Ulica Mikołajska w Krakowie

ulica Mikołajska

Stare Miasto
Widok na ulicę z Plant w kierunku Rynku Głównego (zachodnim). Widoczne górujące nad kamienicami hełmy Wież Mariackich
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Długość	270 m
Plan
Przebieg
pl. Mariacki Mały Rynek, ul. Szpitalna ul. Świętego Krzyża Planty ul. Westerplatte ul. M. Kopernika
Położenie na mapie Krakowa ulica Mikołajska
Położenie na mapie Polski ulica Mikołajska
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Mikołajska
50,061431°N 19,942286°E

Ulica Mikołajska – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście. Biegnie z Małego Rynku, do skrzyżowania z ul. Westerplatte, gdzie jej przedłużeniem jest ul. M. Kopernika.

Historia

Wytyczona została w okresie lokacji Krakowa w 1257 r. Stanowiła wówczas drogę wylotową z miasta na szlak prowadzący na wschód, w kierunku Rusi. Jej nazwa pochodzi od kościoła św. Mikołaja położonej przy tym szlaku, na Wesołej; początkowo nazywano ją Rzeźniczą, co wiązało się z faktem, że za murami miejskimi w okolicy Bramy Rzeźniczej funkcjonowały jatki.

Początkowo najprawdopodobniej ulica była całkiem prosta i prowadziła z narożnika Rynku Głównego wprost do Bramy Rzeźniczej, której relikty są zachowane w murach klasztoru na Gródku. Zniekształcenie jej biegu (odchylona na północ łukiem od skrzyżowania z obecną ul. św. Krzyża do wybudowanej wówczas nowej Bramy Mikołajskiej) nastąpiło w związku z budową tzw. Gródka przy Bramie Rzeźniczej (w zależności od genezy Gródka nastąpiło to bądź w końcu XIII w. lub na przełomie XIII i XIV w. – jeśli Gródek zbudowali wójtowie krakowscy, bądź po buncie wójta Alberta, który miał miejsce w 1312 r., jeśli zbudował go Władysław Łokietek).

Budynki

Kamienica nr 2

Kamienica na rogu ul. Mikołajskiej 2 i ul. Szpitalnej 1 nazwana jest Kamienicą Lamellowską od jej XVIII-wiecznych właścicieli.

Kamienica nr 5

Kamienica „Pod Zegarem” („Biesiadeckich”), dom ten posiada portal ozdobiony witrażem oraz figurą Matki Boskiej. Obecnie jest to dom prywatny.

Kamienica nr 10

Znana jako Kamienica Celestowska.

Kamienica nr 13-15

Secesyjny budynek powstał w latach 1906-1907 według projektu Rajmunda Meusa, ozdobiony motywem liści i owoców kasztanowca (częsty motyw krakowskiej secesji). W latach 1880–1907 działała w tym miejscu Drukarnia Związkowa. Po remoncie zakończonym w 2012 roku, znajdują się w niej biura i apartamenty.

Kamienica nr 14

Wybudowana w 1605 roku. Posiada charakterystyczne wąskie, wysokie okna.

Kamienica nr 16

Postawiona w XIV wieku kamienica „Pod Trzema Lipami”. przebudowana w XV w. W pierwszej połowie XIX w. fasada budynku uzyskała swój teraźniejszy, klasyczny wygląd oraz godło.

Kamienica nr 18

Kamienica, w której zobaczyć można Muzeum i Archiwum bł. Marii Angeli Truszkowskiej – założycielki zgromadzenia Sióstr Felicjanek.

Kamienica nr 21

Pod tym numerem znajduje się barokowy kościół NMP Śnieżnej oraz klasztor Dominikanek.

• 
  Część zachodnia, od ul. św. Krzyża do Małego Rynku.
• 
  Część wschodnia, widok od ul. św. Krzyża w stronę Plant
• 
  ul. Mikołajska 2
  Kamienica Lamellich
• 
  ul. Mikołajska 4
  Kamienica Śliwińskich
• 
  ul. Mikołajska 5 (ul. św. Krzyża 6)
  Kamienica Pod Zegarem
• 
  ul. Mikołajska 7
  Kamienica (połowa XIV wieku)
• 
  ul. Mikołajska 9
  Kamienica (połowa XIV wieku)
• 
  ul. Mikołajska 13–15
  Dawna Drukarnia Związkowa
• 
  ul. Mikołajska 14
  Kamienica Szpitala św. Ducha
• 
  ul. Mikołajska 16
  Kamienica Pod Trzema Lipami
• 
  ul. Mikołajska 18
  Dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Felicjanek
• 
  ul. Mikołajska 20–22
  Zabytkowa kamienica
• 
  ul. Mikołajska 21
  Kościół i klasztor ss. dominikanek, Na Gródku
• 
  ul. Mikołajska 24
  Zabytkowa kamienica
• 
  ul. Mikołajska 26
  Zabytkowa kamienica
• 
  ul. Mikołajska 28
  Zabytkowa kamienica, Hotel Wit Stwosz
• 
  ul. Mikołajska 30
  Zabytkowa kamienica
• 
  ul. Mikołajska 32 (ul. św. Tomasza 43)
  Gmach d. Giełdy Towarowo-Pieniężnej, obecnie Akademia Muzyczna

Szlaki turystyczne

Przez ulicę przebiega trasa Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca.

Bibliografia

• Mikołajska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 617. ISBN 83-01-13325-2.