Rita Gombrowicz
 Rita Gombrowicz (2011) | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Marie-Rita Labrosse |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
28 listopada 1935 |
| Zawód, zajęcie |
teoretyk literatury francuskiej |
| Narodowość | |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Rita Gombrowicz (ur. 28 listopada 1935[1] w Pierrefonds w Kanadzie) – badaczka literatury; spadkobierczyni twórczości i wdowa po pisarzu Witoldzie Gombrowiczu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się jako Marie-Rita Labrosse w Pierrefonds w Kanadzie. Jej przodkowie pochodzili z Normandii i Burgundii. Uczęszczała do katolickiej szkoły z internatem. Studiowała literaturę francuską na Uniwersytecie w Montrealu, a później na Sorbonie w Paryżu i na Uniwersytecie w Nicei-Aix-en-Provence, gdzie obroniła doktorat z biografii Colette w maju 1968 roku.
W maju 1964 roku, podczas konferencji w Abbaye de Royaumont, poznała Witolda Gombrowicza. Została jego towarzyszką życia w ostatnich latach, osobistą sekretarką, a później spadkobierczynią jego twórczości. To dzięki jej osobistym staraniom dzieła Gombrowicza przetłumaczono na ponad 40 języków[2].
22 października 1964 roku, zamieszkała z Gombrowiczem w centrum francuskiego miasta Vence. Przez ponad pięć lat mieszkali w willi Alexandrine (adres: 36 place du Grand Jardin, Vence). W 2017 roku została utworzona tam Przestrzeń Muzealna Witolda Gombrowicza.
Na pół roku przed śmiercią pisarza, 28 grudnia 1968 w Vence, pobrali się[2]. Świadkami na ich ślubie byli Maria i Bohdan Paczowscy[3], którzy byli ich bliskimi przyjaciółmi i po których zachowała się bogata korespondencja z nimi. Bohdan Paczowski był również autorem wielu ciekawych fotografii Rity i Witolda Gombrowiczów.
Po śmierci Witolda Rita Gombrowicz mieszkała przez siedem lat w Mediolanie, a następnie przeniosła się do Paryża.
Rita Gombrowicz jest kuratorką prac męża. Dzięki jej staraniom jego prace co roku wydawane są w różnych krajach. Do dziś książki Gombrowicza zostały przetłumaczone na 40 języków[4].
Wydała dwie książki biograficzne poświęcone Witoldowi Gombrowiczowi: Gombrowicz w Argentynie i Gombrowicz w Europie.
W 2007 roku, 4 października, Rada Miasta Lublin nadała Ricie Gombrowicz tytuł honorowego obywatela Lublina[5].
W 2013 roku opublikowała osobiste dzienniki Gombrowicza pod tytułem Kronos (Wydawnictwo Literackie). Dzienniki wzbudziły duże zainteresowanie mediów i czytelników z powodu nigdy wcześniej nieopublikowanych prywatnych kontrowersyjnych przemyśleń i refleksji Gombrowicza oraz szczegółów z jego prywatnego życia[6][7].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Gombrowicz w Argentynie. Świadectwa i dokumenty 1939/63. - Wydawnictwo Denoël, Paryż 1984 (1987 wydanie w języku polskim)
- Gombrowicz w Europie. Świadectwa i dokumenty 1963/69. - Wyd. Denoël, Paryż 1988
- Gombrowicz w Argentynie. Świadectwa i dokumenty 1939/63.- Wyd. Noir sur Blanc, Paryż 2004 (wydanie poprawione i rozszerzone)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2014[8]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” - 2024[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Barbara Koś: Rita Gombrowicz obchodziła dwa jubileusze: 85 urodziny oraz 55-lecie opieki nad spuścizną Witolda. echodnia.eu, 2019-12-04. [dostęp 2024-03-25].
- ↑ a b Rita Gombrowicz: I tak poświęciłabym się pisarzom [wywiad] [online], Culture.pl [dostęp 2021-03-18] (pol.).
- ↑ Wydarzenia : Gombrowicz [online], www.muzeumgombrowicza.pl [dostęp 2021-03-18].
- ↑ Rita Gombrowicz : En toutes lettres | Scène | Voir.ca [online], voir.ca [dostęp 2017-11-20].
- ↑ O uroczystości na stronie samorządu Lublina (w tym film). [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-15)].
- ↑ https://web.archive.org/web/20130509024049/http://kultura.onet.pl/ksiazki/rozmowy/rita-gombrowicz-kronos-czyli-tajny-dziennik-gombro,1,5486568,artykul.html Wywiad z Ritą Gombrowicz
- ↑ Żona Witolda Gombrowicza o książce "Kronos": Mam nadzieję, że nie nadużyłam jego zaufania | naTemat.pl [online], natemat.pl [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online], www.gov.pl [dostęp 2018-12-28] (pol.).
- ↑ Rita Gombrowicz odznaczona Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" [online], dzieje.pl [dostęp 2024-06-29] (pol.).