Qemal Karaosmani

Qemal Karaosmani

Qemal Karaosmani (zdjęcie z lat 20. XX w.)
Data i miejsce urodzenia	17 lipca 1875 Elbasan
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1949 Kavajë
Minister rolnictwa
Okres	od listopada 1913 do 22 stycznia 1914
Poprzednik	?
Następca	Aziz Vrioni

Qemal bej Karaosmani (ur. 17 lipca 1875 w Elbasanie, zm. 5 sierpnia 1949 w Kavajë) – albański działacz narodowy, jeden z sygnatariuszy Albańskiej Deklaracji Niepodległości , minister rolnictwa Albanii w latach 1913-1914, bohater narodowy Albanii.

Życiorys

Urodził się i dorastał w Elbasanie. Dzięki pomocy finansowej ojca, wyjechał do Konstantynopola w celu kontynuowania nauki; poznał tam albańskiego działacza narodowego Murata Toptaniego. Ukończył studia z zakresu politologii, ekonomii i służby cywilnej, następnie pracował jako urzędnik w Janinie, po krótkim czasie przeniósł się do Beratu. Współpracował z Azizem Vrionim i Iliasem Vrionim na rzecz świadomości narodowej Albańczyków i albańskiej edukacji.

W 1908 roku uczestniczył w pierwszym kongresie manastirskim, następnie udał się do Skopje, gdzie poznał działaczy patriotycznych jak Fehim Zavalani, Gjergj Qiriazi i Bedri Pejani, z którymi współpracował. Karaosmani swoją działalność patriotyczną kontynuował w Beracie w latach 1909-1910; wraz z Dudem Karbunarą, Sulo Resulim i Aleksandrem Xhuvanim podejmował działania na rzecz upowszechnienia języka albańskiego. Był związany również z albańskimi stowarzyszeniami działającymi w Bukareszcie i na terenie Egiptu oraz otrzymywał od nich albańskojęzyczne książki oraz czasopisma, które Karaosmani rozprowadzał w dystryktach Berat, Skrapar i Lushnja.

28 lipca 1912 roku był jednym z czterech reprezentantów Elbasanu na kongresie we Wlorze, podczas którego podpisano Albańską Deklarację Niepodległości; sam Karaosmani był jednym z jej sygnatariuszy.

Od listopada 1913 do 22 stycznia 1914 roku pełnił funkcję ministra rolnictwa. W wyniku wyborów parlamentarnych z lat 1921 i 1923 zasiadał w Radzie Narodowej Albanii. Nie udało mu się uzyskać reelekcji w wyborach z maja 1925 roku, jednak w grudniu tegoż roku powrócił do parlamentu z powodu zrzeczenia się mandatu przez innego parlamentarzystę.

Podczas włoskiej okupacji Albanii przeniósł się wraz ze swoją rodziną z Beratu do Kavajë, gdzie mieszkał do końca życia. Po II wojnie światowej władze komunistyczne przejęły rodzinny dom Karaosmaniego w Elbasanie, przez co dwukrotnie próbował popełnić samobójstwo. Zmarł śmiercią naturalną dnia 5 sierpnia 1949 roku i został pochowany na cmentarzu w Kavajë, który nie zachował się do dzisiaj; został wyburzony z powodu budowy linii kolejowej w tym miejscu.

W domu jego syna Masariego znajdowała się biblioteka oraz archiwum dokumentów urzędowych należących do ojca. Z relacji dzieci i wnucząt Qemala Karaosmaniego, w 1962 roku władze komunistyczne skonfiskowały całe archiwum oraz pióro, którym podpisywano Albańską Deklarację Niepodległości; aktualnie znajduje się ono w Narodowym Muzeum Historyczne w Tiranie.

Napisał wspomnienia dotyczące 1912 roku, które zostały wydane pośmiertnie.

Tytuły

Został pośmiertnie uhonorowany przez prezydenta Bamira Topiego tytułem bohatera narodowego Albanii oraz został honorowym obywatelem Elbasanu.

Życie prywatne

Jego ojcem był Shazivar Karaosmani.

W 1900 roku poślubił Aishe Resuli i miał z nią sześcioro dzieci: Masariego, Hadiję, Qamuraniego, Shehriaję, Behiję i Aliu. Masari studiował agronomię w Paryżu, a po II wojnie światowej pracował w tym zawodzie w Kavajë.

Jego prawnuczka Odeta Nishani była pierwszą damą Republiki Albanii w latach 2012-2017.

Bibliografia

• Akademia Nauk Albanii: History of Albanian People. ISBN 99927-1-623-1.
• KastriotK. Dervishi KastriotK., Lëvizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSH-së, Tirana: Shtëpia Botuese 55, 2016, ISBN 978-9928-106-38-4 .