycki, z wieżą, wzniesiony na miejscu dawnego, drewnianego w latach 1898 - 1902, konsekrowany w 1909 r. Parafia miała również murowaną kaplicę na cmentarzu w Zabłotowie oraz drewniane kaplice w wsiach Trójca i Rudniki. Po ekspatriacji Polaków kościół zamieniony na magazyn. Część wyposażenia wywieziono do parafii w Starym Kurowie i Starym Dzikowie, resztę spalili żołnierze radzieccy[13]. Po 1991 r. odzyskany przez katolików. Przy kościele działalność charytatywną prowadzą siostry felicjanki[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Київ: Державна служба статистики України. 2018, s. 37. (ukr.)
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 14: Województwo stanisławowskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1923, s. 12.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV, str. 190, Warszawa 1895
- ↑ Carte nouvelle des Royaumes de Galizie et Lodomerie avec le District de Bukowine, Augsburg po 1772
- ↑ Carte Generale de l'Atlas des Roiaumes Galicie et Lodomerie divisés en 19 Cercles avec la Buckowina, 1786
- ↑ Uibersichts Karte der neu organisirten Gerichts und Verwaltungs Bezirke der Kronländer Königreich Galizien und Lodomerien und des Herzogtums Bukowina, Wiedeń 1855
- ↑ „Czas” nr 118, Kraków 23. maja 1862, str. 3.
- ↑ Mapa Kościoła rzymsko-katolickiego w Polsce, Lwów 1927
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939–1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 648, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661.
- ↑ Władysław Łozińskim Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, str. 98
- ↑ Antoine, Zabłotów - służba na Ukrainie : Co warto zobaczyć w kościele w Zabłotowie? [online], Zabłotów - służba na Ukrainie, 27 maja 2017 [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Zabłotów [online], www.rkc.lviv.ua [dostęp 2023-04-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Polska placówka na Kresach. „Nowości Illustrowane”. 42, s. 7-8, 18 października 1913.
- Антоні Вєх, Сестри служебниці Непорочного Зачаття Пресвятої Діви Марії в містечку Заболотів (1927-1945) на фоні чернечих спільнот Покуття, Львів 2019, ISBN 978-966-97603-7-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zabłotów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 189.
- Zabłotów na stronie Rady Najwyższej Ukrainy. (ukr.)
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
