Wilhelm Busch

Wilhelm Busch
Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1832 ; Wiedensahl
Data i miejsce śmierci	9 stycznia 1908 ; Mechtshausen / Góry Harz
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Alma Mater	Akademia Sztuki w Monachium
Dziedzina sztuki	literatura, satyra, rysunek, grafika;
Gatunek	humoreski, obrazkowe historyjki
Muzeum artysty	Muzeum Wilhelma Buscha w Wiedensahl
	Ważne dzieła
	Max und Moritz
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Portret autorstwa Franza von Lenbacha, 1875 r.

Max i Moritz, bohaterowie historyjek obrazkowych

Wilhelm Busch (ur. 15 kwietnia 1832 w Wiedensahl koło Hanoweru, zm. 9 stycznia 1908 w Mechtshausen^[1]) – niemiecki autor satyrycznych wierszowanych opowiadań kreskowych, uważany za praojca komiksu^[2].

Życiorys i twórczość

Wilhelm Busch do szkoły uczęszczał w rodzinnym mieście. W 1847 roku rozpoczął studia inżynierskie w Hanowerze, które przerwał w 1851 roku. Następnie studiował na akademiach sztuki w Düsseldorfie, Antwerpii i Monachium. Po ukończeniu studiów w 1859 roku tworzył obrazkowe humorystyczne teksty do Fliegende Blätter i Münchener Bilderbogen. W roku 1865 ukazała się historyjka Max und Moritz, która przyniosła mu dużą popularność. Do 1910 ukazało się w Niemczech ponad pół miliona kopii tego utworu^[2].

Inne humorystyczne ilustrowane utwory Wilhelma Buscha: Der heilige Antonius von Padua, Die fromme Helene, Hans Huckebein, Dideldum!, Herr und Frau Knopp. Jego prace zostały przetłumaczone na wiele języków. W swoich satyrycznych tekstach pokazywał takie cechy ludzi lub grup społecznych jak podwójna moralność, pozorna pobożność, samozadowolenie^[2]. Niektóre z jego dwuwierszy stały się skrzydlatymi słowami, np.: Vater werden ist nicht schwer, Vater sein dagegen sehr (Nie jest trudno zostać ojcem, ale trudno jest być ojcem) albo: Dieses war der erste Streich, doch der zweite folgt sogleich (To był pierwszy figiel, wkrótce będzie następny)^[2]^[3].

Wilhelm Busch był też rysownikiem, malarzem, a również autorem poważniejszych utworów poetyckich i prozatorskich, jednak nie osiągnęły one popularności jego historyjek obrazkowych.

Dzieła

1859 Die kleinen Honigdiebe [2]
1864 Bilderpossen
1865 Max und Moritz
1865 Die gestörte und wiedergefundene Nachtruhe oder: Der Floh [3]
1865 Der Virtuos [4]
1866 Schnaken und Schnurren
1867 Hans Huckebein der Unglücksrabe
1868 Schnaken und Schnurren, część II
1869 Schnurrdiburr oder die Bienen Braun
1870 Der heilige Antonius von Padua
1872 Schnaken und Schnurren, część III
1872 Die fromme Helene
1872 Bilder zur Jobsiade
1872 Pater Filuzius
1873 Der Geburtstag oder die Partikularisten
1874 Dideldum!
1874 Kritik des Herzens
1875 Abenteuer eines Junggesellen
1876 Herr und Frau Knopp
1877 Julchen
1878 Die Haarbeutel
1879 Fipps der Affe
1881 Stippstörchen für Äuglein und Öhrchen
1881 Der Fuchs. Die Drachen. – Zwei lustige Sachen
1882 Plisch und Plum
1883 Balduin Bählamm, der verhinderte Dichter
1884 Maler Klecksel
1891 Eduards Traum
1893 Von mir über mich
1895 Der Schmetterling
1904 Zu guter Letzt
1908 Hernach
1909 Schein und Sein
1910 Ut ôler Welt

Przypisy

↑ Lebenslauf • Wilhelm Busch (wilhelm-busch.de)[1]
↑ ^a ^b ^c ^d Wilhelm Busch | Humorous, Caricatures, Satirical | Britannica
↑ Der neue Büchmann. Der klassische Zitatenschatz. 5. Aufl. München: Ullstein, 2016, s. 225, 226. ISBN 98-3-548-36953-2.

Opracowania

Joseph Kraus: Wilhelm Busch. Hamburg: Rowohlt, 1970. ISBN 3-499-50163-5.
Herbert Günther: Der Versteckspieler. Stuttgart: Union Verlag, 1991. ISBN 3-407-80894-1.

Linki zewnętrzne

[1] Lebenslauf • Wilhelm Busch (wilhelm-busch.de)[1]

[:0-2] Wilhelm Busch | Humorous, Caricatures, Satirical | Britannica

[3] Der neue Büchmann. Der klassische Zitatenschatz. 5. Aufl. München: Ullstein, 2016, s. 225, 226. ISBN 98-3-548-36953-2.

[1]

[2]

[3]