Wolfgang Schäuble

Wolfgang Schäuble
Data i miejsce urodzenia	18 września 1942 ; Fryburg Bryzgowijski
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 2023 ; Offenburg
	Przewodniczący Bundestagu
Okres	od 24 października 2017; do 26 października 2021
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Norbert Lammert
Następca	Bärbel Bas
	Minister finansów Niemiec
Okres	od 28 października 2009; do 24 października 2017
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Peer Steinbrück
Następca	Peter Altmaier (p.o.)
	Minister spraw wewnętrznych Niemiec
Okres	od 22 listopada 2005; do 28 października 2009
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Otto Schily
Następca	Thomas de Maizière
	Przewodniczący CDU
Okres	od 1998; do 2000
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Helmut Kohl
Następca	Angela Merkel
	Minister spraw wewnętrznych Niemiec
Okres	od 21 kwietnia 1989; do 26 listopada 1991
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Friedrich Zimmermann
Następca	Rudolf Seiters
	Szef Urzędu Kanclerza Federalnego
Okres	od 15 listopada 1984; do 21 kwietnia 1989
Przynależność polityczna	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna
Poprzednik	Waldemar Schreckenberger(inne języki)
Następca	Rudolf Seiters
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Wolfgang Schäuble (ur. 18 września 1942 we Fryburgu Bryzgowijskim^[1], zm. 26 grudnia 2023^[2] w Offenburgu^[3]) – niemiecki polityk i prawnik, działacz Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) i jej przewodniczący w latach 1998–2000, długoletni poseł do Bundestagu, w rządach Helmuta Kohla szef Urzędu Kanclerza Federalnego (1984–1989) i minister spraw wewnętrznych (1989–1991), w gabinetach Angeli Merkel minister spraw wewnętrznych (2005–2009) oraz minister finansów (2009–2017), od 2017 do 2021 przewodniczący Bundestagu.

Życiorys

W 1961 zdał egzamin maturalny w Hausach. Studiował prawo i ekonomię na Uniwersytecie we Fryburgu oraz na Uniwersytecie w Hamburgu. W 1966 i 1970 zdał państwowe egzaminy prawnicze I oraz II stopnia, w 1971 doktoryzował się w zakresie prawa na podstawie pracy pt. Berufsrechtliche Stellung von Wirtschaftsprüfern in Wirtschaftsprüfungsgesellschaften. Pracował w administracji skarbowej Badenii-Wirtembergii, a w latach 1978–1984 praktykował jako prawnik przy sądzie w Offenburgu^[1]^[4].

W 1961 został członkiem chadeckiej młodzieżówki Junge Union^[4], a w 1965 wstąpił do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej^[1]. W 1972 po raz pierwszy został wybrany do Bundestagu z okręgu wyborczego Offenburg. Mandat poselski odnawiał od tego czasu w kolejnych wyborach w 1976, 1980, 1983, 1987, 1990, 1994, 1998, 2002, 2005, 2009, 2013^[1], 2017^[5] i 2021^[6]. Stał się w międzyczasie najdłużej sprawującym mandat posłem do Bundestagu^[7].

Awansował jednocześnie w partyjnej strukturze, stając się bliskim współpracownikiem Helmuta Kohla. W latach 1976–1984 kierował komitetem doradczym CDU do spraw sportu, od 1981 był jednocześnie sekretarzem frakcji parlamentarnej CDU/CSU. W gabinetach Helmuta Kohla był ministrem do zadań specjalnych oraz szefem Urzędu Kanclerza Federalnego (od listopada 1984 do kwietnia 1989), a następnie ministrem spraw wewnętrznych (od kwietnia 1989 do listopada 1991)^[1]^[4].

12 października 1990 w czasie spotkania wyborczego w Oppenau został dwukrotnie postrzelony (w szczękę i rdzeń kręgowy) z rewolweru przez chorego psychicznie mężczyznę^[7]^[8]. Wolfgang Schäuble doznał wówczas ciężkiego urazu kręgosłupa i od tego czasu, częściowo sparaliżowany, poruszał się na wózku inwalidzkim^[7].

W 1991 odszedł z rządu, obejmując funkcję przewodniczącego frakcji parlamentarnej CDU/CSU^[1]. W latach 90. był powszechnie uznawany za następcę Helmuta Kohla. Dotychczasowy kanclerz w kwietniu 1997 zapowiedział jednak zamiar ubiegania się o reelekcję na kolejną kadencję. Chadecy przegrali jednak wybory w 1998, co skutkowało ustąpieniem Helmuta Kohla z przywództwa w partii. 7 listopada 1998 Wolfgang Schäuble został nowym przewodniczącym CDU, pozostając jednocześnie na czele frakcji poselskiej. Wkrótce kierowana przez niego partia odnotowała dobre wyniki w wyborach w kilku krajach związkowych oraz w wyborach europejskich w 1999^[4].

Jego karierze politycznej zagroziła wkrótce ujawniona pod koniec 1999 afera dotycząca finansowania CDU. Wolfgang Schäuble przyznał wówczas, że w 1994 przyjął od lobbysty Karlheinza Schreibera(inne języki) 100 tys. marek niemieckich dla swojej partii. Ujawniono również, że odbył więcej spotkań z lobbystą, co próbował początkowo ukrywać. Polityk przepraszał publicznie za to postępowanie. Twierdził, że kopertę bez otwierania przekazał posłance Brigitte Baumeister(inne języki), której wersja pozostawała w sprzeczności z jego oświadczeniem. W toku prowadzonego postępowania Wolfgangowi Schäublemu nie przedstawiono żadnych zarzutów karnych. 16 lutego 2000 ogłosił swoją rezygnację z przywództwa w CDU i z kierowania frakcją poselską^[4]^[7]. Na czele ugrupowania stanęła wówczas Angela Merkel.

Wolfgang Schäuble pozostał posłem do Bundestagu, a w 2002 objął funkcję wiceprzewodniczącego opozycyjnego wówczas klubu deputowanych CDU/CSU^[4]. Znalazł się w gronie najbliższych współpracowników Angeli Merkel, w kampanii wyborczej w 2005 był jej ekspertem do spraw bezpieczeństwa i polityki zagranicznej^[9].

W powołanym w listopadzie 2005 pierwszym rządzie Angeli Merkel, tworzonym przez tzw. wielką koalicję (CDU/CSU i SPD), objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych. W zaprzysiężonym w październiku 2009 rządzie koalicyjnym CDU-FDP dotychczasowej kanclerz przeszedł na urząd ministra finansów. Pozostał na tym stanowisku także w utworzonym w grudniu 2013 trzecim gabinecie Angeli Merkel, tworzonym przez odnowioną koalicję chadeków i socjaldemokratów^[1].

24 października 2017 został wybrany na przewodniczącego Bundestagu, otrzymując 501 głosów^[10]. W konsekwencji zrezygnował z funkcji rządowej. Funkcję tę sprawował do 26 października 2021, gdy w kolejnej kadencji zastąpiła go socjaldemokratka Bärbel Bas^[11].

Zmarł 26 grudnia 2023 wskutek choroby nowotworowej^[12]. 5 stycznia 2024 został pochowany na cmentarzu Waldbach w Offenburgu^[13]; uroczystościom pogrzebowym przewodniczyła Heike Springhart(inne języki), pełniąca funkcję biskupa krajowego^[14].

Życie prywatne

Wolfgang Schäuble był żonaty, miał czworo dzieci^[1]. Był ewangelikiem, należał do gminy w Offenburgu^[14]^[15].

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (Niemcy, 1991)
Medal Zasługi Badenii-Wirtembergii (2008)
Order Zasługi Republiki Włoskiej I klasy (Włochy, 1986)
Order Narodowy Zasługi II klasy (Francja, 1988)
Komandor Legii Honorowej (Francja, 1998)
Order Korony Dębowej II klasy (Luksemburg, 2011)^[1]
Nagroda Karola Wielkiego (2012)^[16]
Doktor honoris causa Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg, Uniwersytetu we Fryburgu, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Eberharda Karola w Tybindze, Uniwersytetu Korwina w Budapeszcie
Nagroda Specjalna Lewiatana przyznawana przez Konfederację Lewiatan (2016)^[17]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Dr. Wolfgang Schäuble. bundestag.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
↑ Wolfgang Schäuble (81) gestorben. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).
↑ Ein Leben für die Politik: Wolfgang Schäuble gestorben. sueddeutsche.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Wolfgang Schäuble. kas.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
↑ Bundestagswahl 2017: Gewählte auf Landeslisten und in Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2017-09-26]. (niem.).
↑ Bundestagswahl 2021: Gewählte in Landeslisten und Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2021-09-27]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d Adriana Rozwadowska: Drugie życie Wolfganga Schäublego. wyborcza.biz, 14 lipca 2015. [dostęp 2016-11-01].
↑ Serge Schmemann: German Interior Minister Is Shot at Political Rally. nytimes.com, 13 października 1990. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
↑ Charles Hawley: Taming the Lions with Angela Merkel. spiegel.de, 20 października 2005. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
↑ Wolfgang Schäuble zum Bundestagspräsidenten gewählt. spiegel.de, 24 października 2017. [dostęp 2017-10-24]. (niem.).
↑ Bas zur Bundestagspräsidentin gewählt. tagesschau.de, 26 października 2021. [dostęp 2021-10-26]. (niem.).
↑ Tanja May: Es war Krebs. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
↑ Anita Westrup, Paula Zeiler: „Du warst ein Gesamtkunstwerk” – Abschied von Wolfgang Schäuble in Offenburg. swr.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
↑ ^a ^b „Vorbild im Leben und im Sterben”. domradio.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
↑ Abschied von Wolfgang Schäuble. evangelisch.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
↑ Dr. Wolfgang Schäuble: Karlspreisträger 2012. aachen.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
↑ Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].

Linki zewnętrzne

Wolfgang Schäuble Strona oficjalna. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).

[bio-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Dr. Wolfgang Schäuble. bundestag.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).

[2] Wolfgang Schäuble (81) gestorben. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).

[:0-3] Ein Leben für die Politik: Wolfgang Schäuble gestorben. sueddeutsche.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).

[kas-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Wolfgang Schäuble. kas.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).

[5] Bundestagswahl 2017: Gewählte auf Landeslisten und in Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2017-09-26]. (niem.).

[6] Bundestagswahl 2021: Gewählte in Landeslisten und Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2021-09-27]. (niem.).

[wyb-7] Adriana Rozwadowska: Drugie życie Wolfganga Schäublego. wyborcza.biz, 14 lipca 2015. [dostęp 2016-11-01].

[8] Serge Schmemann: German Interior Minister Is Shot at Political Rally. nytimes.com, 13 października 1990. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).

[9] Charles Hawley: Taming the Lions with Angela Merkel. spiegel.de, 20 października 2005. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).

[10] Wolfgang Schäuble zum Bundestagspräsidenten gewählt. spiegel.de, 24 października 2017. [dostęp 2017-10-24]. (niem.).

[11] Bas zur Bundestagspräsidentin gewählt. tagesschau.de, 26 października 2021. [dostęp 2021-10-26]. (niem.).

[12] Tanja May: Es war Krebs. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).

[13] Anita Westrup, Paula Zeiler: „Du warst ein Gesamtkunstwerk” – Abschied von Wolfgang Schäuble in Offenburg. swr.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).

[dr24-14] „Vorbild im Leben und im Sterben”. domradio.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).

[15] Abschied von Wolfgang Schäuble. evangelisch.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).

[16] Dr. Wolfgang Schäuble: Karlspreisträger 2012. aachen.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).

[17] Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

W dniu zaprzysiężenia	Angela Merkel (CDU) Frank-Walter Steinmeier (SPD) Franz Müntefering (SPD) Wolfgang Schäuble (CDU) Franz Josef Jung (CDU) Brigitte Zypries (SPD) Peer Steinbrück (SPD) Michael Glos (CSU) Horst Seehofer (CSU) Ulla Schmidt (SPD) Wolfgang Tiefensee (SPD) Ursula von der Leyen (CDU) Annette Schavan (CDU) Sigmar Gabriel (SPD) Heidemarie Wieczorek-Zeul (SPD) Thomas de Maizière (CDU)
Późniejsi członkowie rządu	Olaf Scholz (SPD) Karl-Theodor zu Guttenberg (CSU) Ilse Aigner (CSU)

W dniu zaprzysiężenia	Angela Merkel (CDU) Guido Westerwelle (FDP) Philipp Rösler (FDP) Thomas de Maizière (CDU) Sabine Leutheusser-Schnarrenberger (FDP) Franz Josef Jung (CDU) Wolfgang Schäuble (CDU) Rainer Brüderle (FDP) Ilse Aigner (CSU) Franz Josef Jung (CDU) Karl-Theodor zu Guttenberg (CSU) Peter Ramsauer (CSU) Norbert Röttgen (CDU) Annette Schavan (CDU) Dirk Niebel (FDP) Ronald Pofalla (CDU)
Późniejsi członkowie rządu	Kristina Schröder (CDU) Hans-Peter Friedrich (CSU) Ursula von der Leyen (CDU) Daniel Bahr (FDP) Peter Altmaier (CDU) Johanna Wanka (CDU)

W dniu zaprzysiężenia	Angela Merkel (CDU) Sigmar Gabriel (SPD) Frank-Walter Steinmeier (SPD) Thomas de Maizière (CDU) Heiko Maas (SPD) Wolfgang Schäuble (CDU) Andrea Nahles (SPD) Hans-Peter Friedrich (CSU) Ursula von der Leyen (CDU) Manuela Schwesig (SPD) Hermann Gröhe (CDU) Alexander Dobrindt (CSU) Barbara Hendricks (SPD) Johanna Wanka (CDU) Gerd Müller (CSU) Peter Altmaier (CDU)
Późniejsi członkowie rządu	Christian Schmidt (CSU) Brigitte Zypries (SPD) Katarina Barley (SPD)

Cesarstwo Niemieckie (1879–1918)	Karl Hofmann (1879–1880) Karl Heinrich von Bötticher (1880–1897) Arthur von Posadowsky-Wehner (1897–1907) Theobald von Bethmann Hollweg (1907–1909) Klemens Delbrück (1909–1916) Karl Helfferich (1916–1917) Max Wallraf (1917–1918) Karl Trimborn (1918)
Republika Weimarska/III Rzesza (1918-1945)	Friedrich Ebert (1918–1919) Hugo Preuss (1919) Eduard David (1919) Erich Koch-Weser (1919–1921) Georg Gradnauer (1921) Adolf Köster (1921–1922) Rudolf Oeser (1922–1923) Wilhelm Sollmann (1923) Karl Jarres (1923–1925) Martin Schiele (1925) Otto Gessler (1925;komisaryczny) Wilhelm Külz (1926–1927) Walter von Keudell (1927–1928) Carl Severing (1928–1930) Joseph Wirth (1930–1931) Wilhelm Groener (1931–1932) Wilhelm Freiherr von Gayl (1932) Franz Bracht (1932–1933) Wilhelm Frick (1933–1943) Heinrich Himmler (1943–1945) Wilhelm Stuckart (1945)
Republika Federalna Niemiec (od 1949)	Gustav Heinemann (1949–1950) Robert Lehr (1950–1953) Gerhard Schröder (1953–1961) Hermann Höcherl (1961–1965) Paul Lücke (1965–1968) Ernst Benda (1968–1969) Hans-Dietrich Genscher (1969–1974) Werner Maihofer (1974–1978) Gerhart Baum (1978–1982) Jürgen Schmude (1982) Friedrich Zimmermann (1982–1989) Wolfgang Schäuble (1989–1991) Rudolf Seiters (1991–1993) Manfred Kanther (1993–1998) Otto Schily (1998–2005) Wolfgang Schäuble (2005–2009) Thomas de Maizière (2009–2011) Hans-Peter Friedrich (2011–2013) Thomas de Maizière (2013–2018) Horst Seehofer (2018–2021) Nancy Faeser (od 2021)