SM UC-28
 SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-28 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
41 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1915 |
| Wodowanie |
8 lipca 1916 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
6 sierpnia 1916 |
| Wycofanie ze służby |
listopad 1918 |
| Los okrętu | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
49,4 metra |
| Szerokość |
5,22 metra |
| Zanurzenie |
3,68 metra |
| Zanurzenie testowe |
50 metrów |
| Rodzaj kadłuba | |
| Materiał kadłuba | |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 382 kW (520 KM) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 340 kW (460 KM) 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 9410 Mm przy 7 węzłach |
| Uzbrojenie | |
| 18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm, 7 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 × 500 mm |
| Załoga |
26 |
SM UC-28 – niemiecki okręt podwodny (podwodny stawiacz min) z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 8 lipca 1916 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 6 sierpnia 1916 roku. Przez cały okres wojny pełnił służbę jako jednostka szkolna. SM UC-28 został poddany Francuzom w lutym 1919 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki – kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego, ze względu na powiększone rozmiary[1][2].
SM[a] UC-28 zamówiony został 29 sierpnia 1915 roku jako trzynasta jednostka z I serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[3][4]. Został zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu jako jeden z 21 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[5][6][7]. Stocznia oszacowała czas budowy okrętu na 8 miesięcy[5]. UC-28 otrzymał numer stoczniowy 67 (Werk 67)[3][8]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku[8], a zwodowany został 8 lipca 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 727 tys. marek[11]. Jeszcze przed wodowaniem, 6 lipca 1916 roku dowódcą okrętu został mianowany kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Józef Unrug, a jego zastępcą został por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Theodor Schultz[12][b].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]
SM UC-28 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[13]. Długość całkowita wynosiła 49,4 metra[c], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,68 metra (wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)[15]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[15]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 400 ton, a w zanurzeniu 480 ton[6][16]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej, prowadzący do maszynowni[17]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[17].
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Daimler MU256 o łącznej mocy 382 kW (520 KM) przy 450 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 340 kW (460 KM) przy 365 obr./min[11][18][d]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[17]. Okręt osiągał prędkość 11,6 węzła na powierzchni i 6,7 węzła w zanurzeniu[6][11]. Zasięg wynosił 9410 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym[e] oraz 53 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[6][11]. Zbiorniki mieściły 55 ton paliwa[8][11][f], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[5][19]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[17]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[15][20], a czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund[21].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][22]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[23][22]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kalibru 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm TK C/08 L/30, z zapasem amunicji wynoszącym od 100 do 133 naboi[8][24]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[25][g]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[17].
Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[21][26].
Służba
[edytuj | edytuj kod]SM UC-28 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 6 sierpnia 1916 roku[3]. Okręt został przydzielony do Flotylli Szkolnej, w której składzie pływał jako jednostka szkolna[3][10]. Na jego pokładzie odbywali szkolenie praktyczne oficerowie – kandydaci na przyszłych dowódców U-Bootów[12]. Przez długi czas dowodził nim kpt. mar. Józef Unrug – zdał dowództwo 1 grudnia 1917 roku po 453 dniach[27]. W międzyczasie od 9 do 27 marca 1917 roku UC-28 dowodził por. mar. Theodor Schultz, zastępując Unruga przebywającego wówczas na kursie strzelania torpedowego w U-Bootschule w Kilonii[12][b]. Po zakończeniu działań wojennych, w myśl postanowień rozejmu w Compiègne, UC-28 został 12 lutego 1919 roku poddany Francuzom, a następnie złomowany[3][6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ a b UC 28 ↓ i Theodor Schultz ↓ podają, że por. mar. Theodor Schultz był dowódcą okrętu od 6 sierpnia 1916 roku do nieznanej daty (12 maja 1917 roku objął dowództwo SM UC-55).
- ↑ Od 1917 roku: 51,12 metra[6][14].
- ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 56 podają, że silniki wysokoprężne osiągały moc 660 KM, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 53 i Gogin 2024 ↓ podają moc 500 KM dla silników Diesla.
- ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podają, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
- ↑ Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
- ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
- ↑ a b c d e UC 28 ↓.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50–53.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e f Möller i Brack 2004 ↓, s. 56.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 14.
- ↑ a b c d Gogin 2024 ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
- ↑ a b Hutchinson 2001 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e Gröner 1985 ↓, s. 58.
- ↑ a b c Borowiak 2004 ↓, s. 55.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181–182.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
- ↑ a b c UC II ↓.
- ↑ Hutchinson 2001 ↓, s. 52.
- ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
- ↑ Borowiak 2004 ↓, s. 54.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
- ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 57.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 59.
- ↑ Holicki 2020 ↓, s. 96.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
- ↑ Borowiak 2004 ↓, s. 55–56.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mariusz Borowiak: Admirał. Biografia Józefa Unruga. Gdańsk: Wydawnictwo Finna, 2004. ISBN 83-89929-40-6.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Theodor Schultz. uboat.net. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC 28. uboat.net. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743.
- Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
- Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
