Przejdź do zawartości

Thomas Brussig

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thomas Brussig
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1965
Berlin Wschodni

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

literatura
dramat

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Thomas Brussig (ur. 19 grudnia 1965 w Berlinie Wschodnim)[1] – niemiecki pisarz, autor dramatów oraz tekstów publicystycznych.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Thomas Brussig spędził swoje dzieciństwo w Berlinie Wschodnim. Po dziesięciu latach nauki ukończył kształcenie zawodowe jako pracownik budowlany i zdał maturę w 1984. Następnie odbył zasadniczą służbę wojskową w Bereitschaftspolizei w ramach Volkspolizei[2]. Do 1990 pracował w różnych branżach. W 1990 podjął studia socjologiczne na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim, jednak w 1993 zmienił uczelnię na Filmhochschule „Konrad Wolf“(inne języki) w Poczdamie, którą ukończył w 2000 z dyplomem z zakresu dramaturgii filmowej i telewizyjnej[3].

Urodzony i dorastający w NRD pisarz znaczną część swojej twórczości poświęca problemowi życia w totalitarnym państwie. Równocześnie próbuje zanalizować komplikacje powstałe na skutek przyłączenia Niemiec Wschodnich do Republiki Federalnej Niemiec, choćby fenomen tzw. ostalgii. Jako pisarz Brussig zadebiutował w 1991 powieścią Wasserfarben. Jednak dopiero jego kolejna powieść Helden wie wir okazała się przełomem. W swoich utworach Brussig stara się uporać z rzeczywistością i wydarzeniami dawnego NRD na różne sposoby, czasami nawet satyrycznie[4].

Autor otrzymał kilka wyróżnień oraz nagród literackich. Jest członkiem różnych jury oraz członkiem-założycielem tzw. „Gruppe 05(inne języki)”, stowarzyszenia literackiego w Lubece. W semestrze letnim 2012 wykładał poetykę na Uniwersytecie w Koblencji-Landau. W 2005 Brussig był inicjatorem Autonamy(inne języki), czyli niemieckiej drużyny piłkarskiej pisarzy. Brussig jest niezależnym pisarzem oraz autorem scenariuszy. Razem ze swoją partnerką i dziećmi żyje w Berlinie.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Wasserfarben 1991
  • Helden wie wir 1995
  • Am kürzeren Ende der Sonnenallee 1999
  • Leben bis Männer 2001
  • Wie es leuchtet 2004
  • Berliner Orgie 2007
  • Schiedsrichter Ferig 2007
  • Der Wurm am Turm (razem z Kitty Kahane) 2011
  • Das gibts in keinem Russenfilm 2015
  • Beste Absichten 2017

W najbardziej znanej powieści – wydanej także w Polsce Alei Słonecznej – Brussig ukazuje losy grupki nastolatków dorastających we wschodniej części Berlina w latach 80. Tytułową Aleję, na część wschodnią i zachodnią, dzieli Mur – dorastanie w jego cieniu powoduje wiele zabawnych pomyłek, ale może także zakończyć się tragicznie. Nostalgiczna, pełna ironicznego humoru, powieść została sfilmowana w 1999, a współautorem scenariusza był sam Brussig. Adaptacja cieszyła się ogromną popularnością, film w kinach obejrzało kilka milionów widzów.

Wybrane projekty filmowe oraz scenariusze

[edytuj | edytuj kod]
  • W 1999 na ekrany kin trafił film Leandera Haußmanna(inne języki) pod tytułem Słoneczna aleja (Sonnenallee(inne języki)), który bazuje na powieści Brussiga o podobnym tytule Aleja Słoneczna.
  • W tym samym roku miała miejsce ekranizacja kolejnej powieści Brussiga Helden wie wir. Reżyserem filmu jest Sebastian Peterson.
  • Brussig jest również współautorem scenariusza do filmu NVA, który wyreżyserował ponownie Leander Haußmann[3].
  • Razem z Edgarem Reitzem Brussig napisał także scenariusz do filmowej serri ARD Heimat 3 – Chronik einer Zeitenwende[3]

Wybrane dzieła teatralne

[edytuj | edytuj kod]
  • W 1996 miała miejsce premiera teatralna powieści Brussiga Helden wie wir w Deutsches Theater w Berlinie. Reżyserem tej sztuki był Peter Dehler(inne języki).
  • W tym samym teatrze miała również miejsce premiera monologu z powieści Leben bis Männer w 2001 w reżyserii Petera Ensikata.
  • Brussig jest również autorem libretta do musicalu Hinterm Horizont, który bazuje na piosenkach Udo Lindenberga oraz od 2011 jest w repertuarze Theater am Potsdamer Platz(inne języki) w Berlinie.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Polska recepcja

[edytuj | edytuj kod]

Thomas Brussig nie należy do grona znanych pisarzy w Polsce. Świadczy o tym fakt, że tylko jedna jego powieść została przetłumaczona na język polski. Przekładu Alei Słonecznej (Am kürzeren Ende der Sonnenallee) dokonała Alicja Rosenau(inne języki). Kilka fragmentów powieści Helden wie wir (Bohaterowie jak my) zostało przetłumaczonych przez Jarosława Ziółkowskiego na łamach czasopisma „Literatura na Świecie”[8].

W 1999 na ekrany kin trafił film Słoneczna Aleja, którego autorem scenariusza jest Brussig. Polska premiera filmu odbyła się w 2001, jednak już wcześniej na internetowych portalach filmowych można było przeczytać pozytywne oceny filmu. Recenzenci nie opisują jedynie fabuły, która dotyczy (n)ostalgicznych wspomnień z okresu młodości, jednak zwracają również uwagę na groteskowy charakter dialogów oraz paradoksy codzienności w socjalistycznej NRD[9]. Kamil Rudziński w swojej recenzji zauważył, że film nie odnosi się jedynie do rzeczywistości NRD, lecz podejmuje problematyczne stosunki niemiecko-niemieckie między RFN a NRD[10]. W 2000 na jednym z polskich portali informacyjnych został opublikowany wywiad z Brussigem i Haußmannem (reżyserem Słonecznej Alei). Autorzy filmu opowiedzieli o głównym celu tej produkcji, jakim było ukazanie absurdów życia w NRD[11].

Pomimo że Aleja Słoneczna została pozytywnie odebrana w Polsce, zarzuca się jej autorom wyidealizowanie życia w szarej rzeczywistości Berlina Wschodniego[12]. Film Słoneczna Aleja stał się przedmiotem badań kilku polskich germanistów, którzy umieścili jego analizę w swoich artykułach naukowych. Świadczy to o zwiększonym zainteresowaniu tematyką (n)ostalgii oraz chęci zgłębienia tego fenomenu[13]. „Film doczekał się wielu recenzji publicystycznych, w przeciwieństwie do książki, która zanalizowana została przede wszystkim w rozważaniach naukowych.”[14] Zofia Moros-Pałys w jednym ze swoich artykułów próbuje odpowiedzieć na pytanie czy Brussig jest (n)ostalgicznym niemieckim pisarzem czy ironicznym krytykiem czasów NRD[15]. Trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Bez wątpienia można stwierdzić, że Brussig łączy te dwie postawy poprzez swoją literaturę wspomnieniową.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Thomas Brussig. Literarisches Colloquium Berlin. [dostęp 2017-05-13]. (niem.).
  2. ↑ Felsmann, Barbara: Wochenpost. Nr. 39 z 21 września 1995. S. 40–41. / thomasbrussig.de.
  3. ↑ a b c Thomas Brussig: „Warum soll ich etwas lesen, was sich ein anderer bloß ausgedacht hat?“. [w:] 34. Paderborner Gastdozentur für Schriftstellerinnen und Schriftsteller im Wintersemester 2015/2016 [on-line]. 2015. [dostęp 2017-06-03]. (niem.).
  4. ↑ Thomas Brussig. Wydawnictwo Czarne. [dostęp 2017-05-13].
  5. ↑ a b Ansichten deutschsprachiger Literatur Thomas Brussig. 3sat. [dostęp 2017-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)]. (niem.).
  6. ↑ https://www.uni-paderborn.de/termin/calendar/event/tx_cal_phpicalendar/thomas_brussig_warum_soll_ich_etwas_lesen_was_sich_ein_anderer_bloss_ausgedacht_hat/ dostęp 2017-06-03.
  7. ↑ a b Tamże, dostęp 2017-06-03.
  8. ↑ Literatura na świecie 1998, nr 3 (320), s. 135–146.
  9. ↑ Moros-Pałys, Zofia: (N)ostalgiczny niemiecki pisarz czy ironiczny krytyk czasów NRD – recepcja Słonecznej Alei Thomasa Brussiga w Polsce, w: Zrozumieć obcość. Recepcja literatury niemieckiej w Polsce po 1989 roku. Red. Monika Wolting i Stephan Wolting, Kraków 2016, s. 334.
  10. ↑ Rudziński, Kamil, Marzenie o wolności, „Kino” 2000, nr 12, s. 35–36.
  11. ↑ Sandra Maischberger: Wywiad z Haussmannem i Brussigiem "Słoneczna Aleja" - komedia o Murze Berlińskim. onet.pl, 2000. [dostęp 2017-05-21].
  12. ↑ Moros-Pałys, Zofia, op. cit., s. 337.
  13. ↑ Artykuły traktujące o Słonecznej Alei: Robert Buczek, Die DDR im kollektiven Gedachtnis der Erinnerungsfilme: „Sonnenalle”, „Good bye Lenin” und „Das Leben der anderen” oraz Zofia Moros-Pałys, Die Auseinandersetzung mit der DDR in zwei Filmen: „Helden wie wir” und die „Sonnenallee”, w: Die Mühen der Ebenen. Aufsätze zur deutschen Literatur nach 1989, red. Monika Wolting, Poznań 2013.
  14. ↑ Moros-Pałys, Zofia, op. cit., s. 350, 351.
  15. ↑ Tamże, s. 331.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Brussig, Thomas: Ostalgia stara jak człowiek (Thomas Brussig ; tł. Alicja Rosenau). W: Gazeta Wyborcza (Wyd. zasadnicze). 0860-908X. 2002, nr 99, s. 16–17.
  • Kałążny, Jerzy: Deutsche „Wendeliteratur”: einige Bemerkungen zu der Prosa von Ingo Schulze, Thomas Brussig and Luise Endlich. W: Linguae Mundi. 1734-3879. Nr 1 (2003), s. 63–74.
  • Kowalska, Justyna: Chciałoby się z powrotem do celi!: groźna odmiana nostalgii za komunizmem. W: Dialog (Warszawa ; 1956). 0012-2041. 2002, nr 8/9, s. 118–127.
  • Wolting, Stephan; Wolting, Monika (red.): Zrozumieć obcość. Recepcja literatury niemieckiej w Polsce po 1989 roku, Kraków 2016.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Brussig&oldid=75212408”