Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2009/07

Aktualnie na stronie głównej

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach – rzymskokatolicki kościół w Katowicach, położony przy placu ks. Emila Szramka w dzielnicy Śródmieście, zamykający wschodni wylot ulicy Mariackiej. Jest to najstarszy zachowany kościół katolicki w centrum miasta, a zbudowany został w stylu neogotyckim według projektu Alexisa Langera na planie krzyża łacińskiego z ciosów kamiennych w latach 1862–1870. Jest to obiekt murowany z cegły, licowany piaskowcem, o konstrukcji w systemie przyporowym z pojedynczymi lukami przewieszonymi ponad dachy naw bocznych. Od strony frontalnej kościół posiada wysoką na 71 metrów oktagonalną wieżę, zdobioną w stylu typowego dla Alexisa Langera neogotyku z wpływami szkoły nadreńskiej, którą nakrywa ostrosłupowy kamienny hełm. Wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych. Świątynia jest kościołem parafialnym parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

31 lipca

Jednym z okrętów amerykańskich służących na Pacyfiku od początku do końca wojny z Japonią, uczestnicząc w prawie wszystkich głównych bitwach i kampaniach tej wojny, był USS Enterprise (CV-6). Według oficjalnych statystyk jego samoloty pokładowe i artyleria zestrzeliły 911 samolotów wroga. Jego bombowce zatopiły lub brały udział w zatopieniu 71 statków i okrętów, a uszkodziły dalsze 192.

30 lipca

Trójkonchowa bryła cerkwi monastyru Humor, widok od południowego wschodu

W 1993 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO zostało wpisanych siedem malowanych cerkwi północnej Mołdawii. Jest to grupa unikalnych cerkwi prawosławnych położonych w północnej Rumunii, na Bukowinie, ozdobionych zarówno malowidłami wewnętrznymi, jak i pochodzącymi z XVI w. freskami zewnętrznymi pokrywającymi całe ich fasady. Pierwsze murowane cerkwie Mołdawii powstały w końcu XIV w. wraz z powstaniem państwa mołdawskiego w pierwszych siedzibach hospodarskich – Radowcach, Serecie i Suczawie.

29 lipca

Stanowi najliczniejsze francuskie ugrupowanie, reprezentuje różne nurty polityczne mieszczące się w ramach szeroko rozumianej centroprawicy. Unia na rzecz Ruchu Ludowego stała się formacją, która jako jednolite ugrupowanie połączyła konkurujące ze sobą przez lata siły "gaullistów" i "giscardystów". Unia popiera integrację europejską, jak również gospodarkę wolnorynkową, promuje obniżanie podatków i ograniczanie przywilejów socjalnych. Opowiada się za działaniami ograniczającymi nielegalną imigrację.

28 lipca

Strzelające krążowniki USS "St. Louis" i HMNZS "Leander"

Tydzień po bitwie w zatoce Kula doszło do kolejnego starcia na tym samym akwenie. Miało to związek z nocnymi wypadami niszczycieli japońskich, tzw. Tokio Express, dowożących posiłki garnizonowi japońskiemu na Kolombangarze. W tym celu 12 lipca rano z bazy w Rabaulu wyszła japońska 2. eskadra niszczycieli pod dowództwem kontradmirała Shunji Izakiego. Tym razem dziewięć niszczycieli prowadzonych było przez flagowy lekki krążownik "Jintsu".

27 lipca

Trzy główne cechy charakteryzujące zespół Sotosa to charakterystyczny zestaw cech dysmorficznych twarzy, opóźnienie umysłowe i nadmierny wzrost, objawiający się wysokim wzrostem i makrocefalią, już od chwili narodzin. Od pierwszego opisu choroby w 1964 roku w piśmiennictwie przedstawiono kilkaset przypadków zespołu. Choroba jest rzadka – jej częstość szacuje się na około 1:15 000 żywych urodzeń.

26 lipca

Każde stowarzyszenie życia apostolskiego w Kościele katolickim musi mieć własne konstytucje, kodeksy lub reguły, które w sposób zasadniczy będą określać cel i metody działania stowarzyszenia, jego organizację, sposób zarządzania, przyjmowania oraz formowania jego członków. Zatwierdzone dekretem erekcyjnym konstytucje wewnętrzne stowarzyszenia mogą być zmienione wyłącznie przez tego, kto dekret erekcyjny wydał. Jeżeli stowarzyszenie działa na prawie diecezjalnym, to biskup, który chce wprowadzić lub zatwierdzić zmiany w konstytucjach, musi konsultować się w tej sprawie ze Stolicą Apostolską.

25 lipca

Pomnik centralny na cmentarzu jenieckim w Leszkowie

Pod koniec sierpnia 1914 niemieckie władze wojskowe utworzyły w Pile wielki obóz dla jeńców wojennych z armii rosyjskiej. Później kierowano do niego także jeńców z armii innych państw ententy. Ze względu na ciężkie warunki bytowe żołnierze masowo umierali, szerzyły się także choroby zakaźne. W 1915 w pobliżu obozu władze wojskowe utworzyły duży cmentarz. Do likwidacji obozu w listopadzie 1918 na cmentarzu jenieckim w Pile-Leszkowie pochowano ponad 2600 jeńców.

24 lipca

Jednym z okrętów amerykańskich służących na Pacyfiku od początku do końca wojny z Japonią, uczestnicząc w prawie wszystkich głównych bitwach i kampaniach tej wojny, był USS Enterprise (CV-6). Według oficjalnych statystyk jego samoloty pokładowe i artyleria zestrzeliły 911 samolotów wroga. Jego bombowce zatopiły lub brały udział w zatopieniu 71 statków i okrętów, a uszkodziły dalsze 192.

23 lipca

W nieokreślonym miejscu pustyni na pozostałościach kilku silosów rakietowych wzniesionych w latach 50. XX wieku w Nowym Meksyku w Stanach Zjednoczonych znajduje się fikcyjny kompleks badawczy Black Mesa Research Facility – główne miejsce akcji wydanej w 1998 roku gry komputerowej FPP Half-Life i większości jej dodatków.

22 lipca

Każde stowarzyszenie życia apostolskiego w Kościele katolickim musi mieć własne konstytucje, kodeksy lub reguły, które w sposób zasadniczy będą określać cel i metody działania stowarzyszenia, jego organizację, sposób zarządzania, przyjmowania oraz formowania jego członków. Zatwierdzone dekretem erekcyjnym konstytucje wewnętrzne stowarzyszenia mogą być zmienione wyłącznie przez tego, kto dekret erekcyjny wydał. Jeżeli stowarzyszenie działa na prawie diecezjalnym, to biskup, który chce wprowadzić lub zatwierdzić zmiany w konstytucjach, musi konsultować się w tej sprawie ze Stolicą Apostolską.

21 lipca

Pod koniec sierpnia 1914 niemieckie władze wojskowe utworzyły w Pile wielki obóz dla jeńców wojennych z armii rosyjskiej. Później kierowano do niego także jeńców z armii innych państw ententy. Ze względu na ciężkie warunki bytowe żołnierze masowo umierali, szerzyły się także choroby zakaźne. W 1915 w pobliżu obozu władze wojskowe utworzyły duży cmentarz. Do likwidacji obozu w listopadzie 1918 na cmentarzu jenieckim w Pile-Leszkowie pochowano ponad 2600 jeńców.

20 lipca

Po okresie spędzonym w młodzieżowych zespołach Millwall, Matthew Jarvis profesjonalną karierę zaczął w Gillingham, gdzie zadebiutował w lidze w wieku 17 lat. Rozegrał ponad 100 meczów dla tego zespołu, stał się celem transferowym mocniejszych klubów, ostatecznie podpisując kontrakt z Wolverhampton Wanderers w czerwcu 2007 roku. Rodzice Jarvisa, Nick i Linda, byli w przeszłości tenisistami stołowymi i zajmowali pierwsze miejsca w brytyjskich rankingach sportowych.

19 lipca

Wypchana Dolly jako eksponat w Royal Museum of Scotland

Pierwszym zwierzęciem sklonowanym z komórek somatycznych dorosłego osobnika metodą transferu jąder komórkowych była owieczka Dolly, urodzona 5 lipca 1996. Dolly została sklonowana przez naukowców z Instytutu Roslin w Edynburgu z komórek gruczołu mlekowego (wymienia), do czego żartobliwie nawiązano, nazywając ją imieniem piosenkarki Dolly Parton.

18 lipca

Taki ślad łapy Chester zrobił na kopii artykułu

W 1975 roku w czasopiśmie naukowym Physical Review Letters ukazała się praca opisująca właściwości izotopu helu, której autorem był amerykański naukowiec J. H. Hetherington. Jako współautor artykułu z dziedziny fizyki niskich temperatur widniał nieznany nikomu F.D.C. Willard. Jak się później okazało inicjały F.D. były skrótem od Felix Domesticus, czyli kot domowy.

17 lipca

Jednym z okrętów amerykańskich służących na Pacyfiku od początku do końca wojny z Japonią, uczestnicząc w prawie wszystkich głównych bitwach i kampaniach tej wojny, był USS Enterprise (CV-6). Według oficjalnych statystyk jego samoloty pokładowe i artyleria zestrzeliły 911 samolotów wroga. Jego bombowce zatopiły lub brały udział w zatopieniu 71 statków i okrętów, a uszkodziły dalsze 192.

16 lipca

W nieokreślonym miejscu pustyni na pozostałościach kilku silosów rakietowych wzniesionych w latach 50. XX wieku w Nowym Meksyku w Stanach Zjednoczonych znajduje się fikcyjny kompleks badawczy Black Mesa Research Facility – główne miejsce akcji wydanej w 1998 roku gry komputerowej FPP Half-Life i większości jej dodatków.

15 lipca

Choroba weneryczna dzisiaj najczęściej określana jako kiła, historycznie znana była w Polsce jako choroba francuska lub franca; w Rosji jako choroba polska, we Francji jako choroba angielska; także jako choroba dworska, przydomek dworski, choroba sekretna, choroba hiszpańska, przymiot, przepuklina, pudendagra, świerzba, dziki świerzb, syf, weneria, katar kanalicowy, ospa miłosna, niemoc kurewników i cudzołożników.

14 lipca

Wiernym sojusznikiem Karola Wielkiego był książę obodrycki Drożko. Po raz pierwszy pojawia się on w źródłach w 798, kiedy to zwyciężył Sasów (Nordalbingów) w bitwie nad Święcianą, wspomagany przez niewielkie posiłki frankijskie. Został nagrodzony przez Karola Wielkiego na zjeździe w 804 w Hollenstedt tytułem „króla”, zapewne przy aprobacie obecnych tam również możnych obodrzyckich.

13 lipca

Jednym z najgorzej rokujących nowotworów, stanowiącym najczęstszą przyczynę zgonów z powodu nowotworów u mężczyzn i drugą – u kobiet, jest rak płuca. Największy wpływ na ryzyko zachorowania ma długoterminowe narażenie na wdychane karcynogeny, a zwłaszcza dym tytoniowy. Głównymi objawami choroby przy rozpoznaniu są: kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej i krwioplucie. Od momentu rozpoznania 5 lat przeżywa mniej niż 10% chorych.

12 lipca

Jedną z najstarszych zachowanych synagog w Polsce oraz jednym z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w Europie jest Synagoga Stara w Krakowie. Znajduje się na Kazimierzu, przy ulicy Szerokiej 24. Prawdopodobnie zbudowali ją w drugiej połowie XV wieku Żydzi czescy, którzy przybyli do Krakowa po pogromie praskim w 1389 roku.

11 lipca

Kazanie na górze, Carl Heinrich Bloch, 1890

Pomimo potwierdzenia istnienia ebionitów przez źródła archeologiczne, wiedza na temat ich poglądów i praktyk religijnych oparta jest jedynie na odniesieniach do nich w źródłach pisanych. Głównym źródłem informacji są polemiki wczesnych teologów chrześcijańskich, którzy uważali ich za heretyków. Nazwa tego nurtu judeochrześcijańskiego ma swe źródło w słowach wypowiedzianych przez Jezusa w Kazaniu na górze.

10 lipca

Teledysk do piosenki The Smashing Pumpkins Today, w reżyserii Stéphane'a Sednaouiego został wyprodukowany kosztem 150 tysięcy dolarów i miał premierę we wrześniu 1993. Został celowo nagrany za pomocą sprzętu niskiej jakości, podobnie jak kilka innych spośród pierwszych teledysków zespołu. Wokalista grupy Billy Corgan oparł fabułę teledysku na wspomnieniu z dzieciństwa, kiedy sprzedawca lodów tuż przed odejściem z pracy rozdał dzieciom pozostałą mu część towaru.

9 lipca

Księża pallotyni w sutannach z pelerynkami

Katolicka wspólnota księży i braci, założona przez św. Wincentego Pallottiego w 1. połowie XIX wieku została nazwana od jego nazwiska pallotynami. Jest ona integralną częścią Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, a według prawa kanonicznego stowarzyszeniem życia apostolskiego na prawie papieskim. Strojem pallotynów jest czarna sutanna z pelerynką i czarnym wełnianym pasem, którego końce opadają na lewą stronę.

8 lipca

Choroba weneryczna dzisiaj najczęściej określana jako kiła, historycznie znana była w Polsce jako choroba francuska lub franca; w Rosji jako choroba polska, we Francji jako choroba angielska; także jako choroba dworska, przydomek dworski, choroba sekretna, choroba hiszpańska, przymiot, przepuklina, pudendagra, świerzba, dziki świerzb, syf, weneria, katar kanalicowy, ospa miłosna, niemoc kurewników i cudzołożników.

7 lipca

Najstarszym synem Bolesława Chrobrego z jego drugiego małżeństwa z nieznaną bliżej Węgierką był Bezprym. Około 1001 roku został wysłany do wspólnoty mniszej założonej przez św. Romualda pod Rawenną. W 1031 roku przechwycił władzę po niemiecko-ruskim ataku na Polskę. Według źródeł władca odznaczający się niezwykłym okrucieństwem. Zmarł zamordowany wiosną 1032.

6 lipca

Kariera i życie osobiste Michaela Jacksona stały się ważną częścią kultury masowej ostatnich czterech dekad. Jackson znany był jako jeden z najlepszych wykonawców muzyki pop, nazywano go "Królem Popu". Do jego dokonań w przemyśle muzycznym zalicza się rewolucyjne podejście do teledysków (zapoczątkowane przez wideoklip do piosenki "Thriller" z 1983) oraz zdominowanie rynku muzyki popularnej w latach 80. XX wieku.

5 lipca

Jedną z najstarszych zachowanych synagog w Polsce oraz jednym z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w Europie jest Synagoga Stara w Krakowie. Znajduje się na Kazimierzu, przy ulicy Szerokiej 24. Prawdopodobnie zbudowali ją w drugiej połowie XV wieku Żydzi czescy, którzy przybyli do Krakowa po pogromie praskim w 1389 roku.

4 lipca

W lutym 1992 Yahya Jammeh uzyskał stopień porucznika, a w listopadzie 1994 stopień kapitana. Od września 1993 do stycznia 1994 odbywał specjalne szkolenie wojskowe w Forcie McClellan w Alabamie w USA, po którym uzyskał dyplom z dziedziny operacji wojskowych. Już po objęciu władzy w Gambii, w sierpniu 1996 Jammeh został awansowany do stopnia pułkownika. 8 września 1996 oficjalnie przeszedł na wojskową emeryturę, tuż przed wyborami prezydenckimi.

3 lipca

Składa się z dwóch gotyckich tarcz – prawa (heraldyczna) to herb dawnego Bielska, natomiast lewa (heraldyczna) to herb dawnej Białej. Tarcza prawa herbu Bielska-Białej jest dwudzielna w słup. W polu pierwszym błękitnym (niebieskim) pół złotego (żółtego) orła, bez korony, z głową zwróconą w prawo, natomiast w polu drugim czerwonym trzy białe (srebrne) lilie ułożone w słup. Na tarczy lewej w polu zielonym dwie czerwone pięciopłatkowe róże ułożone w pas.

2 lipca

Znacznie tańszym od rakiet sposobem na wynoszenie ludzi i ładunków w przestrzeń kosmiczną jest winda kosmiczna. Podstawowym problemem technicznym stojącym przed konstruktorami takiego urządzenia, jest wytworzenie liny dostatecznie lekkiej i wytrzymałej, by nie zerwała się pod własnym ciężarem. Materiałem, który może teoretycznie spełnić wymagania, są włókna z nanorurek węglowych.

1 lipca

Dno kadłuba Casspira – transportera opancerzonego ma kształt litery V o nachyleniu 43°, aby kierować siłę wybuchu na zewnątrz. Koła i mosty są tak skonstruowane, że siła eksplozji odrywa je od pojazdu, dzięki czemu zminimalizowano wpływ wybuchów na kadłub. Naprawa uszkodzeń w terenie nie trwa z reguły dłużej niż dwie godziny. Dobrą widoczność w pojeździe bez pogorszenia odporności zapewniono oknami z grubych płyt szkła pancernego.