Przejdź do zawartości

Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie
Państwo

 Polska

Siedziba

Wilno

Data założenia

22 października 1906[1]

Rodzaj stowarzyszenia

stowarzyszenie

Zasięg

Imperium Rosyjskie
Rzeczpospolita Polska

Prezes

Marian Zdziechowski (ostatni)

Powiązania

Uniwersytet Stefana Batorego

brak współrzędnych

Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie – polskie towarzystwo naukowe ogólne działające w latach 1906–1940 w Wilnie; powstało z inicjatywy Alfonsa Parczewskiego.

Działania Towarzystwa miały na celu rozwój badań regionalnych (badanie dziejów Litwy pod względem historycznym, etnograficznym, przyrodniczym i statystycznym) i ogólnie polskiej nauki, literatury, sztuki na Wileńszczyznie.

Od 1907 r. Towarzystwo wydawało „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie”, od 1923 Wydział III Towarzystwa wydawał „Ateneum Wileńskie”.

Do odzyskania niepodległości, Towarzystwo koncentrowało się na tworzeniu w Wilnie polskiej biblioteki naukowej. Po odzyskaniu niepodległości, w 1919 r. Towarzystwo przyczyniło się do reaktywowania uniwersytetu (Uniwersytet Stefana Batorego), z którym od tej pory ściśle współpracowało.

Po niemiecko-radzieckiej inwazji na Polskę, dla Towarzystwa, podobnie jak dla wielu innych polskich instytucji naukowo-kulturalnych, zaczął się trudny okres. Towarzystwo wegetowało w latach 1939–1940 pod okupacją litewską. W okresie władzy radzieckiej w Wilnie (sierpień 1940 – czerwiec 1941) majątek Towarzystwa został przejęty przez ZSRR. W 1941 po zajęciu Wilna przez wojska niemieckie nastąpiło ostateczne zniszczenie Towarzystwa.

Prezesami Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie w kolejnych latach byli:

Członkowie i sympatycy: Tadeusz Czeżowski, Stefan Ehrenkreutz, Ludwik Kolankowski, Józef Montwiłł, Henryk Niewodniczański, Eliza Orzeszkowa, Stanisław Pigoń, Maksymilian Rose, Stefan Srebrny, Hadżi Seraja Szapszał, Bronisław Wróblewski, Antoni Zygmunt.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie, Wilno s.d., s. 2. [dostęp 16 maja 2010].