Wikipedysta:Aleksgut1980/brudnopis

Samorządna Rzeczpospolita – dwutygodnik NSZZ Solidarność ukazujący się od kwietnia 1985 do czerwca 1989. (faktycznie co dwa i pół tygodnia) Pismo opozycyjne kolportowane na terenie całego kraju o profilu informacyjno-publicystycznym. W pierwszym roku ukazywało się w formacie A–5. W kolejnych latach w formacie A–4. Sześć stron. Nakład około 10 tysięcy egzemplarzy.

Redakcja znajdowała się w Warszawie. Posiadała również swoje filie w regionach: dolnośląskim, świętokrzyskim i zachodniopomorskim, które wydawały (efemerycznie) własne dodatki informujące o wydarzeniach w regionie. Pismo nawiązywało do programu „Samorządnej Rzeczpospolitej” przyjętego podczas I Zjazdu NSZZ Solidarność w Gdańsku. Głównie w sferze samorządu pracowniczego i terytorialnego. Początki „SR” sięgają podziemnego pisma „Tygodnik Wojenny”, gdzie już od 1983 roku była redagowana i dołączana co miesiąc „wkładka samorządowa” o nazwie „Samorządna” poruszająca problematykę samorządu funkcjonującego w zakładach pracy na mocy ustawy z dnia 25 września 1981 r. „O samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego”. Pomysłodawcą pisma „Samorządna Rzeczpospolita” była dziennikarka Joanna Łukasiewicz – Wyrwich. Autorka licznych tekstów w „Tygodniku Wojennym” i „Samorządnej Rzeczpospolitej”, która od początku do końca istnienia pisma była jego redaktorem naczelnym. Jej zastępcą i odpowiedzialnym za sprawy filii był Mirosław Mateusz Wyrwich, również dziennikarz związany od początku z „Tygodnikiem Wojennym”. Szefami filii „Samorządnej Rzeczpospolitej”, podobnie, jak i „Tygodnika Wojennego” byli; w Kielcach Jerzy Stępień, w Szczecinie Wiesław Szajko, we Wrocławiu zaś Grzegorz Czyż.

Od początku w piśmie publikowali (pod pseudonimami), socjolog Maria Diatłowicka, zawodowe dziennikarki telewizyjne wyrzucone z pracy w TVP wraz z wprowadzeniem stanu wojennego, (Janina) Nina Makowiecka, Barbara Rogalska. Inżynier Bogdan Lewandowski. Inżynier Andrzej Magdziak. Studenci historii Jan Wróbel i Tomasz Roguski. Historyk Antoni Lenkiewicz. Dziennikarz, korespondent francuskiej prasy, Krzysztof Wolicki. Prawnicy dr Michał Kulesza, dr Andrzej Malanowski, Jerzy Stępień. Historycy sztuki; Anna i Leszek Kwiatkowscy, dr Janusz Maciej Michałowski. Geolog dr Magdalena Jęczmyk. Ekonomiści; dr Ryszard Bugaj, dr Tomasz Gruszecki, dr Jerzy Eysymontt, dr Kazimierz Kloc, profesor Tadeusz Kowalik, profesor Jerzy Regulski, Antoni Zambrowski. Głównym grafikiem pisma była Hanna Huskowska – Młynarska.

Oprócz wymienionych osób, pod swoimi nazwiskami, wywiadów udzielali ludzie związani z podziemiem (ukrywający się działacze Komisji Krajowej) a także z rządem RP osiadłym w Londynie biorąc udział w dyskusjach cyklu – Jaka Polska ? Oraz - Jaka Konstytucja ? Między innymi; Kazimierz Sabbat, były premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, w latach 1986 –1989 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Czy też ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

Pismo pierwotnie było poświęcone problematyce społeczno-politycznej, związkowej i samorządowej. Do roku 1987 problematykę samorządową na łamach pisma stanowiła, w głównej mierze, problematyka samorządu pracowniczego. W kolejnych latach pojawiła się problematyka samorządu szkolnego, studenckiego, spółdzielczego, osiedlowego, chłopskiego, wreszcie terytorialnego. Teksty o samorządzie pracowniczym, jakie ukazywały się na łamach pisma, dotyczyły przede wszystkim sposobów organizowania samorządów w zakładach, ale także interpretacji ustawy o samorządzie pracowniczym. Publikowane były również teksty poradnikowe. W niemal każdym numerze znajdował się tekst publicystyczny bądź reportażowy dotyczący funkcjonowania samorządów w zakładach na terenie kraju. Wśród tekstów o samorządzie spółdzielczym i osiedlowym znajdowały się przykłady podejmowania samodzielnego działania członków spółdzielni, i egzekwowania ustawy o „Prawo spółdzielcze”. Podobny charakter miały artykuły opisujące przykłady walki o samorządowy charakter ruchu studenckiego. Także samorządowych inicjatyw na ternie wsi. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku sięgano po przykłady historyczne dotyczące Polski przed II wojną światową.

Problematykę samorządu terytorialnego w piśmie rozpoczęły dyskusje dotyczące przyszłej wolnej Rzeczpospolitej pod hasłem – Jak Polska? oraz -Jaka Konstytucja? Punktem wyjścia do dyskusji o samorządzie terytorialnym był program „Samorządnej Rzeczpospolitej” ogłoszony na I Zjeździe NSZZ „Solidarność”, w którym była m.in. mowa o roli „nowych rad narodowych”, generalnie o samorządzie terytorialnym. W cyklu artykułów, jakie znalazły się w „Samorządnej Rzeczpospolitej” na temat przyszłości organów samorządowych, mowa była m.in. o tym, jak budować samorząd terytorialny i jaką rolę powinien on odgrywać w wolnej Polsce. Na łamach pisma znalazły się również publikacje dotyczące historii samorządu w II RP.

Funkcjonowanie pisma pokrywały dobrowolne datki potwierdzane hasłami na jego łamach. Filie natomiast finansowały się samodzielnie zamieszczając obok nazwy edycji cenę.