Rhona Martin
| Data i miejsce urodzenia | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obywatelstwo | |||||||||||
| Wzrost |
167[1] cm | ||||||||||
| Informacje klubowe | |||||||||||
| Klub |
Greenacres Curling Club | ||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||
| |||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||
| |||||||||||
Rhona Howie znana jako Rhona Martin (ur. 12 października 1966 w Irvine[2]) – szkocka curlerka, kapitan reprezentacji Wielkiej Brytanii, która na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2002 zdobyła złote medale, wicemistrzyni Europy z 1998.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Martin zaczęła grać w curling w wieku 16 lat (1982) dzięki swojemu bratu[2]. Pierwszy występ Rhony na arenie międzynarodowej miał miejsce w 1988. Jako trzecia w drużynie Carolyn Hutchinson wygrała krajowe mistrzostwa juniorów i wystąpiła na Mistrzostwach Świata Juniorów 1988. Szkotki doszły wówczas do małego finału, gdzie przegrały 2:5 z Dunkami (Lene Bidstrup).
Jako skip wystąpiła na Mistrzostwach Europy 1996. Szkotki z pięcioma wygranymi wyszły z grupy round robin, w ćwierćfinale pokonały Francuzki 6:4. Jednak w półfinale nie udało im się zwyciężyć Szwedek (Elisabet Gustafson), zespół Martin przegrał również 4:6 mecz o brązowy medal przeciwko Niemkom (Andrea Schöpp).
Dwa lata później na ME Szkotki także awansowały do fazy play-off, w półfinale pokonały Szwajcarki (Nadja Heuer) 9:1, ostatecznie wywalczyły srebrne medale – w finale uległy 4:12 Niemkom (Andrea Schöpp). W 1999 ekipa Martin ponownie zajęła 4. miejsce, tym razem w małym finale wygrały 9:5 Szwajcarki (Luzia Ebnöther).
W 2000 Rhona Martin pokonała w finale rozgrywek krajowych Kirsty Hay i zapewniła sobie pierwszy i jak dotychczas jedyny występ na mistrzostwach świata. Reprezentantki Szkocji uczestniczyły w fazie zasadniczej jednak przegrały zarówno półfinał 6:10 z Kanadą (Kelley Law) i mały finał 5:10 przeciwko Norweżkom (Dordi Nordby). Rywalki przyznały jej Frances Brodie Award, nagrodę dla osoby najlepiej prezentującej „ducha curlingu”[3].
Podczas kolejnych mistrzostw Europy w 2001 Martin wygrała jedynie dwa mecze i uplasowała się na 6. miejscu. Wcześniej nie zakwalifikowała się do MŚ 2001 i przeszła operację kolana[4].
Igrzyska olimpijskie 2002
[edytuj | edytuj kod]W 2002 roku Szkocję na mistrzostwach świata reprezentowała drużyna Julii Ewart. Brytyjski komitet olimpijski obiecał jej miejsce na igrzyskach olimpijskich jeśli dojdzie do finału. Jednak Szkotki zajęły dopiero czwarte miejsce i w tej sytuacji na igrzyska pojechała drużyna Martin, która miała najwięcej punktów w klasyfikacji[5].
Podczas obozu treningowego w Calgary tuż przed igrzyskami Rhonę nękały dolegliwości żołądkowe, przez pięć dni przed rozpoczęciem zawodów nie była w stanie trenować. Trafiła do szpitala, a lekarze pozwolili jej na grę w dzień ceremonii otwarcia[6]. Szkotki nie były zaliczane do faworytek rywalizacji, round robin ukończyły z bilansem 5-4, tak stosunkowo słaby wynik kwalifikował do rozegrania tie-breaker. W meczach dogrywkowych Brytyjki okazały się lepsze od Szwedek (Elisabet Gustafson) i Niemek (Natalie Nessler).
W meczu półfinałowym Martin zmierzyła się z faworyzowanymi Kanadyjkami (Kelley Law), w wyrównanym spotkaniu Szkotki zrewanżowały się za mecz w fazie grupowej i półfinał MŚ 2000 wygrywając 6:5. Reprezentacja pod przewodnictwem Martin wynikiem 4:3 triumfowała w finale nad Szwajcarkami (Ebnöther). W 10 endzie przy stanie 3:3 to Martin miała przywilej ostatniego zagrania, najbliżej guzika ustawiony był czerwony kamień przeciwniczek, a przed domem strażnik. W kończącym zagraniu Brytyjka ominęła kamień przed domem i drawem lekko odsunęła najlepiej ustawiony kamień pozostawiając swój[7], zdobywając pierwszy złoty medal zimowych igrzysk olimpijskich dla Wielkiej Brytanii od 1984. Finał pomimo różnicy czasów w Wielkiej Brytanii na kanale BBC oglądało 5,7 miliona osób[8]. Jako że Martin przed igrzyskami nie pracowała w zawodzie, a zajmowała się domem, stała się najsłynniejszą gospodynią domową Wielkiej Brytanii. Media nazwały ostatni kamień dający mistrzowski tytuł kamieniem przeznaczenia („stone of destiny”), który znalazł swoje miejsce w edynburskim muzeum[9].
Kilka miesięcy później Martin za dokonania w curlingu została uhonorowana Orderem Imperium Brytyjskiego w stopniu Kawalera (MBE)[10]. Otrzymała też tytuł Szkotki roku („Scotswoman of the Year”)[2].
Po 2002
[edytuj | edytuj kod]Tydzień po zakończeniu igrzysk odbyły się mistrzostwa Szkocji, które wyłoniły reprezentację na MŚ 2002. Wynikiem 3-2 w meczach zespół Jackie Lockhart pokonał Martin.
Rhona Martin pojawiła się na arenie międzynarodowej w 2005 podczas grudniowych mistrzostw Europy. Martin była skipem drużyny, w której znalazły się wcześniejsze krajowe rywalki – Jackie Lockhart i Kelly Wood. Szkotki zajęły 5. miejsce, przegrywając 7:8 w drugim meczu dogrywkowym z Dunkami (Dorthe Holm). Drużyna All-Star powstała głównie, by reprezentować Wielką Brytanię na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2006, oficjalne nominacje przyznano zawodniczkom 22 grudnia[11].
Podczas ceremonii otwarcia Martin była chorążym reprezentacji[12]. Brytyjkom nie udało się obronić tytułu mistrzowskiego. Round robin zakończone z bilansem 5-4 tym razem nie dawało możliwości wystąpienia w tie-breaker. Drużyna Martin uplasowała się na 5. miejscu wygrywając wcześniej m.in. z późniejszymi wicemistrzyniami Szwajcarkami (Mirjam Ott).
Rhona Martin po raz ostatni wystąpiła na Mistrzostwach Europy 2006. Wówczas już ze swoją własną drużyną przebrnęła przez dwa mecze dogrywkowe i w fazie zasadniczej 3:8 przegrała niższy mecz Page play-off przeciwko Szwajcarii (Ott).
Po zakończeniu kariery
[edytuj | edytuj kod]Martin w 2008 była trenerem zespołu Gail Munro[13] oraz w 2009 Anny Sloan[14]. W 2010 komentowała z Vancouver turniej olimpijski dla BBC[15].
Drużyna
[edytuj | edytuj kod]| Czwarta | Trzecia | Druga | Otwierająca | |
|---|---|---|---|---|
| ME 2006 | Rhona Martin | Deborah Knox | Claire Milne | Lynn Cameron |
| 2006/2007 | Lynn Cameron | Deborah Knox | Claire Milne | |
| 2005/2006 | Jackie Lockhart | Kelly Wood | Lynn Cameron | |
| 2004/2005 | Deborah Knox | Alison Kinghorn | Janice Rankin | |
| 2001/2002 | Deborah Knox | Fiona MacDonald | ||
| 1999/2000 | Margaret Morton | Janice Watt | ||
| ME 1998 | Gail McMillan | Mairi Herd | ||
| ME 1996 | Linda McAulay | Fiona Bayne | ||
| MŚJ 1988 | Carolyn Hutchinson | Rhona Martin | Joan Robertson | Tara Brown |
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Rhona Martin jest matką dwójki dzieci Jennifer (ur. 1992) i Andrew (ur. 1995). Studiowała hotelarstwo w Glasgow College of Technology. Do ZIO 2002 była gospodynią domową. Po sukcesie z Salt Lake City pracowała jako trener curlingu oraz na niepełny etat w Western Institute of Sport[16]. W 2005 upadła firma komputerowa męża Rhony, by spłacić długi musiała sprzedać dom. Tego kryzysu nie przetrwało 15-letnie małżeństwo Martin, które zakończyło się separacją[17]. Po separacji powróciła do panieńskiego nazwiska[18].
Kradzież medalu
[edytuj | edytuj kod]W 2014 złoty medal zdobyty przez Rhonę Howie został skradziony, wraz z innymi przedmiotami o łącznej wartości 34 tysięcy funtów, z muzeum w Dumfries[19][20]. Kradzieży dokonało trzech mężczyzn. Dwóch z nich zostało skazanych na więzienie w 2017 roku (kary 3 lat i 10 miesięcy oraz 3 lat i 7 miesięcy)[21]. W 2018 roku jeden z nich został wypuszczony na wolność[21]. Trzeci ze złodziei został skazany na 43 miesiące więzienia w 2019 roku[22].
Samego medalu nigdy nie odnaleziono. Policja uważa, że został przetopiony[23].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Profil na sports-reference.com. [dostęp 2010-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-30)].
- ↑ a b c An email conversation with Rhona Martin: 'A skip has to keep their [online], The Independent, 27 lutego 2006 [dostęp 2021-08-14] (ang.).
- ↑ Frances Brodie Award [online], World Curling Federation [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Martin’s golden place in history [online], 21 lutego 2002 [dostęp 2021-08-15] (ang.).
- ↑ Scotland’s curling crisis [online], 9 kwietnia 2001 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Rhona Martin tips GB for glory [online], 15 lutego 2010 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Stone of the Week [online], BBC Sport, 22 lutego 2002 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ GB curlers bask in golden glow [online], BBC Sport, 22 lutego 2002 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Team GB: Ones to watch [online], BBC Sport, 8 lutego 2006 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Staff, Order of the British Empire, Civil [online], The Guardian, 14 czerwca 2002 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ BOA announce GB curling team to compete at 2006 Olympc Winter Games in Turin.
- ↑ Martin honoured to carry the flag for Britain.
- ↑ Gail Munro Interview [online], www.gallowaygazette.co.uk [dostęp 2021-08-14] (ang.).
- ↑ British Olympic Association, Flagbearer Sloan Leads Team GB at the 2009 EYOWF [online], SportFocus, 14 lutego 2009 [dostęp 2021-08-13].
- ↑ Rhona Martin, The Winter Olympics changed my life [online], The Guardian, 12 lutego 2010 [dostęp 2021-08-13] (ang.).
- ↑ Troubled Martin focused on Games.
- ↑ Rocky life for ‘Stone of Destiny’ thrower.
- ↑ Olympian Rhona Howie ‘gutted’ by Dumfries gold medal theft, „BBC News”, 13 września 2017 [dostęp 2021-08-12] (ang.).
- ↑ Devastated Howie urges for return of stolen Olympic gold [online], www.teamgb.com [dostęp 2021-08-11] (ang.).
- ↑ Rhona Martin’s Olympic gold medal stolen from Dumfries museum, „BBC News”, 1 maja 2014 [dostęp 2021-08-11] (ang.).
- ↑ a b Man jailed for nicking Olympic gold medal has conviction quashed [online], The Scottish Sun, 28 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-11] (ang.).
- ↑ Man jailed over Rhona Martin Olympic medal theft, „BBC News”, 1 października 2019 [dostęp 2021-08-11] (ang.).
- ↑ Scots Olympic champion thinks her stolen gold medal was melted down for money [online], The Scottish Sun, 25 października 2019 [dostęp 2021-08-11] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rhona Martin w bazie Światowej Federacji Curlingu (ang.)