Yukinobu Kiyohara
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Epoka |
Yukinobu Kiyohara (jap. 清原 雪信 Kiyohara Yukinobu); ur. 1643, zm. 5 kwietnia 1682[1] – japońska malarka i czołowa przedstawicielka szkoły Kanō we wczesnym okresie Edo[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ojciec Yukinobu, Kusumi Morikage, był malarzem, natomiast matka, Kuniko, była siostrzenicą Tan’yū Kanō, nauczyciela i patrona męża[1].
Yukinobu mieszkała w Kioto, gdzie szkoliła się w rzemiośle pod okiem ojca i stryja[3][2]. Tam również poślubiła Hirano Morikiyo, jednego z uczniów szkoły Kanō[2][4]. Ślub został zaaranżowany, tak jak w przypadku rodziców, przez Tan’yū Kanō[5].
Swoje prace tworzyła w różnych formatach, zaczynając od małych zwojów, a kończąc na parawanach. Kiyohara zalicza się nurtu malarstwa yamato-e, jednak jej prace przedstawiają często wizerunki ważnych postaci kobiecych, takie jak wybitne Chinki, ważne buddyjskie boginie oraz japońskie poetki i artystki, w tym Murasaki Shikibu[2][6][7][8]. Prace Kiyohary skupiały się również na klasycznych chińskich (ośmiu nieśmiertelnych) oraz buddyjskich (Kannon) postaciach literackich i mitologicznych[3][5].
Wiele prac Kiyohary ma sygnaturę oraz jest podpisana przez autorkę. Jako kobieta Kiyohara nie dostawała dużych zleceń na malunki świątynne. Uważano, że jej prace są odpowiednie dla kobiet, stąd jej dzieła są zazwyczaj mniejszych rozmiarów. Mimo wszystko sygnatura jej, a nie jej mistrza, sugeruje popularność prac Kiyohary[5].
Dzięki dużym zdolnościom oraz pozycji społecznej uzyskała wystarczające uznanie, by znaleźć pod patronatem oraz realizować zamówienia dla japońskiego mieszczaństwa i kasty samurajów[9]. Pozycja Kiyohary jako artystki szkoły Kanō umocniła jej sukces[5]. Wśród jej patronek były również szlachcianki i kurtyzany, które doceniały wyrafinowanie jej stylu. Dobrze znanym przykładem jest dworska dama z Kioto, Kaoru, która zleciła jej namalowanie jesiennego pejzażu na jedwabiu i poprosiła 8 dworskich arystokratów o namalowanie na nim wzorów czarnym atramentem. Nie wiedząc, jak wykorzystać zdobioną tkaninę, zrobiła z niej kimono[8].
Powieść Ihary Saikaku „Życie szarmanckiej kobiety” (好色 一代 女) opowiada historię, w której kurtyzana zleciła Kiyoharze namalowanie jesiennego dzieła na jedwabnym materiale[10].
Praca Kiyohary Ptaki czterech pór roku (koniec XVII–początek XVIII w.) publicznie po raz pierwszy została pokazana w 2015 jako część wystawy dla muzeum Kosetsu w Tokio[11].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b 朝日日本歴史人物事典, デジタル版 日本人名大辞典+Plus, 世界大百科事典内言及, 清原雪信とは [online], コトバンク [dostęp 2021-05-12] (jap.).
- ↑ a b c d Candy Bedworth, Kiyohara Yukinobu: Sublime Female Painter of the Kano School | DailyArt [online], DailyArtMagazine.com – Art History Stories, 24 października 2020 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ a b John T. Carpenter, Midori Oka, The poetry of nature: Edo paintings from the Fishbein-Bender collection, 2018, ISBN 978-1-58839-654-9, OCLC 1013507293 [dostęp 2021-05-28] (ang.).
- ↑ 花鳥図屏風 清原雪信 江戸時代｜板橋区立美術館 [online], 板橋区立美術館 [dostęp 2021-05-12] (jap.).
- ↑ a b c d Patricia Fister, Japanese women artists, 1600-1900, Lawrence, Kansas: Spencer Museum of Art, 1988, ISBN 978-0-06-430181-7, OCLC 465266081 [dostęp 2021-05-28] (ang.).
- ↑ Fumiko Y. Yamamoto, Helen Foresman Spencer, Japanese women artists, 1600–1900, Lawrence 1988, ISBN 0-913689-25-4 [dostęp 2021-05-12].
- ↑ Marsha Smith Weidner, Flowering in the shadows. Women in the history of Chinese and Japanese painting, Honolulu: University of Hawaii Press, 1990, ISBN 0-8248-1149-6 [dostęp 2021-05-12].
- ↑ a b Saikaku Ihara, Ivan Morris, Lydia Origlia, Vita di un libertino, Milano: ES, 2012, OCLC 955535216 [dostęp 2021-05-28] (wł.).
- ↑ Marsha Smith Weidner, Flowering in the shadows: women in the history of Chinese and Japanese painting, Honolulu: University of Hawaii Press, 1990, ISBN 978-0-8248-1149-5, OCLC 21482162 [dostęp 2021-05-28] (ang.).
- ↑ Fiester 1988, p. 34-35.
- ↑ Alice Gordenker, Painting women of Japan [online], The Japan Times, 2 czerwca 2015 [dostęp 2021-05-28] (ang.).