Pedro Lemebel
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
23 stycznia 2015 r. |
Zawód, zajęcie |
eseista, kronikarz, prozaik, dziennikarz radiowy, artysta i działacz społeczny |
Pedro Segundo Mardones Lemebel[1] (ur. 21 listopada 1952 w Santiago de Chile, zm. 23 stycznia 2015) – chilijski eseista, kronikarz, prozaik, dziennikarz radiowy, artysta i działacz społeczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 21 listopada 1952 r. w Santiago de Chile jako syn piekarza Pedro Mardonesa i gospodyni domowej Violety Lemebel[2]. Pochodził z najbiedniejszej części miasta[3], wraz z rodziną mieszkał w mieszkaniach socjalnych i w pobliskiej[2] szkole zawodowej uczył się meblarstwa i obróbki metalu, ale ostatecznie udało mu się uzyskać wyższe wykształcenie[3]. Gdy miał 18 lat, w kraju miał miejsce prawicowy zamach stanu, który określił jego poglądy i postawy[2]. Po studiach został nauczycielem sztuk plastycznych, ale szybko został zwolniony z powodu antyrządowych poglądów, homoseksualnej orientacji i licznych tatuaży[3].
Pisać zaczął mając ponad 30 lat[2], głównie dzięki warsztatom Stowarzyszenia Pisarzy Chilijskich, w których postanowił wziąć udział z powodu „ciasteczek, kawy i ładnych chłopców”. Jego prace zaczęły być szybko doceniane z powodu humoru, języka i poświęcania uwagi najbardziej wykluczonym[3]. Jego powieści były wymierzone w tradycjonalistyczne wartości chilijskiego społeczeństwa, ukazując jego słabości i dyskryminowane mniejszości. Spora część jego twórczości opiera się o wątki autobiograficzne, m.in. debiutancki zbiór opowiadań z 1986 r. pt. Incontables[2].
Był przeciwnikiem dyktatury Augusto Pinocheta[3], w 1987 r. wraz z poetą Francisco Casasem[2] współtworzył kolektyw Klacze Apokalipsy i wraz ze współpracownikami sabotował uroczystości państwowe oraz wydarzenia artystyczne. Jednym z najbardziej znanych jego występów jest taniec boso wraz z innymi członkami kolektywu po mapie Ameryki Południowej pokrytej odłamkami szkła, w efekcie czego stopy artystów zaczęły krwawić, co miało być hołdem dla matek osób zamordowanych przez wojskowe dyktatury w różnych krajach kontynentu. Lemebel prowadził też audycje w niezależnym Radio Terra, w których poruszał tematy maczyzmu i homofobii. Jego najbardziej znanym dziełem jest powieść Drżę o ciebie matadorze, gejowska historia miłosna ubogiego mężczyzny i działacza antyreżimowej opozycji[3]. W Polsce powieść została wydana w 2020 nakładem Wydawnictwa Claroscuro w tłumaczeniu Tomasza Pindla[4].
Po rozpoczęciu kariery artystycznej zaczął posługiwać się nazwiskiem Lemebel, które było nazwiskiem jego matki[2].
Został wyróżniony nagrodą im. José Donoso (2013 r.), a także był nominowany do nagrody Altazor de Ensayo y Escrituras de Memoria oraz Narodowej Nagrody Literackiej[2].
Zmarł 23 stycznia 2015 r.[5] z powodu raka krtani. W ostatnich miesiącach życia, mimo że prawie utracił głos, wciąż pozostał aktywny i przemawiał publicznie[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ "Pedro Lemebel: In Memoriam" by Juan Poblete [online], Latin American Literature Today, 27 maja 2017 [dostęp 2020-11-05] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Paz Rodríguez Zaninovic , Chile Today , Controversy Continues to Follow Pedro Lemebel and his Chronicles [online], Chile Today, 26 grudnia 2018 [dostęp 2020-11-05] (ang.).
- ↑ a b c d e f Michał Nogaś , Ciotuchna, rodzina Trumpa i media pełne nienawiści. Oglądamy, czytamy, słuchamy [online], wyborcza.pl, 4 listopada 2020 [dostęp 2020-11-05] .
- ↑ Drżę o ciebie matadorze [online], Wydawnictwo Claroscuro .
- ↑ April Howard , In Memoriam: Pedro Lemebel's Chronicles of the Pinochet Dictatorship [online], Upside Down World, 29 stycznia 2015 [dostęp 2020-11-05] (ang.).
- ISNI: 0000000059395300
- VIAF: 71608576, 11001834
- ULAN: 500463770
- LCCN: no96002345
- GND: 132248441
- BnF: 14418861z
- SUDOC: 060609966
- SBN: TO0V504577
- NKC: jo20000074426
- DBNL: leme009
- BNE: XX1492054
- NTA: 238602761
- BIBSYS: 3120111
- CiNii: DA14387656
- Open Library: OL369839A
- PLWABN: 9812553969905606
- NUKAT: n2019035116
- NSK: 000800188