Tadeusz Wroński

Tadeusz Wroński
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1915 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 2000 ; Warszawa
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	skrzypek, pedagog
	Odznaczenia

Tadeusz Wroński (ur. 1 kwietnia 1915 w Warszawie, zm. 15 stycznia 2000 tamże) – polski skrzypek, pedagog.

Życiorys

Syn Józefa. W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach, od 1930 był uczniem prof. Józefa Jarzębskiego. W 1934 zdał maturę w gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie^[1]^[2]. W 1939 ukończył z odznaczeniem klasę skrzypiec w Konserwatorium Warszawskim.

Po wojnie, w 1945 wznowił działalność zawodową, będąc współzałożycielem i pierwszym koncertmistrzem Filharmonii Bałtyckiej w Sopocie. W 1947 wyjechał na dwuletnie stypendium do Belgii, gdzie ukończył z wyróżnieniem (Premiere Prix) Conservatoire Royale de Musique w Brukseli pod kierunkiem prof. André Gertlera. W 1949 został zastępcą profesora w Konserwatorium Warszawskim. Koncertował w Europie i w Azji. W 1955 otrzymał wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną i pedagogiczną w minionym 10-leciu^[3]. W 1965, jako profesor nadzwyczajny Akademii Muzycznej w Warszawie, wyjechał do USA, gdzie był wieloletnim wykładowcą Indiana University School of Music w Bloomington w USA. W latach 1973–1975 był rektorem Akademii Muzycznej w Warszawie. Dokonał licznych nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych w Polsce i poza jej granicami. Był cenionym autorem licznych wydawnictw skrzypcowych oraz prac z zakresu pedagogiki muzycznej^[4].

Twórca Instytutu Pedagogiki Muzycznej w Warszawie. Współzałożyciel Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków i Stowarzyszenia Polskich Artystów Lutników. Honorowy członek Stowarzyszenia Japońskich Pedagogów Smyczkowych.

W 1993 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie^[5].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 215-1-17)^[6].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[7]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]

Juror

Tadeusz Wroński był jurorem podczas wielu konkursów skrzypcowych, lutniczych i muzyki kameralnej, m.in.:

Konkursu im J.S. Bacha w Lipsku
Konkursów Henryka Wieniawskiego w Poznaniu
Konkursów Lutniczych i Kameralistycznych w Liège
Konkursów im. Carla Nielsena w Odense

Pisarz

Tadeusz Wroński jest autorem publikacji o technice gry skrzypcowej, zagadnieniach kształcenia młodych skrzypków oraz książek o duchowej drodze artysty:

Zagadnienia gry skrzypcowej - Intonacja, Aparat gry, Technologia gry skrzypcowej, Palcowanie
Studium edytorskie o sonatach i partitach J.S.Bacha
Zdolni i niezdolni
O czym nie ma czasu mówić na lekcjach
Magia życia
Artysta w krainie myśli
Resztki z mojej szuflady

Szachista

Tadeusz Wroński był wielkim miłośnikiem gry w szachy. Zajmował się kompozycją szachową, tj. układaniem zadań szachowych. Specjalizował się w szachach bajkowych, w których hetman ma możliwość poruszania się także ruchem skoczka.

Film

1959 – Biały niedźwiedź - skrzypek

Konkursy na Skrzypce Solo im. Tadeusza Wrońskiego

Od 1990 roku w Warszawie odbywają się Konkursy na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego, początkowo jako konkursy krajowe, od 1995 roku – międzynarodowe:

1990 – Pierwszy Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego
1992 – Drugi Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego
1995 – Trzeci Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego (I międzynarodowy)
1997 – Czwarty Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego (II międzynarodowy)
2000 – Piąty Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego (III międzynarodowy)
2004 – Szósty Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego
2009 – Siódmy Konkurs na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego

W Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia im. prof. Tadeusza Wrońskiego w Tomaszowie Mazowieckim od 2006 co 2 lata odbywają się Młodzieżowe Konkursy na Skrzypce Solo im. Tadeusza Wrońskiego. Przewodniczącym jury jest Krzysztof Jakowicz. W 2012 odbyła się czwarta edycja Konkursu.

Fundacja SKRZYPCE im. Tadeusza Wrońskiego

Od 2007 roku działa Fundacja SKRZYPCE im. Tadeusza Wrońskiego, wspierająca rozwój młodych skrzypków i popularyzująca muzykę poważną w Polsce i na świecie.

Przypisy

↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
↑ Znani absolwenci szkoły. liceumgottwalda.pl.tl. [dostęp 2023-10-16].
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05].
↑ PWM -Kompozytorzy I Autorzy, Tadeusz Wroński, Biogram [online], pwm.com.pl [dostęp 2023-09-29] .
↑ Doktorzy honoris causa [online], Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, 22 września 2010 [zarchiwizowane z adresu 2011-05-12] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: WROŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-09-29] .
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 109, 116, 161, 165, 343, 512, 608. ISBN 83-06-01691-2.

Linki zewnętrzne

Prof. Tadeusz Wroński zmarł 15 stycznia 2000 r., Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina [zarchiwizowane 2002-06-28] .
Skrzypek Krzysztof Jakowicz o swoim nauczycielu Tadeuszu Wrońskim
Tadeusz Wroński na zdjęciach w bibliotece Polona

[1] Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.

[2] Znani absolwenci szkoły. liceumgottwalda.pl.tl. [dostęp 2023-10-16].

[3] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05].

[4] PWM -Kompozytorzy I Autorzy, Tadeusz Wroński, Biogram [online], pwm.com.pl [dostęp 2023-09-29] .

[5] Doktorzy honoris causa [online], Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, 22 września 2010 [zarchiwizowane z adresu 2011-05-12] .

[6] Cmentarz Stare Powązki: WROŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-09-29] .

[7] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[8] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Dyrektorzy Szkoły Dramatycznej w Warszawie	Wojciech Bogusławski (1810−1814) Ludwik Osiński (1814−1816) Józef Elsner (1816−1821)
Dyrektorzy Szkoły Publicznej Muzyki Elementarnej/Instytutu Muzyki i Deklamacji	Józef Elsner (1821−1826)
Dyrektorzy Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie	Józef Elsner (1826−1830)
Dyrektorzy Instytutu Muzycznego Warszawskiego	Apolinary Kątski (1861−1879) Aleksander Zarzycki (1879−1888) Rudolf Strobl (1888−1891) Gustaw Roguski (1891−1903) Emil Młynarski (1903−1907) Stanisław Barcewicz (1910−1918)
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Warszawskiego	Emil Młynarski (1919−1922) Henryk Melcer-Szczawiński (1922−1927) Karol Szymanowski (1927−1929) Zbigniew Drzewiecki (1929−1930)
Rektorzy Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Karol Szymanowski (1930–1931) Zbigniew Drzewiecki (1931–1932) Eugeniusz Morawski (1932−1939)
Dyrektorzy Staatliche Musikschule in Warschau	Kazimierz Sikorski (1940−1944)
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Stanisław Kazuro (1945−1951) Stanisław Szpinalski (1951−1957) Kazimierz Sikorski (1957−1966) Teodor Zalewski (1966−1969) Tadeusz Paciorkiewicz (1969−1971) Regina Smendzianka (1972−1973) Tadeusz Wroński (1973−1975) Tadeusz Maklakiewicz (1975−1978) Bogusław Madey (1978−1979)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie	Bogusław Madey (1979−1981) Andrzej Rakowski (1981−1987) Kazimierz Gierżod (1987−1993) Andrzej Chorosiński (1993−1999) Ryszard Zimak (1999−2005) Stanisław Moryto (2005−2008)
Rektorzy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina	Stanisław Moryto (2008−2012) Ryszard Zimak (2012−2016) Klaudiusz Baran (2016−2024) Tomasz Strahl (od 2024)