Smreczyński Wierch
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2070 m n.p.m. |
| Wybitność |
164 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°12′14,9″N 19°53′02,0″E/49,204139 19,883889
| |
Smreczyński Wierch (słow. Smrečiny, Smrečinský vrch[1]) – szczyt górski o dwu wierzchołkach (wschodni 2070 m i zachodni 2067 m[2][3][4]), znajdujący się w grani głównej Tatr Zachodnich, na granicy polsko-słowackiej[5]. Wierzchołki są rozdzielone siodłem położonym na wysokości 2051 m[2][3].
Topografia
[edytuj | edytuj kod]Od położonej na wschód Tomanowej Kopy oddzielony jest Smreczyńską Przełęczą (1796 m), od położonej na zachód Kamienistej – Hlińską Przełęczą (1906 m). Po polskiej stronie z jego wierzchołków i grani pomiędzy wierzchołkami a Smreczyńską Przełęczą opadają na północny zachód dwa grzbiety o długości ok. 1,5 km. Z niższego, zachodniego wierzchołka opada Skrajny Smreczyński Grzbiet oddzielający Dolinkę (odgałęzienie Doliny Pyszniańskiej) od Skrajnej Suchej Doliny Smreczyńskiej (odgałęzienie Doliny Tomanowej), z grani po wschodniej stronie Smreczyńskiego Wierchu Pośredni Smreczyński Grzbiet[5]. Z grani tej, ale w przeciwnym, południowo-wschodnim kierunku (na słowacką stronę) opada jeszcze jeden krótki grzbiet oddzielający dwa górne odgałęzienia doliny Hliny: Zawrat Kokawski i Szeroki Żleb[6].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Nazwa szczytu pochodzi od dawnej Hali Smreczyny u jego północnych podnóży w Dolinie Tomanowej. Zbudowany ze skał metamorficznych (granit i gnejsy) szczyt ma kształt szerokiej piramidy z masą luźnych kamieni. W południowo-zachodniej grani znajduje się duży rów grzbietowy – Hliński Rów, przechodzący na północno-zachodnim zboczu góry w rów zboczowy, widoczny jako charakterystyczny poziomy taras. Na Smreczyńskim Wierchu znajduje się najwyższe w Tatrach stanowisko karłowatego modrzewia (na wysokości 1900 m)[7]. Występuje tutaj także bogata flora roślinności alpejskiej (m.in. saussurea wielkogłowa i rutewnik jaskrowaty – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[8]), a na północnych zboczach naturalna górna granica lasu z kępami limby[7].
W Smreczyńskim Wierchu znajdują się dwie jaskinie. W grani opadającej w stronę Smreczyńskiej Przełęczy Jaskinia w Smreczyńskim Wierchu, natomiast w Skrajnym Smreczyńskim Grzbiecie Jaskinia Maleńka w Smreczyńskim Wierchu[9].
Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne na szczyt miały miejsce już w XIX w., pierwsze wejście zimowe – narciarze ZON w 1910 r.[7] Ponieważ znajduje się w obrębie obszaru ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”, nie jest udostępniony turystycznie, nie przebiega przez niego żaden szlak[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski, Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000, Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” S.c., 2006, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-07-21] (pol.).
 |
 |
 |
 |