Władysław Konopka
| |
 kapitan pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
nieznana |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Władysław Konopka (ur. 11 maja 1892 w Krakowie, data i miejsce śmierci nieznane) – kapitan pilot Wojska Polskiego, żołnierz c. i k. armii podczas I wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Marcina i Olimpii z Zacharyaszów[1]. Zdał maturę w gimnazjum i rozpoczął studia prawnicze, które przerwał po czterech semestrach. Po wybuchu I wojny światowej został 1 sierpnia 1914 roku powołany do odbycia służby w armii austro-węgierskiej[2]. Otrzymał przydział do 12 pułku armat polowych, a 1 września 1917 roku został przeniesiony do 8 pułku artylerii ciężkiej. W marcu 1918 roku został skierowany na kurs obserwatorów do Wiener Neustadt, po ukończeniu szkolenia został przydzielony do Fliegerkompanie 36 (FliK 36) i walczył na froncie włoskim i serbskim[3].
14 listopada 1918 roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego[2]. W połowie listopada zgłosił się do służby w nowo formowanej na lotnisku rakowieckim Eskadrylli Lotniczej[4][5]. 17 grudnia 1918 roku otrzymał przydział do Sekcji Żeglugi Napowietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych[6]. Następnie, z racji swego doświadczenia lotniczego, został skierowany na kurs pilotażu w I Niższej Szkole Pilotów w Krakowie[7][8] oraz Szkoły Lotniczej na Ławicy. Po zakończeniu szkolenia został 1 września 1919 roku przydzielony do 7 eskadry myśliwskiej i w jej składzie wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej[2]. Po uzupełnieniu składu eskadry amerykańskimi pilotami-ochotnikami został przydzielony do grupy „Kościuszko” dowodzonej przez kapitana Edwarda Corsiego[9]. Podczas operacji kijowskiej wspierał działania polskich oddziałów. 15 kwietnia, na skutek awarii synchronizatora karabinu maszynowego, przestrzelił śmigło swego Albatrosa D.III[10]. 25 kwietnia, podczas lotu z por. obs. Carlem Clarkiem, zaatakował nieprzyjacielski pociąg pancerny w rejonie Cudnowa[3]. 26 kwietnia wyróżnił się podczas ataków na oddziały nieprzyjaciela w rejonie Berdyczowa, zwłaszcza jego tylną straż[11]. Wykorzystywał swe doświadczenie obserwatora z czasów I wojny światowej i po każdym locie dostarczał cennych informacji rozpoznawczych o oddziałach Armii Czerwonej[12][13].
12 czerwca w rejonie Żytomierza atakował oddziały 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego[14]. Podczas ataku grupowego samolotów 7 eskadry, przeprowadzonego wspólnie z kpt. Merianem Cooperem, kpt. Edwardem Corsim i por. Jerzym Weberem, jego samolot został uszkodzony i pilot lądował przymusowo półtora kilometra przed lotniskiem. Uszkodzenia samolotu spowodowały, że rozpadł się on przy przyziemieniu[15]. 16 lipca, wspólnie z Corsim, Weberem i Chessem, po raz kolejny zaatakował kolumny kawalerii Armii Czerwonej[16]. 9 sierpnia wykonał lot łącznikowy z zadaniem zrzucenia rozkazów. Po wykonaniu zadania powrócił na lotnisko w Korczowie, ale źle obliczył podejście do lądowania i zatrzymał się dopiero na wagonie kolejowym mieszczącym kuchnię eskadry[17][12]. W wyniku wypadku odniósł poważne obrażenia i trafił do szpitala na leczenie[18].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w zawodowej służbie wojskowej. W marcu 1921 roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy 7 eskadry myśliwskiej[2], ale już 18 sierpnia został urlopowany z wojska w celu dokończenia studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po ukończeniu studiów pracował początkowo w Międzymiastowych Gazociągach we Lwowie, a od 1926 roku był szefem działu handlowego WWS „Samolot” w Poznaniu[2]. W grudniu 1925 roku został przeniesiony w rezerwie z 2. do 6 pułku lotniczego we Lwowie[19]. W 1928 roku został członkiem komisji organizującej Polskie Linie Lotnicze „LOT”[2] i pracował w nich jako szef działu eksploatacyjnego do 1931 roku. Dalsze jego losy są nieznane[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za swą służbę otrzymał odznaczenia[20]:
- Srebrny Krzyż Virtuti Militari nr 3244 – 8 kwietnia 1921 roku[21],
- Krzyż Walecznych[22],
- Polowa Odznaka Pilota nr 84 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”[23].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b c Zieliński i Wójcik 2005 ↓, s. 93.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 38.
- ↑ Niestrawski 2017a ↓, s. 54.
- ↑ Konopka Władysław kpt. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-04-13]. (pol.).
- ↑ Niestrawski 2017a ↓, s. 115.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 98.
- ↑ Karolevitz 2005 ↓, s. 66.
- ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 208.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 56.
- ↑ a b Karolevitz 2005 ↓, s. 102.
- ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 122.
- ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 155.
- ↑ Karolevitz 2005 ↓, s. 156.
- ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 160.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 164.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 57.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 136 z 23 grudnia 1925 roku, s. 738.
- ↑ Niestrawski 2017a ↓, s. 244,249,255.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921 roku, s. 654.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Konopka Władysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1124 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-11].
- Robert F. Karolevitz: Dług honorowy : amerykańscy piloci Eskadry Myśliwskiej im. Kościuszki w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920: zapomniani bohaterowie. Warszawa: A.M.F. Plus Group, 2005. ISBN 83-921401-5-X. OCLC 749817462.
- Hubert Mordawski: Polskie lotnictwo wojskowe 1918–1920: narodziny i walka. Poznań ; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Oddział Publicat, 2009. ISBN 978-83-245-8844-2. OCLC 750811729.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Marian Romeyko, Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933, OCLC 830230270 [dostęp 2020-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03].
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
- Kapitanowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Polscy piloci myśliwscy
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Polową Odznaką Pilota
- Polscy lotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Urodzeni w 1892
- Piloci 7 Eskadry Myśliwskiej
- Ludzie urodzeni w Krakowie