Przejdź do zawartości

Pojana

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pojana
Poiana
J.E. Gray, 1864[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – pojana kongijska (P. richardsonii)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Infrarząd

Viverroidea

Rodzina

wiwerowate

Podrodzina

Genettinae

Rodzaj

pojana

Typ nomenklatoryczny

Genetta richardsonii Thomson, 1842

Rodzaje

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Pojana[2] (Poiana) – rodzaj ssaków z podrodziny Genettinae w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo i Demokratyczna Republika Konga)[3][4][5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 30–38 cm, długość ogona 34–40,2 cm; masa ciała 455–750 g[4][6]. Wzór zębowy: I C P M = 38[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1864 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym systematyce wiwerowatych ze zbiorów Muzeum Brytyjskiego, opublikowanym na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Na gatunek typowy Gray wyznaczył (oznaczenie monotypowe) pojanę kongijską (P. richardsonii).

Poiana: etymologia niejasna, J.E. Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej; Palmer sugerował, że nazwa pochodzi najwyraźniej od drugiego człony dawnej nazwy Bioko – Fernando Po, na której znaleziono okaz typowy[7].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Istnieją dwie, szeroko oddzielone (około 1600 km) od siebie allopatryczne populacje Poiana: populacja zamieszkująca Kongo (P. richardsonii) oraz populacja z zachodniej Afryki, która została podniesiona w 1974 roku do rangi gatunku (P. leightoni)[8]. Zapisy Poiana są nieliczne i rozproszone, jednak najnowsze badania potwierdzają status leightoni jako odrębnego gatunku[9]. Do rodzaju należą następujące gatunki[10][6][3]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[4][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] Podstawowe wymiary[4][6][a] Status
IUCN[11]
Poiana leightoni Pocock, 1908 pojana zachodnioafrykańska gatunek monotypowy zachodnia Afryka w Liberii i Wybrzeżu Kości Słoniowej; niepotwierdzony w południowo-wschodniej Gwinei DC: 30–38 cm
DO: 35–40 cm
MC: 500–700 g
 VU 
Poiana richardsonii (Thomson, 1842) pojana kongijska 2 podgatunki lasy nizinne i górskie w Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Gwinei Równikowej (w tym na wyspie Bioko), Gabonie, Kongu i Demokratycznej Republice Konga DC: 32–40 cm
DO: 34–40 cm
MC: 455–750 g
 LC 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski,  VU gatunek narażony.

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b J.E. Gray. A revision of the genera and species of Viverrine animals (Viverridae) founded on the collection in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 507, 520, 1864. (ang.). 
  2. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 141. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 408. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  4. a b c d e f A.P. Jennings & G. Veron: Family Viverridae (Civets, Genets and Oyans). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 215. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Poiana. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-13].
  6. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 650. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 555, 1904. (ang.). 
  8. D.R. Rosevear. The carnivores of West Africa. „Trustees of the British Museum (Natural History), London”. 723, s. 1–548, 1974. (ang.). 
  9. P. Gaubert, G. Veron & M. Tranier. Genets and "genet-like" taxa (Carnivora, Viverrinae): Phylogenetic analysis, systematics and biogeographic implication. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 134 (3), s. 317–334, 2002. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00001.x. (ang.). 
  10. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-14]. (ang.).
  11. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).