Park Narodowy Ytre Hvaler
 Krajobraz na wyspie Herføl w 2011 roku | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
cieśnina Skagerrak; |
| Siedziba |
Storveien 32 |
| Data utworzenia |
26 września 2009 |
| Powierzchnia |
354 km² |
Położenie na mapie Norwegii  | |
Położenie na mapie Østfoldu  | |
 59°01′06,4″N 10°48′36,9″E/59,018444 10,810250
| |
| Strona internetowa | |
Park Narodowy Ytre Hvaler (norw. Ytre Hvaler nasjonalpark) – park narodowy znajdujący się w południowo-wschodniej Norwegii, na północno-wschodnim wybrzeżu cieśniny Skagerrak. Został utworzony 26 czerwca 2009 roku jako pierwszy morski park narodowy na terenie tego kraju[1][2]. Obejmuje obszar o powierzchni ok. 354 km², z czego ok. 340 km² zajmują wody morskie[3].
Pod względem administracyjnym teren parku narodowego wchodzi w skład gmin Hvaler i Fredrikstad, które znajdują się w okręgu Østfold, w regionie Østlandet[3]. Południową granicę parku tworzy granica norwesko-szwedzka, po drugiej stronie której funkcjonuje siostrzany Park Narodowy Kosterhavet (szw. Kosterhavets nationalpark)[1][4].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Park Narodowy Ytre Hvaler założony został w celu ochrony zachowanego w stosunkowo niezmienionym stanie obszaru u południowo-wschodnich wybrzeży Norwegii[1]. Obejmuje on polodowcowy krajobraz przybrzeżny na wyspach Kirkeøy, Asmaløy, Spjærøy, Herføl i Vesterøy[5] ze spłaszczonymi klifami porośniętymi przez wrzosowiska i las sosnowy, a także z licznymi szczelinami i zagłębieniami terenu, gdzie nagromadzony materiał skalny utworzył żyzną morenę denną, na której rozwinęły się lasy liściaste z bogatym runem leśnym[1][6]. Podobny krajobraz jest również na wyspach Akerøya i Tisler, które w całości znajdują się na obszarze parku[5]. Pod względem geologicznym wyróżnia się porfir rombowy występujący głównie na wyspach Søsterøyene w północnej części parku narodowego oraz czerwonawy granit i gnejsy budujące całą środkową jego część[1][6].
96% powierzchni obszaru chronionego stanowią jednak wody morskie[5]. Ukształtowanie dna cieśniny Skagerrak jest w tym regionie bardzo zróżnicowane i obejmuje strome skaliste zbocza oraz płaskie równiny pokryte osadami[1][6]. Głębokość morza wynosi od 30 do 470 m[6].
Teren parku narodowego znajduje się na obszarze o wysokich temperaturach latem i łagodnych zimach, dzięki czemu cechuje się bardzo dużą bioróżnorodnością, zwłaszcza w zakresie fauny[1]. Występują tu podwodne łąki i lasy wodorostów, a także zimnowodne rafy koralowe, tworzone głównie przez koralowce z rodzaju Alcyonium (np. Alcyonium digitatum – „dłoń topielca”) oraz gatunek Lophelia pertusa[6]. Rafa Tisler (norw. Tisler-revet) licząca ponad 8 tys. lat i zajmująca obszar o powierzchni ok. 24 ha zaliczana jest do jednych z największych tego typu raf na świecie i stanowi siedlisko dla tysięcy gatunków gąbek, mięczaków, skorupiaków i ryb[6]. Park znajduje się na trasie sezonowych migracji ptaków. Przelatują tędy liczne stada edredonów (Somateria mollissima) i innych gatunków kaczek. Na wyspie Akerøya funkcjonuje stacja ornitologiczna, na której przeprowadza się liczenie i znakowanie ptaków[1].
Informacje na temat Parku Narodowego Ytre Hvaler można uzyskać w dwóch centrach dla zwiedzających, które działają w Skjærhalden i Storesand[7].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Brzegi wyspy Heia (2011) -
Krajobraz wysp Søsterøyene (2011) -
Brzegi wyspy Tisler (2011) -
Roślinność na wyspie Herføl (2011)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Leif Ryvarden, Svein Askheim, Kåre Olerud, Ytre Hvaler nasjonalpark [online], Store norske leksikon, 9 września 2024 [dostęp 2024-10-17] (norw.).
- ↑ Ytre Hvaler National Park – Facts [online], Nasjonalparker [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ a b Forskrift om vern av Ytre Hvaler nasjonalpark, Hvaler og Fredrikstad kommuner, Viken [online], lovdata.no, 1 lipca 2009 [dostęp 2024-10-17] (norw.).
- ↑ About Kosterhavets National Park [online], www.sverigesnationalparker.se [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ a b c Verneområder [online], Nasjonalparkstyre [dostęp 2024-10-19] (norw. bokmål).
- ↑ a b c d e f Om nasjonalparken [online], Ytre Hvaler nasjonalpark [dostęp 2024-10-19] (norw. bokmål).
- ↑ Besøkssenter Ytre Hvaler Skjærhalden og Storesand [online], Ytre Hvaler nasjonalpark [dostęp 2024-10-20] (norw. bokmål).