Przejdź do zawartości

Peder Pedersen Syv

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Portet Pedera Syva przechowywany w kościele Hellested w Hårlev w Danii

Peder Pedersen Syv (ur. 22 lutego 1631 w Syv k. Roskilde, zm. 17 lutego 1702) – duński językoznawca, folklorysta i duchowny.

Syv był synem rolnika z Kirke-Syv koło Roskilde, wystarczająco zamożnego, by zapewnić synowi dostęp do edukacji. Syv rozpoczął naukę szkolną w Roskilde, w 1653 został zapisany na uniwersytet w Kopenhadze. W 1658 objął stanowisko dyrektora szkoły łacińskiej w Næstved. W 1664 został proboszczem w Hellested, gdzie pracował do śmierci. W 1683 roku jako jedyny w historii uzyskał tytuł filologa królewskiego specjalizującego się w języku duńskim.

Syv należał do niewielkiego kręgu badaczy, którzy pod wpływem działalności niemieckiego Towarzystwa Owocodajnego rozpoczęli pracę na rzecz języka duńskiego[1].

Do pierwszych publikacji Syva należą raporty na temat języka Zimbabwe z 1663 roku, które dotyczą pochodzenia i pokrewieństwa języków, liter i run, pisowni, zapożyczeń, a także poezji. Badanie te są pierwszą duńską analizą z zakresu lingwistyki porównawczej. Zostały przygotowane w języku niemieckim.

W 1685 opublikował pierwszą duńską gramatykę w języku ojczystym (Den Danske Sprogkunst eller Grammatica). Główny nacisk położył na nauczanie ortografii.

Przygotował także rozbudowany słownik języka duńskiego, zawierający informacje dotyczące etymologii, ale ze względu na okoliczności polityczne i zawodowe nigdy go nie ukończył. Wydrukowano tylko część na literę A (1692), jednak jego rękopisy posłużyły jako podstawa pracy lekykograficznej Rostgaarda (1671–1745).

Syv przygotował także zbiór duńskich przysłów, który stał się podstawą późniejszych opracowań.

W 1695 Syv opublikował zbiór stu duńskich pieśni zaczerpniętych z wydania z 1591, do których dostał kolejne sto, które zaczerpnął z rękopisów, od nosicieli tradycji ustnej i z innych źródeł. Zbiór ten był kilkukrotnie wznawiany i stał się głównym źródłem wiedzy na temat ballad i pieśni z Danii i Wysp Owczych[2].

Syv był także bibliofilem. Kolekcjonował książki i opracował bibliografię starszych duńskich publikacji, które nigdy nie zostały wydane drukiem, ale mają wartość źródłową.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. J.W.Eaton, The German Influence in Danish Literature in the Eighteenth Century, 2015.
  2. Peder Syv | Gyldendal – Den Store Danske [online], denstoredanske.dk [dostęp 2020-01-23] (duń.).