Wicekanclerze Niemiec

Wicekanclerz Niemiec
Vizekanzler der Bundesrepublik Deutschland
	Obecny
	; Robert Habeck
	Stanowisko
Państwo	Niemcy
Data utworzenia	1 czerwca 1878
Pierwszy	Graf Otto zu Stolberg-Wernigerode
Długość kadencji	4 lata
Obecny	Robert Habeck
Obecny od	8 grudnia 2021

Wicekanclerz Niemiec – jeden z ministrów rządu federalnego Niemiec wyznaczony przez kanclerza na swojego zastępcę. Funkcja ta jest umocowana w Ustawie zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec (art. 69 ust. 1). Kadencja wicekanclerza kończy się każdorazowo z chwilą zebrania się nowego Bundestagu, a także w przypadku opróżnienia urzędu kanclerza federalnego (art. 69 ust. 2).

Nazewnictwo

Określenie wicekanclerz (Vizekanzler), pomimo powszechnego użycia, nie występuje formalnie w Ustawie zasadniczej Niemiec, w art. 69 występuje pojęcie zastępcy (Stellvertreter)^[1], którego wyznacza kanclerz spośród podległych mu ministrów. Inaczej jest np. w Austrii, gdzie w konstytucji występuje określenie wicekanclerz (Vizekanzler)^[2].

Cesarstwo Niemieckie (1878-1918)

#	imię i nazwisko	od	do	rząd
1	Graf Otto zu Stolberg-Wernigerode (1837–1896)	1 czerwca 1878	20 czerwca 1881	Rząd Ottona von Bismarcka
2	Karl Heinrich von Boetticher (1833–1907)	20 czerwca 1881	1 lipca 1897	Rząd Ottona von Bismarcka• Rząd Leo von Capriviego • Rząd Chlodwiga zu Hohenlohe-Schillingsfürst
3	Arthur Graf von Posadowsky-Wehner (1845–1932)	1 lipca 1897	24 czerwca 1907	Rząd Chlodwiga zu Hohenlohe-Schillingsfürst • Rząd Bernharda von Bülowa
4	Theobald von Bethmann Hollweg (1856–1921)	24 czerwca 1907	10 lipca 1909	Rząd Bernharda von Bülowa
5	Clemens von Delbrück (1856–1921)	14 lipca 1909	22 maja 1916	Pierwszy rząd Theobalda von Bethmanna-Hollwega
6	Karl Helfferich (1872–1924)	22 maja 1916	9 listopada 1917	Drugi Rząd Theobalda von Bethmanna-Hollweg • Rząd Georga Michaelisa • Rząd Georga von Hertlinga
7	Friedrich von Payer (1847–1931)	9 listopada 1917	9 listopada 1918	Rząd Georga von Hertlinga • Rząd Maximiliana von Badena

Republika Weimarska (1918-1933)


#	Imię i nazwisko	od	do	partia	rząd
01	Eugen Schiffer (1860–1954)	13 lutego 1919	19 kwietnia 1919	DDP	Rząd Philippa Scheidemanna
02	Bernhard Dernburg (1865–1937)	30 kwietnia 1919	20 czerwca 1919	DDP	Rząd Philippa Scheidemanna
03	Matthias Erzberger (1875–1921)	21 czerwca 1919	3 października 1919	Zentrum	Rząd Gustava Bauera
04	Eugen Schiffer (1860–1954)	3 października 1919	27 marca 1920	DDP	Rząd Gustava Bauera
05	Erich Koch-Weser (1875–1944)	27 marca 1920	21 czerwca 1920	DDP	Pierwszy rząd Hermanna Müllera
06	Rudolf Heinze (1865–1928)	25 czerwca 1920	4 maja 1921	DVP	Rząd Konstantina Fehrenbacha
07	Gustav Bauer (1870–1944)	10 maja 1921	13 listopada 1922	SPD	Pierwszy rząd Josepha Wirth Drugi rząd Josepha Wirtha
08	Robert Schmidt (1864–1943)	13 sierpnia 1923	3 listopada 1923	SPD	Pierwszy rząd Gustava Stresemanna
09	Karl Jarres (1874–1951)	11 listopada 1923	15 stycznia 1925	DVP	Drugi rząd Gustava Stresemanna • Pierwszy rząd Wilhelma Marxa • Drugi rząd Wilhelma Marxa
10	Oskar Hergt (1869–1967)	28 stycznia 1927	12 czerwca 1928	DNVP	Trzeci rząd Wilhelma Marxa • Czwarty rząd Wilhelma Marxa
11	Hermann Dietrich (1879-1954)	31 marca 1930	30 maja 1932	DDP	Pierwszy rząd Heinricha Brüninga • Drugi rząd Heinricha Brüninga
12	Franz von Papen (1879–1969)	30 maja 1932	7 sierpnia 1934	bezpartyjny	Rząd Kurta von Schleichera • Rząd Adolfa Hitlera

III Rzesza (1932-1945)


#	Imię i nazwisko	od	do	partia	rząd
1	Franz von Papen (1879–1969)	30 stycznia 1933	7 sierpnia 1934	bezpartyjny	Rząd Adolfa Hitlera
2	Hermann Göring (1893–1945)	10 lutego 1941	23 kwietnia 1945	NSDAP	Rząd Adolfa Hitlera

Republika Federalna Niemiec od 1949


	imię i nazwisko	od	do	partia	ministerstwo	rząd
01	Franz Blücher (1896–1959)	20 września 1949	29 października 1957	FDP	Planu Marshalla	Pierwszy rząd Konrada Adenauera • Drugi rząd Konrada Adenauera
02	Ludwig Erhard (1897–1977)	29 października 1957	16 października 1963	CDU	Gospodarki	Trzeci rząd Konrada Adenauera • Czwarty rząd Konrada Adenauera • Piąty rząd Konrada Adenauera
03	Erich Mende (1916–1998)	17 października 1963	28 października 1966	FDP	Spraw Wewnętrznych	Pierwszy rząd Ludwiga Erharda • Drugi rząd Ludwiga Erharda
04	Hans-Christoph Seebohm (1903–1967)	8 listopada 1966	1 grudnia 1966	CDU	Transportu	Drugi rząd Ludwiga Erharda
05	Willy Brandt (1913–1992)	1 grudnia 1966	21 października 1969	SPD	Spraw Zagranicznych	Rząd Kurta Georga Kiesingera
06	Walter Scheel (1919–2016)	22 października 1969	16 maja 1974	FDP	Spraw Zagranicznych	Pierwszy rząd Willy’ego Brandta • Drugi rząd Willy’ego Brandta
07	Hans-Dietrich Genscher (1927–2016)	16 maja 1974	17 września 1982	FDP	Spraw Zagranicznych	Pierwszy rząd Helmuta Schmidta • Drugi rząd Helmuta Schmidta • Trzeci rząd Helmuta Schmidta
08	Egon Franke (1913–1995)	17 września 1982	1 października 1982	SPD	Spraw Wewnętrznych	Trzeci rząd Helmuta Schmidta
09	Hans-Dietrich Genscher (1927–2016)	4 października 1982	18 maja 1992	FDP	Spraw Zagranicznych	Pierwszy rząd Helmuta Kohla • Drugi rząd Helmuta Kohla • Trzeci rząd Helmuta Kohla • Czwarty rząd Helmuta Kohla
10	Jürgen Möllemann (1945–2003)	18 maja 1992	21 stycznia 1993	FDP	Gospodarki	Czwarty rząd Helmuta Kohla
11	Klaus Kinkel (1936–2019)	21 stycznia 1993	27 października 1998	FDP	Spraw Zagranicznych	Czwarty rząd Helmuta Kohla • Piąty rząd Helmuta Kohla
12	Joschka Fischer (* 1948)	27 października 1998	22 listopada 2005	Zieloni	Spraw Zagranicznych	Pierwszy rząd Gerharda Schrödera • Drugi rząd Gerharda Schrödera
13	Franz Müntefering (* 1940)	22 listopada 2005	21 listopada 2007	SPD	Pracy i Spraw Socjalnych	Pierwszy rząd Angeli Merkel
14	Frank-Walter Steinmeier (* 1956)	21 listopada 2007	28 października 2009	SPD	Spraw Zagranicznych	Pierwszy rząd Angeli Merkel
15	Guido Westerwelle (1961–2016)	28 października 2009	16 maja 2011	FDP	Spraw Zagranicznych	Drugi rząd Angeli Merkel
16	Philipp Rösler (* 1973)	16 maja 2011	17 grudnia 2013	FDP	Gospodarki i Technologii	Drugi rząd Angeli Merkel
17	Sigmar Gabriel (* 1959)	17 grudnia 2013	14 marca 2018	SPD	Gospodarki i Energii (do 2017) i Spraw Zagranicznych (od 2017)	Trzeci rząd Angeli Merkel
18	Olaf Scholz(* 1958)	14 marca 2018	8 grudnia 2021	SPD	Finansów	Czwarty rząd Angeli Merkel
19	Robert Habeck (* 1969)	8 grudnia 2021		Zieloni	Gospodarki i Ochrony Klimatu	Rząd Olafa Scholza

Zobacz też

Przypisy

↑ Taki też przekład Stellvertreter – zastępca można znaleźć w tłumaczeniu Ustawy zasadniczej Niemiec na stronie urzędowej Sejmu RP
↑ Artykuł 69 i następne Federalnej Ustawy Konstytucyjnej Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r. według tekstu jednolitego Federalnej Ustawy Konstytucyjnej z 1 stycznia 1930 r. (w wersji z 7 grudnia 1929 r.), tłumaczenie zamieszczone na stronach sejmowych RP

[1] Taki też przekład Stellvertreter – zastępca można znaleźć w tłumaczeniu Ustawy zasadniczej Niemiec na stronie urzędowej Sejmu RP

[2] Artykuł 69 i następne Federalnej Ustawy Konstytucyjnej Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r. według tekstu jednolitego Federalnej Ustawy Konstytucyjnej z 1 stycznia 1930 r. (w wersji z 7 grudnia 1929 r.), tłumaczenie zamieszczone na stronach sejmowych RP

[bezpartyjny-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ bezpartyjny

[DDP-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f DDP

[Zentrum-5] Zentrum

[DVP-6] DVP

[SPD-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g SPD

[DNVP-8] DNVP

[NSDAP-9] NSDAP

[FDP-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ FDP

[CDU-11] CDU

[Zieloni-12] Zieloni

[1]

[2]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

[G]

[H]

[I]

[J]

Cesarstwo Niemieckie (1878-1918)	Graf Otto zu Stolberg-Wernigerode^[A] (1878–1881) Karl Heinrich von Boetticher^[A] (1881–1897) Arthur Graf von Posadowsky-Wehner^[A] (1897–1907) Theobald von Bethmann Hollweg^[A] (1907–1909) Clemens von Delbrück^[A] (1909–1916) Karl Helfferich^[A] (1916–1917) Friedrich von Payer^[A] (1917–1918)
Republika Weimarska (1918-1933)	Eugen Schiffer^[B] (1919) Bernhard Dernburg^[B] (1919) Matthias Erzberger^[C] (1919) Eugen Schiffer^[B] (1919–1920) Erich Koch-Weser^[B] (1920) Rudolf Heinze^[D] (1920–1921) Gustav Bauer^[E] (1921–1922) Robert Schmidt (1923) Karl Jarres^[B] (1919) (1923–1925) Oskar Hergt^[F] (1927–1928) Hermann Dietrich^[B] (1930–1932) Franz von Papen^[A] (1932–1933)
III Rzesza (1933–1945)	Franz von Papen^[A] (1933–1934) Hermann Göring^[G] (1941–1945)
Republika Federalna Niemiec (od 1949)	Franz Blücher^[H] (1949–1957) Ludwig Erhard^[I] (1957–1963) Erich Mende^[H] (1963–1966) Hans-Christoph Seebohm^[I] (1966) Willy Brandt^[E] (1966–1969) Walter Scheel^[H] (1969–1974) Hans-Dietrich Genscher^[H] (1974–1982) Egon Franke^[E] (1982) Hans-Dietrich Genscher^[H] (1982–1992) Jürgen Möllemann^[H] (1992–1993) Klaus Kinkel^[H] (1993–1998) Joschka Fischer^[J] (1998–2005) Franz Müntefering^[E] (2005–2007) Frank-Walter Steinmeier^[E] (2007–2009) Guido Westerwelle^[H] (2009–2011) Philipp Rösler^[H] (2011–2013) Sigmar Gabriel^[E] (2013–2018) Olaf Scholz^[E] (2018–2021) Robert Habeck^[J] (od 2021)