Ryjóweczek

Ryjóweczek
	Soriculus
	Blyth, 1854
	; Przedstawiciel rodzaju – ryjóweczek himalajski (S. nigrescens)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Nadrząd	Laurasiatheria
Rząd	owadożery
Rodzina	ryjówkowate
Podrodzina	ryjówki
Plemię	wodoryjki
Rodzaj	ryjóweczek
	Typ nomenklatoryczny
	Corsira nigrescens J.E. Gray, 1842
Gatunki
	7 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	7 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryjóweczek^[2] (Soriculus) – rodzaj ssaków z podrodziny ryjówek (Soricinae) w obrębie rodziny ryjówkowatych (Soricidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Azji (Indie, Nepal, Bhutan, Chińska Republika Ludowa i Mjanma)^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 70–94 mm, długość ogona 32–52 mm; masa ciała 8,9–17,6 g^[5]^[6]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1854 roku brytyjski zoolog Edward Blyth w sprawozdaniu kuratora Muzeum w Bengalu opublikowanym na łamach The Journal of the Asiatic Society of Bengal^[1]. Na gatunek typowy Blyth wyznaczył (oznaczenie monotypowe) ryjóweczka himalajskiego (S. nigrescens).

Etymologia

Soriculus: rodzaj Sorex Linnaeus, 1758 (ryjówka); łac. przyrostek zdrabniający -ulus^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[9]^[6]^[3]^[2]:

Soriculus nigrescens (J.E. Gray, 1842) – ryjóweczek himalajski
Soriculus beibengensis^[10] Pei Xiaoxin, Chen Zhongzheng, Li Quan, Li Xueyou, Pu Changzhe, Luo Kang, Luo Jing, Pu Mingjin, Wang Hongjiao, Khanal & Jiang Xuelong, 2024
Soriculus minor Dobson, 1890
Soriculus nivatus^[7] Chen Zhongzheng & Jiang Xuelong, 2023
Soriculus medogensis^[7] Chen Zhongzheng & Jiang Xuelong, 2023

Opisano również gatunki wymarłe z obszaru dzisiejszej Chińskiej Republiki Ludowej^[11]:

Soriculus fanchangensis Jin Changzhu & Liu Jinyi, 2008^[12] (plejstocen)
Soriculus praecursus Flynn & Wu Wenyu, 1994^[13] (pliocen)

Przypisy

↑ ^a ^b E. Blyth. Report of Curator, Zoological Department, for September, 1854. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 23, s. 733, 1854. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 44. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Soriculus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-01-27].
↑ C.J. Burgin, K. He, R. Haslauer, B. Sheftel, P. Jenkins, M. Ruedi, S. Hintsche, M. Motokawa, A. Hinckley & R. Hutterer: Family Soricidae (Shrews). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 451. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 419. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Z. Chen, X. Pei, J. Hu, W. Song, L. Khanal, Q . Li & X. Jiang. Multilocus phylogeny and morphological analyses illuminate overlooked diversity of Soriculus (Mammalia: Eulipotyphla: Soricidae), with descriptions of two new endemic species from the eastern Himalayas. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 201 (2), s. 534–548, 2024. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad131. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 636, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
↑ X. Pei, Z. Chen, Q. Li, X. Li, Ch. Pu, K. Luo, J. Luo, M. Pu, H. Wang, L. Khanal & X. Jiang. A new species of the genus Soriculus (Soricidae, Eulipotyphla, Mammalia) from Medog in the eastern Himalaya. „ZooKeys”. 1195, s. 147, 2024. DOI: 10.3897/zookeys.1195.115699. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Soriculus Blyth, 1854, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2024-01-07] (ang.).
↑ 金长柱 & 刘金义 / C. Jin & J. Liu: 安徽繁昌人字洞-早期人类活动遗址 / Paleolithic Site – The Renzidong Cave, Fanchang, Anhui Province. 北京 / Pekin: 科学出版社 / Science Press, 2008, s. 1–439. (chiń. • ang.).
↑ 劳伦斯 • J • 弗林 & 吴文裕 / L.J. Flynn & W. Wu. 记山西榆社上新世齣鼸科两新种 / Two new shrews from the Pliocene of Yushe Basin, Shanxi Province, China. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 32 (2), s. 76, 1994. (chiń. • ang.).

[bly-1] E. Blyth. Report of Curator, Zoological Department, for September, 1854. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 23, s. 733, 1854. (ang.).

[miiz-2] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 44. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[msw-4] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Soriculus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-01-27].

[hmw-5] C.J. Burgin, K. He, R. Haslauer, B. Sheftel, P. Jenkins, M. Ruedi, S. Hintsche, M. Motokawa, A. Hinckley & R. Hutterer: Family Soricidae (Shrews). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 451. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 419. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[chen&inni-7] Z. Chen, X. Pei, J. Hu, W. Song, L. Khanal, Q . Li & X. Jiang. Multilocus phylogeny and morphological analyses illuminate overlooked diversity of Soriculus (Mammalia: Eulipotyphla: Soricidae), with descriptions of two new endemic species from the eastern Himalayas. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 201 (2), s. 534–548, 2024. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad131. (ang.).

[pal-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 636, 1904. (ang.).

[mdd-9] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).

[pei&inni-10] X. Pei, Z. Chen, Q. Li, X. Li, Ch. Pu, K. Luo, J. Luo, M. Pu, H. Wang, L. Khanal & X. Jiang. A new species of the genus Soriculus (Soricidae, Eulipotyphla, Mammalia) from Medog in the eastern Himalaya. „ZooKeys”. 1195, s. 147, 2024. DOI: 10.3897/zookeys.1195.115699. (ang.).

[zij-11] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Soriculus Blyth, 1854, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2024-01-07] (ang.).

[jin&liu-12] 金长柱 & 刘金义 / C. Jin & J. Liu: 安徽繁昌人字洞-早期人类活动遗址 / Paleolithic Site – The Renzidong Cave, Fanchang, Anhui Province. 北京 / Pekin: 科学出版社 / Science Press, 2008, s. 1–439. (chiń. • ang.).

[fly&wu-13] 劳伦斯 • J • 弗林 & 吴文裕 / L.J. Flynn & W. Wu. 记山西榆社上新世齣鼸科两新种 / Two new shrews from the Pliocene of Yushe Basin, Shanxi Province, China. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 32 (2), s. 76, 1994. (chiń. • ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]