Stefan Iwanowski

Stefan Tadeusz Iwanowski
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1890 ; Orsza, gubernia mohylewska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1954 ; Sztokholm, Szwecja
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	14 Pułk Piechoty; 42 Pułk Piechoty; 9 Dywizja Piechoty; DOGen. „Łódź”; DOK IV; DOK II
Stanowiska	dowódca pułku piechoty; dowódca piechoty dywizyjnej; szef sztabu okręgu wojskowego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Tadeusz Iwanowski (ur. 30 listopada^?/12 grudnia 1890 w Orszy, zm. 20 listopada 1954 w Sztokholmie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Stefan Iwanowski w czasie służby w Legionach

Raut akademicki w Filharmonii w Łodzi (marzec 1925). U dołu siedzą: trzeci od prawej płk Iwanowski, a druga od lewej jego żona

Życiorys

Syn Edwarda i Natalii z domu von Uberschar. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i został wcielony do 2 szwadronu kawalerii. Na początku listopada 1914 roku został przeniesiony do żandarmerii polowej. Awansował kolejno na chorążego – 6 listopada 1914 roku, podporucznika – 27 września 1915 roku i porucznika – 1 listopada 1916 roku. Od 31 stycznia do 31 marca 1917 roku był słuchaczem Kursu Sztabu Generalnego w Warszawie. 12 kwietnia 1917 roku pełnił służbę w 3 pułku piechoty Legionów^[1]. Reskryptem Rady Regencyjnej z 18 października 1918 został zatwierdzony w stopniu majora w Sztabie Generalnym^[2].

Od 29 września do 26 października 1920 dowodził 14 pułkiem piechoty. 24 września 1921 został szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź”, a 15 listopada 1921 szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Służbę na tym stanowisku pełnił do 14 września 1926. W międzyczasie, od 16 października 1923 do 24 października 1924, był słuchaczem III Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[3].

1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 22. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Następnie dowodził 42 pułkiem piechoty w Białymstoku. W kwietniu 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach, pozostając na ewidencji 42 pułku piechoty^[4]. W październiku 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie na stanowisko pomocnika dowódcy korpusu do spraw uzupełnień^[5].

Od 24 kwietnia 1934 do 3 kwietnia 1938 był przewodniczącym Zarządu Okręgu ZHP w Lublinie. W czasie służby w garnizonie Lublin był również filistrem honorowym Polskiej Akademickiej Korporacji „Korabja” oraz prezesem Okręgu Lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej i przewodniczącym kapituły Krzyża LMiK „Pro Mari Nostro”^[6].

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Łozy, gmina Wiśniowiec, powiat krzemieniecki^[7].

W czasie kampanii wrześniowej, 11 września 1939, objął dowództwo improwizowanej Grupy „Żółkiew” z zadaniem osłony Lwowa od północnego zachodu z kierunku Rawy Ruskiej i Niemirowa. Do 17 września grupa pozostawała bez styczności z oddziałami Wehrmachtu. 17 września około południa Grupa „Żółkiew” stoczyła dwugodzinny bój z oddziałami niemieckiej 2 Dywizji Pancernej, w wyniku którego została rozproszona. Dowódca grupy wieczorem tego dnia przybył do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, lecz został odesłany z powrotem przez gen. bryg. Władysława Langnera, który polecił mu zebrać rozproszone oddziały. W nocy z 17 na 18 września w rejonie Batiatycz dostał się do niewoli niemieckiej^[8]. W niewoli przebywał w Oflagu II B Arnswalde, gdzie od 24 grudnia 1939 był przewodniczącym komitetu redakcyjnego „Gazetki Obozowej” oraz przewodniczącym Komisji Kulturalno-Oświatowej. Od 17 września 1941 w oflagu II C Woldenberg^[9].

W 1945 roku osiedlił się w Szwecji. Pracował jako archiwista w Instytucie Psychotechnicznym Uniwersytetu w Sztokholmie. Działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. Zmarł 20 listopada 1954 roku w Sztokholmie. Pochowany na cmentarzu katolickim Haga Norra.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4936 (1921)^[10]^[11]
Krzyż Niepodległości (29 grudnia 1933)^[12]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1926)^[13]^[10]
Krzyż Walecznych (1921)^[10]^[14]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 29 kwietnia 1925^[15], 18 lutego 1939^[16])
Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi^[10]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[10]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[10]
Miecze Hallerowskie^[17]
Odznaka pamiątkowa 42 Pułku Piechoty^[18]
Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[10]
Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[10]

Zobacz też

Przypisy

↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 11.
↑ Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 1 z 28.10.1918 r.
↑ Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV..., s. 32, 98–99, 120, 123, 129, 287, 290 i 299.
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 26.04.1928 r. Rocznik oficerski 1928 s. 114, 160.
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 23.10.1931 r. Rocznik oficerski 1932 s. 15, 456.
↑ Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich.
↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 63. [dostęp 2015-04-05].
↑ Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty”..., s. 162–163, 308–309.
↑ Stefan Iwanowski w bazie Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką. straty.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-24)]. straty.pl [dostęp z dnia: 2016-04-06]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 273.
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3423 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1722)
↑ M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości.
↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 294 „za zasługi, położone na polu nauczania i wychowania wojskowego”.
↑ „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666)
↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi około organizacji armji”.
↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Z kraju. Łódź. „Kurier Warszawski”. Nr 91, s. 5, 1 kwietnia 1925.
↑ Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia

Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8.
Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4.

[1] Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 11.

[2] Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 1 z 28.10.1918 r.

[3] Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV..., s. 32, 98–99, 120, 123, 129, 287, 290 i 299.

[4] Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 26.04.1928 r. Rocznik oficerski 1928 s. 114, 160.

[5] Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 23.10.1931 r. Rocznik oficerski 1932 s. 15, 456.

[6] Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich.

[7] Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 63. [dostęp 2015-04-05].

[8] Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty”..., s. 162–163, 308–309.

[9] Stefan Iwanowski w bazie Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką. straty.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-24)]. straty.pl [dostęp z dnia: 2016-04-06]

[sl-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 273.

[11] Dekret Wodza Naczelnego L. 3423 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1722)

[12] M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości.

[13] M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 294 „za zasługi, położone na polu nauczania i wychowania wojskowego”.

[14] „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666)

[15] M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi około organizacji armji”.

[16] M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[17] Z kraju. Łódź. „Kurier Warszawski”. Nr 91, s. 5, 1 kwietnia 1925.

[18] Na podstawie fotografii [1].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]