Wikipedysta:Byczek1/brudnopis

Hella S. Haasse

Hella S. Haasse

Hella Haasse w 2007
Imię i nazwisko	Hélène Serafia Haasse
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1918 Batawia
Narodowość	holenderska
Język	niderlandzki

Hella S. Haasse, właśc. Hélène Serafia Haasse (ur. 2 lutego 1918 w Batawii (ob. Dżakarta), Holenderskie Indie Wschodnie) - holenderska pisarka, jedna z najważniejszych autorek we współczesnej literaturze holenderskiej.

W jej twórczości dominują przede wszystkim powieści, w tym historyczne, a także eseje oraz opowiadania. Wiele z jej powieści osadzonych jest w realiach kolonialnych, które osobiście dobrze poznała mieszkając w Indiach Holenderskich (ob. Indonezja) do 1938.

Dzieła

• 1948 Urug (Oeroeg) - wydanie polskie 1997
• 1952 Szkarłatne miasto (De scharlaken stad)
• 1976 Niebezpieczny związek albo listy z Daal en Berg (Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven) - wydanie polskie 2002
• 1983 Drogi wyobraźni (De wegen der verbeelding) - wydanie polskie 2004
• 1992 Panowie herbaty (Heren van de thee) - wydanie polskie 2010

Sąd Najwyższy Australii

Wejście do gmachu Wysokiego Sądu Australii w Canberze

Sąd Najwyższy Australii (ang. High Court of Australia, pol. Wysoki Sąd Australii) - naczelny organ sądownictwa federalnego w Związku Australijskim. Siedziba Sądu znajduje się w Canberze w Australijskim Terytorium Stołecznym.

Utworzenie Federalnego Sądu Najwyższego przewidywał art. 71 Ustawy Konstytucyjnej Związku Australijskiego z 1900. Sąd został ustanowiony na podstawie Judiciary Act z 25 sierpnia 1903.

Pierwsze posiedzenie Wysokiego Sądu Australii miało miejsce 6 października 1903 w Melbourne.

W skład Sądu wchodzi siedmiu sędziów oficjalnie mianowanych przez gubernatora generalnego Australii: Prezes Sądu Najwyższego (Chief Justice of Australia) oraz sześciu innych sędziów. Obecnym Prezesem Sądu jest Robert French.

Wysoki Sąd Australii zajmuje najwyższą pozycję w hierarchii sądów w Australii i jest ostatnią instancją odwoławczą. Do jego głównych funkcji należy:

• dokonywanie sądowej kontroli konstytucyjności prawa, stanowionego zarówno na szczeblu federalnym przez Parlament Australii, jak i na szczeblu stanowym przez parlamenty stanowe;
• stosowanie i dokonywanie wykładni przepisów Konstytucji;
• rozpatrywanie kasacji od decyzji sądów federalnych, stanowych i terytorialnych.

Jurysdykcji Sądu Najwyższego Australii podlegają dwie główne kategorie spraw. Po pierwsze rozstrzyga sprawy wniesione bezpośrednio do Wysokiego Sądu, sprawy wymagające interpretacji przepisów Konstytucji oraz sprawy o szczególnym znaczeniu publicznym i sprawy, w których odstępuje od swoich wcześniejszych decyzji. Po drugie rozpatruje odwołania od decyzji innych sądów.
Rozstrzygnięcia Federalnego Sądu Najwyższego są wiążące dla wszystkich australijskich sądów, włącznie ze stanowymi i terytorialnymi Sądami Najwyższymi.

Gwiaździsta noc

Gwiaździsta noc

Autor	Vincent van Gogh
Data powstania	1889
Medium	olej na płótnie
Wymiary	73,7 × 92,1 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Museum of Modern Art

Gwiaździsta noc (fr. Nuit étoilée, niderl. De sterrennacht) - obraz Vincenta van Gogha namalowany w czerwcu 1889.

Obraz przedstawia nocny widok z okna pokoju w szpitalu psychiatrycznym Saint-Paul-de-Mausole w Saint-Rémy, w którym malarz przebywał od maja 1889. Gwiaździsta noc, jako nieliczne z dzieł Van Gogha, nie została namalowana z natury, ale całkowicie dzięki wyobraźni autora.

Od 1941 obraz jest częścią stałej kolekcji Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Jakobina Bawarska

Jakobina Bawarska

Hrabina Hainaut
Okres	od 31 maja 1417 do 1 lipca 1432
Poprzednik	Wilhelm IV
Następca	Filip I
Hrabina Holandii i Zelandii
Okres	od 31 maja 1417 do 1 lipca 1432
Poprzednik	Wilhelm VI
Następca	Filip I
Dane biograficzne
Dynastia	Wittelsbachowie
Data i miejsce urodzenia	16 lipca 1401 Le Quesnoy
Data i miejsce śmierci	9 października 1436 Teijlingen
Ojciec	Wilhelm II Bawarski
Matka	Małgorzata Burgundzka
Mąż	Jan Walezjusz Jan IV, książę Brabancji Humphrey, książę Gloucester Frank II van Borssele

Jakobina Bawarska, Jakobina Wittelsbach (niderl. Jacoba van Beieren, fr. Jacqueline de Bavière; ur. 16 lipca 1401 w Le Quesnoy, Hainaut, zm. 9 października 1436 w Teijlingen) - księżna Bawarii, hrabina Hainaut, Holandii i Zelandii w latach 1417-1432.

Dzieciństwo

Jakobina była córką Wilhelma II Bawarskiego, hrabiego Zelandii, Holandii i Hainaut oraz Małgorzaty Burgundzkiej, hrabiny Mortain, córki księcia Burgundii Filipa II Śmiałego. Od najmłodszych lat wychowywała się w towarzystwie swojego przyszłego męża Jana Walezjusza, syna króla Francji Karola VI Szalonego.
Mając czternaście lat Jakobina i Jan zawarli małżeństwo. Uroczystość odbyła się 6 sierpnia 1415 w Hadze. Związek ten jednak nie trwał długo, gdyż 5 kwietnia 1417 Jan Walezjusz zmarł. Natomiast 31 maja 1417 umarł ojciec Jakobiny.

Bartholomeus van der Helst

Autoportret 1655

Bartholomeus van der Helst (ur. w 1613 w Haarlemie, pochowany 16 grudnia 1670 w Amsterdamie) - holenderski malarz portrecista epoki baroku. Swoje dzieła tworzył pod wpływem innych niderlandzkich artystów, takich jak Frans Hals czy Rembrandt.

Van der Helst był nadwornym malarzem książąt orańskich, a poza tym tworzył portrety amsterdamskich patrycjuszy, zarówno jednopostaciowe, jak i zbiorowe.

Do jego najsłynniejszych dzieł należą:

• Bankiet oficerów gwardii cywilnej (1648) - Rijksmuseum, Amsterdam
• Księżniczka Henrietta Maria Stuart (1652) - Rijksmuseum, Amsterdam
• Starsi cechu Św. Sebastiana (1653) - Luwr, Paryż
• Portret Paulusa Pottera (1654) - Mauritshuis, Haga

Carel Fabritius

Autoportret 1647

Carel Pieterszoon Fabritius (ochrzczony 27 lutego 1622 w Middenbeemster, zm. 12 października 1654 w Delft) - holenderski malarz epoki baroku. Był bratem Barenta Fabritiusa i jednym z najzdolniejszych uczniów Rembrandta.

Od 1643 mieszkał w Amsterdamie, gdzie studiował pod kierunkiem Rembrandta, którego wpływ widoczny jest w początkowych pracach Fabritiusa, np. we Wskrzeszeniu Łazarza. Z czasem jednak wypracował swój własny, indywidualny styl, w którym w przeciwieństwie do Rembrandta, postaci znajdują się na jasnym tle. Ponadto wyspecjalizował się w przedstawianiu subtelności efektów światła dziennego.

W 1651 osiadł w Delft, a rok później przystąpił do tamtejszej gildii malarskiej.

Zmarł z powodu ran odniesionych podczas wybuchu prochowni w Delft, 12 października 1654. Wówczas zniszczeniu uległo wiele jego prac.

Wywarł wpływ na innych malarzy z Delft, m.in. na Pietera de Hoocha i Jana Vermeera.

Najważniejsze dzieła

• Wskrzeszenie Łazarza (1643) - Muzeum Narodowe w Warszawie
• Autoportret (1647) - Muzeum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam
• Widok Delft z grającym na lutni (1652) - National Gallery w Londynie
• Szczygieł (1654) - Mauritshuis, Haga

Abraham van Beijeren

Pronkstilleven, ok. 1655

Abraham Hendrikszoon van Beijeren, znany także jako Beyeren (ur. ok 1620 w Hadze, zm. w marcu 1690 w Rotterdamie) - niderlandzki malarz epoki baroku tworzący głównie martwą naturę.

Urodził się w Hadze jako syn Hendrika Gilliszoona van Beijeren. W kwietniu 1639 w Lejdzie ożenił się z Emerentią Staecke. Jego drugą żoną była Anna van den Queborn, którą poślubił w lutym 1647 w Hadze. W ciągu swojego życia mieszkał także w Delft, Amsterdamie, Alkmaar, Gouda oraz Rotterdamie, do którego przeniósł się w 1678 i gdzie zmarł w 1680.

Do lat 40. XVII wieku Van Beijeren tworzył głównie pejzaże morskie i sceny marynistyczne. Później zaczął malować martwą naturę z morskimi zwierzętami, np. rybami, krabami. Stworzył również kilka obrazów z kwiatami, jako elementami martwej natury.

Museum Boijmans Van Beuningen (Muzeum Boijmans Van Beuningen)

Budynek Muzeum Boijmans Van Beuningen

Museum Boijmans Van Beuningen - holenderskie muzeum mieszczące się przy Museumpark 18-20 w Rotterdamie. W zbiorach tego muzeum znajdują się dzieła sztuki z różnych epok, od średniowiecznej sztuki europejskiej po sztukę nowoczesną.

Historia muzeum

W 1841 zbiory kolekcjonera Fransa Jacoba Otto Boijmansa zostały przekazane miastu Rotterdam, a w 1849 otwarto Museum Boijmans. W 1958 kolekcja Daniëla George'a van Beuningena została dodana do wcześniejszych zbiorów, a muzeum zostało przemianowane na Boijmans Van Beuningen.

Het Schielandshuis

Het Schielandshuis - holenderskie muzeum znajdujące się w Rotterdamie. Wraz z De Dubbelde Palmboom i Atlas Van Stolk tworzy Muzeum Historyczne Rotterdamu. Mieści się w XVII-wiecznej kamienicy (budowanej w latach 1662-1665) przy Korte Hoogstraat 31.

Neue Zürcher Zeitung

Neue Zürcher Zeitung

Częstotliwość	dziennik
Państwo	Szwajcaria
Wydawca	NZZ-Gruppe
Pierwszy numer	12 stycznia 1780 jako Zürcher Zeitung od 1821 jako Neue Zürcher Zeitung
Redaktor naczelny	Markus Spillmann
Format	Berliner
ISSN	0376-6829
Strona internetowa

Strona tytułowa pierwszego numeru Zürcher Zeitung z 12 stycznia 1780

Neue Zürcher Zeitung (NZZ) - niemieckojęzyczny dziennik szwajcarski wydawany w Zurychu.

Gazeta została założona przez Solomona Gessnera i jest wydawana od 12 stycznia 1780. Początkowo ukazywała się pod nazwą Zürcher Zeitung, a w 1821 została przemianowana na Neue Zürcher Zeitung.

Cesarstwo Brazylii

Cesarstwo Brazylii

Império do Brasil

1822-1889
Godło Flaga
Dewiza: Independência ou Morte! (Niepodległość albo Śmierć!)
Hymn: Hino da Independência (Hymn Niepodległości)
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Stolica	Rio de Janeiro
Data powstania	7 września 1822
Data likwidacji	15 listopada 1889
Waluta	real brazylijski
Język urzędowy	portugalski

Cesarstwo Brazylii (port. Império do Brasil) - państwo w Ameryce Południowej, istniejące w latach 1822-1889. Powstało ono w wyniku zerwania unii realnej z Portugalią i ogłoszenia niepodległości przez księcia-regenta brazylijskiego Piotra (późniejszego cesarza Piotra I), który był synem ówczesnego króla Portugalii Jana VI.

W 1889 junta wojskowa pod przywództwem majora Manuela Deodora da Fonseki zmusiła cesarza Piotra II do abdykacji, a tym samym doprowadziła do zniesienia cesarstwa. Następstwem tego wydarzenia było proklamowanie republiki w dniu 15 listopada 1889.

Rządy cesarza Piotra I

Książę Piotr został ogłoszony Konstytucyjnym Cesarzem i Nieustającym Obrońcą Brazylii Pedro I 12 października 1822, natomiast koronacja odbyła się 1 grudnia 1822. 3 maja 1823 po raz pierwszy zebrał się brazylijski parlament, Zgromadzenie Narodowe, który miał przygotować projekt konstytucji niepodległego państwa. Jednakże w wyniku nieporozumień dotyczących wyborów do Zgromadzenia, cesarz rozwiązał parlament.

25 marca 1824 cesarz Piotr I nadał cesarstwu Konstytucję, której postanowienia obowiązywały aż do upadku monarchii w 1889. Akt ten był wzorowany po części na rozwiązaniach napoleońskich a po części na Karcie Konstytucyjnej Ludwika XVIII z 1814. Konstytucja powołała do życia dwuizbowy parlament, Zgromadzenie Generalne, składający się z Izby Deputowanych (izba niższa) oraz Senatu (izba wyższa). Ustawa zasadnicza, poza wprowadzeniem klasycznego trójpodziału władzy, regulowała istnienie tzw. władzy pośredniczącej lub władzy łagodzącej (poder moderador), która miała przysługiwać wyłącznie monarsze.

Do spadku popularności monarchy przyczyniła się m.in. wojna z Argentyną o Urugwaj, który w efekcie tego konfliktu uzyskał niepodległość. Pedro I abdykował na rzecz swojego małoletniego syna Piotra 7 kwietnia 1831. Do czasu osiągnięcia pełnoletności przez przyszłego cesarza, władzę w kraju miał sprawować regent.