Tarkus
| Wykonawca albumu studyjnego | ||||
| Emerson, Lake and Palmer | ||||
| Wydany | ||||
|---|---|---|---|---|
| Nagrywany |
styczeń 1971 | |||
| Gatunek | ||||
| Długość |
38:55 | |||
| Wydawnictwo | ||||
| Producent | ||||
| Oceny | ||||
| ||||
| Album po albumie | ||||
| ||||
| Single z albumu Tarkus | ||||
| ||||
Tarkus – drugi album studyjny zespołu Emerson, Lake and Palmer, wydany 14 czerwca 1971 roku w Wielkiej Brytanii przez wytwórnię Island[2], a w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w sierpniu przez Cotillion[8].
Tarkus zajął pierwsze miejsce na UK Albums Chart, zadebiutował na 9. miejscu w Stanach Zjednoczonych i dwukrotnie osiągnął 12. miejsce w Kanadzie, łącznie przez 4 tygodnie. W 2015 roku Sean Murphy z PopMatters umieścił Tarkus na 21. miejscu wśród najlepszych albumów klasycznego rocka progresywnego wszech czasów[9].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Tytułowy utwór, „Tarkus”, trwający 21 minut i wypełniający pierwszą stronę longplaya jest jedną z najwcześniejszych i najbardziej znaczących, wieloczęściowych suit rocka progresywnego. Zamiarem Keitha Emersona, który już wcześniej zgłębiał muzykę Béli Bartóka i Alberta Ginastery, było stworzenie utworu, którego nie było wcześniej i miały go cechować: perkusyjne brzmienie instrumentów klawiszowych, mocne rytmy i atonalność. Greg Lake uważał początkowo, że otwór będzie zbyt radykalny, jednak później dał się przekonać. Utwór składa się z siedmiu części połączonych w całość, bez przerw. Najdłuższa część trwa nieco mniej niż 4 minuty, a najkrótsza – niewiele ponad minutę. Części: pierwsza, trzecia, piąta i siódma są instrumentalne, w pozostałych pojawia się wokal[10]. Muzycy wyszli poza zasady formalne, przyjęte w muzyce rockowej, takie jak: budowa okresowa, powtórzenia i zwroty kadencyjne, a wykorzystali przetworzenia motywów oraz progresje. Partie instrumentalne miały charakter swobodnych improwizacji. Kompozycję cechowała przemyślana aranżacja na organy Hammonda, syntezator Mooga, gitary, perkusję i głos. Pod względem literackim piosenki stanowiły opowieść o opancerzonym, nieziemskim potworze i miały pacyfistyczną wymowę[11].
Wśród utworów z drugiej strony albumu uwagę zwracały dwie połączone ze sobą piosenki: „The Only Way (Hymn)” oraz „Infinite Space (Conclusion)”. Pierwszą, rozwiniętą z toccaty F-dur Johanna Sebastiana Bacha, zaśpiewał Greg Lake z towarzyszeniem organów kościoła św. Marka w Londynie. Druga kompozycja, rozwinięta z tematu preludium d-moll z Das Wohltemperierte Klavier, została opracowana na fortepian, gitarę basową i perkusję i nasycona jazzową atmosferą. Tematem tekstu było pytanie o sens człowieczeństwa i przyszłość ludzkości w kontekście XX-wiecznych zbrodni wojennych. Przeciwwagę dla nich stanowiły dwie lżejsze piosenki: „Jeremy Bender” i rock and rollowy „Are You Ready, Eddy?”, dedykowany realizatorowi nagrania, Eddiemu Offordowi[12].
Zdjęcie okładki, wykonane przez Williama Neala, przedstawiające pancernika na gąsienicach czołgu, stało się kultowym obrazem w rocku progresywnym[13].
Lista utworów
[edytuj | edytuj kod]Zestaw utworów na wydawnictwie winylowym, wydanym w sierpniu 1971 przez Cotillion[8]:
Strona 1
[edytuj | edytuj kod]1. Tarkus (Emerson/Lake) 20:31 - a. Eruption (Emerson) – 2:43
- b. Stones of Years (Emerson/Lake) – 3:43
- c. Iconoclast (Emerson) – 1:16
- d. Mass (Emerson/Lake) – 3:09
- e. Manticore (Emerson) – 1:49
- f. Battlefield (Lake) – 3:57
- g. Aquatarkus (Emerson) – 3:54
20:31
Strona 2
[edytuj | edytuj kod]1. Jeremy Bender (Emerson/Lake) 1:41 2. Bitches Crystal (Emerson/Lake) 3:54 3. The Only Way (Hymn)* (Emerson/Lake) 3:50 4. Infinite Space (Conclusion) (Emerson/Lake/Palmer) 3:18 5. A Time and a Space ((Emerson/Lake/Palmer) 3:00 6. Are You Ready, Eddy? (Emerson/Lake/Palmer) 2:09 17:52
* Themes used in Introduction & bridge only – Toccata in “F” & Prelude VI, Bach
Skład zespołu
[edytuj | edytuj kod]- Keith Emerson – organy Hammonda, organy kościoła św. Marka, fortepian, czelesta, syntezator Mooga
- Greg Lake – bas, gitara elektryczna i akustyczna, śpiew
- Carl Palmer – perkusja, instrumenty perkusyjne
Produkcja
[edytuj | edytuj kod]- Aranżacja, kierownictwo – Emerson, Lake and Palmer
- Ilustracje – William Neal
- Inżynier dźwięku – Eddie Offord
- Producent muzyczny – Greg Lake
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Album of the Year: Emerson, Lake & Palmer – Tarkus. Album of the Year. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ a b François Couture: Emerson, Lake & Palmer: Tarkus. AllMusic. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
- ↑ Classic Rock: Emerson, Lake & Palmer: Tarkus - Album Of The Week Club review. loudersound.com. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ Tarkus Emerson Lake & Palmer. Prog Archives. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ (red.) Anthony DeCurtis, (red.) James Henke, (red.) Holly George-Warren: The Rolling Stone Album Guide. New York: Random House, 1992, s. 227. ISBN 0-679-73729-4. (ang.).
- ↑ Pete Pardo: Emerson Lake & Palmer: Tarkus (remastered/remixed). seaoftranquility.org. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ ProgressiveTheory: Emerson, Lake and Palmer: Tarkus. Sputnikmusic. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ a b Emerson, Lake & Palmer – Tarkus. Discogs. [dostęp 2024-04-19]. (ang.).
- ↑ The 25 Best Classic Progressive Rock Albums, PopMatters [online], PopMatters, 17 listopada 2015 [dostęp 2022-12-21] (ang.).
- ↑ Macan 1997 ↓, s. 87.
- ↑ Weiss 1991 ↓, s. 203.
- ↑ Weiss 1991 ↓, s. 203–204.
- ↑ Macan 1997, p. 88.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Weiss: Rock Encyklopedia. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1374-9.
- Edward Macan: Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture. New York, Oxford: Oxford University Press, 1997. ISBN 0-19-509887-0. (ang.).