Wola Przedborska
51°05′46″N 19°52′27″E/51,096111 19,874167| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
277 |
| Strefa numeracyjna |
44 |
| Kod pocztowy |
97-570[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ERA |
| SIMC |
0549170 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu radomszczańskiego  | |
Położenie na mapie gminy Przedbórz  | |
| 51°05′46″N 19°52′27″E/51,096111 19,874167[1]
| |
Wola Przedborska – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Przedbórz.
W latach 1954–1969 znajdowała się w granicach miasta Przedborza[3][4].
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 742.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Aleksego w Przedborzu[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała w miejscu folwarku Wola Przedborska istniejącego od 1573 r. W XVIII w. służył za rezydencję starostwa przedborskiego. Folwark położony był nad rzeką Pilicą tuż przy drodze (dziś Droga wojewódzka nr 742) prowadzącej z Przedborza do Piotrkowa Trybunalskiego, około 1 km od centrum Przedborza. Na terenie folwarku znajdował się m.in. kamieniołom, osada młynarska, młyn wodny i gorzelnia.
W latach 1816–1818 na terenie folwarku Ferdynand Lange wybudował dworek. W 1818 wprowadził się do niego brat Ferdynanda – Wojciech Lange. Obaj byli dzierżawcami wsi i folwarku, a także właścicielami powstałej w 1823 r. fabryki sukna znajdującej się nieopodal. W 1822 r. wieś (bez folwarku) liczyła 2 domy i 12 mieszkańców. Sam folwark w tym czasie posiadał 13 różnych zabudowań.
Po śmierci Wojciecha Langego dzierżawa wsi i folwarku pozostawała w rękach kolejnych dyrektorów i współwłaścicieli wspomnianej, pobliskiej fabryki sukna:
- w 1830 syn Joachim, który w 1834 swoje prawa odstąpił zakładom fabrycznym firmy "L. Eychman i Kompania";
- w 1846 za sumę 19 tys. rubli prawa do wsi i folwarku nabyła córka Langego, Dorota Julia Niepokoyczycka;
- w latach 50. XIX w. folwark kupił na licytacji Stanisław Rudnicki. Następnie teren ten nabył Antonii Sobkiewicz i wydzierżawił go dotychczasowemu właścicielowi – Rudnickiemu[6];
- w 1917 folwark przejął syn Antoniego Sobkiewicza – Kazimierz. Sam teren folwarku był w posiadaniu Sobkiewiczów do 1978.
W 1910 na drodze parcelacji dobra ziemskie Pohulanka, które przylegały bezpośrednio od północy do wsi i folwarku należące do dziedzica Stefana Grabowskiego przeszły w posiadanie 31 chłopów. W wyniku tego powstała sąsiadująca z Wolą Przedborską wieś Pohulanka. W drugiej połowie XX w. obie wsie zaczęły funkcjonować jako jedna, o nazwie Wola Przedborska.
W latach II wojny światowej wieś i jej okolice były związane z działalnością konspiracyjną prowadzoną przez Mariana Margasa[7] (1908-1945) ps. "Mars" i Władysława Chudego[8] (1904–1981) ps. "Cichy", "Kamień".
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Obiekty religijne
[edytuj | edytuj kod]- Sala Królestwa zboru Świadków Jehowy[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena pochodząca z XVIII w.
- Cztery schrony bojowe Ringstand 58c z czasów II wojny światowej. Wchodziły w skład niemieckiej linii obrony na rzece Pilicy (Stellung A2 "Merkur"), przebiegającej przez okoliczne pola i lasy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150220
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1486 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 31 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 107
- ↑ Dz.U. z 1969 r. nr 37, poz. 318
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Wojciech Zawadzki: Przedborski słownik biograficzny. [dostęp 2010-01-03].
- ↑ Wojciech Zawadzki: Przedborski słownik biograficzny. [dostęp 2010-01-03].
- ↑ Wojciech Zawadzki: Przedborski słownik biograficzny. [dostęp 2010-01-03].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, F. Sulimierski, Warszawa 1880-1902, tom VIII: s. 529,
tom IX: str. 132-133. - Zygmunt Wnuk, Ścieżka przyrodniczo-historyczna w Przedborzu, Moszczenica – Przedbórz 1998, ISBN 83-910678-1-5, s. 21, 22, 28, 41.
- Andrzej Stolecki, Kościół św. Aleksego w Przedborzu, Kluczbork 2007. wyd II popr. ISBN 978-83-925977-0-4, s. 134.
- Wojciech Zawadzki, Nieznany "Mars", Gazeta Radomszczańska, 15 IV 2004 r.
- Wojciech Zawadzki, Imienna Lista Ofiar m. Przedborza w II Wojnie Światowej, Przedbórz – Bydgoszcz 2010. ISBN 978-83-62097-09-8, s. 19.
- Józef Śmiałowski, Wojciech Lange (1783 – 1830) Dzieje jednego awansu, Łódź: „Biblioteka”, 2000, s. 50-73, ISBN 83-88529-05-6, OCLC 830213308.
- Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim. Zespół 1119 – Hipoteka powiatu koneckiego, sygn.39 – Pohulanka.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
