Ustawy norymberskie

Ustawy norymberskie (niem. Nürnberger Gesetze, także jako Nürnberger Rassengesetze – „norymberskie ustawy rasowe”) – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki Reichstag 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe NSDAP (Reichsparteitagu) w Norymberdze. Do zestawu ustaw wchodziły:

• Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
• Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;
• Ustawa o barwach i fladze Rzeszy.

Na podstawie ustaw wydano rozporządzenia wykonawcze. Pierwszym było rozporządzenie z dnia 14 listopada 1935 r., rozwijające ustalenia § 3 ustawy o obywatelstwie Rzeszy i wyłączające Żydów spod jego mocy.

Na mocy tych aktów Żydów można było pozbawić obywatelstwa Rzeszy, ochrony prawnej i własności. Nie mogli również pełnić służby w urzędach państwowych ani w wojsku. Zakazano im też wywieszać flagę państwową. Według ustawy o ochronie krwi zabraniano zawierania małżeństw między „Aryjczykami” i „nie-Aryjczykami”, zezwalano rozwiązywać już zawarte małżeństwa tego typu, zaś stosunki intymne między nimi podlegały karze (zhańbienie rasy – Rassenschande).

Wbrew swej nazwie ustawy pomijały definicję rasy. Do Żydów zaliczono aktualnych lub byłych wyznawców judaizmu, a także ich dzieci i wnuki bez względu na wyznanie. Ustawy również definiowały, kogo uznawać za Żyda, za mieszańca (mischlinga) i Aryjczyka.

Ograniczenia prawne dotyczyły również Romów oraz przedstawicieli tzw. rasy czarnej. Ustawy stały się podstawą prawną antyżydowskiej polityki w III Rzeszy.

Współtwórcą ustaw był Hans Globke.

Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA (zakazy obejmowały nie tylko czarnoskórych, ale także Chińczyków, Japończyków, Filipińczyków, Hindusów, Indian) (Prawa Jima Crowa). Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o zasadę jednej kropli krwi, aż do chwili wejścia w życie Civil Rights Act (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i Voting Rights Act (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku.

Flaga

Nową flagą państwową od tej pory stała się flagi partii nazistowskiej (wcześniej, do 1935 roku flagą państwową III Rzeszy była stara flaga Cesarstwa Niemieckiego, którą przywrócono w 1933 roku po dojściu Adolfa Hitlera do władzy zamiast flagi Republiki Weimarskiej).

Zobacz też

• Mischling
• Rassenschande
• Segregacja rasowa
• Prawa majowe

Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne

• Nuremberg Law for the Protection of German Blood and German Honor, September 15, 1935. [dostęp 2009-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 marca 2008)]. (ang.).
• Reich Citizenship Law, September 15, 1935. [dostęp 2009-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 marca 2008)]. (ang.).
• Ustawa o obywatelstwie Rzeszy 1935
• Ustawy Norymberskie
• Rozporządzenie o definicji pojęcia „żyd” w Generalnym Gubernatorstwie, 24 lipca 1940
• Victor Klemperer, LTI. (Lingua Tertii Imperii – Język Trzeciej Rzeszy). Notatnik filologa, przeł. Juliusz Zychowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983 ISBN 83-08-01125-X.
• Victor Klemperer, Chcę dawać świadectwo aż do końca. Dzienniki 1933-1945, przeł. Anna i Antoni Klubowie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, t. I-III Kraków 2000 ISBN 83-7052-702-7.