Wikipedysta:CLI/Polscy autorzy palindromów

Julian Tuwim

Julian Tuwim (1894-1953) – poeta, pisarz i tłumacz. W książce Pegaz dęba (1950) opisał przykłady gier słownych, m.in. anagramów, palindromów, tautogramów, lipogramów, wierszy obrazkowych i kalamburów. Palindromom poświęcony jest rozdział O pewnej kobyle i o rakach. Znajduje się tam m. in. najstarszy polski palindrom autorstwa ks. Wojciecha Waśniowskiego (XVII w.): "co w onei? Ow pokoy y okop, woien owoc" oraz najbardziej znany, pochodzący z XIX wieku (autor nieznany): "kobyła ma mały bok". Jest też sześć palindromów autorstwa Tuwima.

Przykłady palindromów:

• "Popija rum As, samuraj i pop."
• "Muzo, raz daj jad za rozum."

Edmund John

Edmund John (1894-1989) – architekt (wykładał na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej), malarz związany z Kazimierzem nad Wisłą, plakacista, projektant znaczków pocztowych i okładek książek. Autor wielu palindromów, których wybór w postaci książki Palindromy pana Johna wydał w 2006 roku jego syn, Jacek John. Książka zawiera ponad sto palindromów.

Przykłady palindromów:

• "Ada raportuje, że jutro parada."
• "Ale uda szałowe me! – Woła z sadu Ela."
• "Ada, panna pocałowana, woła: «co pan napada!»"

Stanisław Barańczak

Stanisław Barańczak (ur. 1946) – poeta, tłumacz, krytyk literacki, wykłada literaturę polską na Uniwersytecie Harvarda w USA. W jego książce Pegaz zdębiał (1995) znajdują się anagramy, palindromy, lipogramy, turystychy i inne zabawy słowami. Książka zawiera rekordową liczbę pangramów (zwanych przez autora alfabetonami) – Stanisław Barańczak ułożył ich aż czternaście. W poświęconym palindromom rozdziale Palindromadery zamieścił on 29 dłuższych palindromów, nazwanych przez niego palindromaderami. Barańczak jest także autorem liczącego ponad 2500 liter megapalindromu rozpoczynającego się od słów "w lasku hulaka".

Przykłady palindromów:

• "I lali masoni wydrom w mordy wino, sami lali."
• "Kobyła ma manny żywo je, żywiej zje i wyżej – o, wyżynna! – ma mały bok."

Józef Godzic

Józef Godzic (ur. 1930) – emerytowany elektryk i kinooperator z Rzeszowa. Autor wydanej w 1996 roku książki Echozdania czyli palindromy, zawierającej tysiąc palindromów. Godzic opracował algorytm pozwalający na utworzenie ponad stu bilionów palindromów. Algorytm ten zawarty jest w czterotomowym maszynopisie Taaaaaaaaaka księga, nazywanym także Księżycową Księgą, gdyż spisanie palindromów wygenerowanych przez algorytm dałoby książkę o grubości porównywalnej z odległością Ziemia – Księżyc; algorytm uhonorowano certyfikatem Guinessa. Kolejny maszynopis Tysiąc razy "wte i wewte" zawiera tysiąc palindromów, częściowo nowych, a częściowo z wydanej uprzednio książki. Józef Godzic jest też autorem ponad stu kolorowych rysunków ilustrujących jego palindromy oraz dwóch magapalindromów. Maszynopisy można obejrzeć w Muzeum Palindromów, założonym przez Tadeusza Morawskiego.

Przykłady palindromów:

• "Łapał za kran, a kanarka złapał."
• "A krowo, do worka!"
• "Napotkała typa, zapytała: Kto pan?"
• "O, na ryby rano!"
• "Ejże, trener też je!"
• "I co, idioci?"
• "A to kanapa pana Kota."
• "Że tak ładna Wanda łka też?"
• "Ławy mały wyłamywał."

Tadeusz Morawski

Tadeusz Morawski (ur. 1940) – profesor elektroniki pracujący w Instytucie Radioelektroniki Politechniki Warszawskiej, autor wielu książek i podręczników z teorii pola elektromagnetycznego i techniki mikrofalowej. Kilka lat temu zainteresował się palindromami i obecnie jest ich czołowym twórcą. Od 2005 roku wydano dziewięć książek z jego palindromami. Pięć z nich to autorskie zbiory: Gór ech chce róg, Zagwiżdż i w gaz, Zaradny dynda raz, Żartem dano nadmetraż, Raz czart – raz czar; każdy zawiera tysiąc palindromów. Książka Może jeż łże jeżom zawiera fraszki różnych autorów z jego palindromami. W książce Kobyła ma mały bok Morawski opisał historię polskich palindromów, a jego książka Aga naga jest małą antologią palindromów erotycznych. W 2010 roku wydano jego książkę A kilku tu klika przeznaczoną dla młodzieży i zawierającą palindromy i inne gry słowne.

Tadeusz Morawski wygłosił sto odczytów o palindromach. Jest autorem trzech magapalindromów. Najdłuższy z nich liczy 33 tys. liter, a jego najdłuższy palindrom-wiersz – 4400 liter. Z wiersza tego można utworzyć ponad miliard miliardów krótszych rymowanych palindromów. Jego niekomercyjna strona www.palindromy.pl miała już pięć milionów wywołań. Tadeusz Morawski utworzył w Nowej Wsi koło Serocka Muzeum Palindromów.

Przykłady palindromów:

• "Co mi dał duch – cud, ład i moc."
• "Jeż leje lwa, paw leje lżej."
• "Ile Roman ładny dyndał na moreli?
• "Ada bąki piką bada."

Zobacz też

• palindrom

Przypisy

Kategoria:Polscy pisarze