Pantera mglista

Pantera mglista
	Neofelis nebulosa
	(Griffith, 1821)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	pantery
Rodzaj	pantera
Gatunek	pantera mglista
Synonimy
	Felis nebulosa Griffith, 1821; Felis macrocelis Tickell, 1843; Felis macrosceloides Hodgson, 1853; Leopardus brachyurus Swinhoe, 1862; Felis (Neofelis) melli Matschie, 1922;
	Felis nebulosa Griffith, 1821; Felis macrocelis Tickell, 1843; Felis macrosceloides Hodgson, 1853; Leopardus brachyurus Swinhoe, 1862; Felis (Neofelis) melli Matschie, 1922;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Pantera mglista^[13]^[14], pantera szara^[14] (Neofelis nebulosa) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny panter (Pantherinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1821 brytyjski przyrodnik Edward Griffith nadając mu nazwę Felis nebulosa^[2]. Oryginalne miejsce typowe nieznane; prawdopodobnie to Guangdong w Chińskiej Republice Ludowej^[15]^[4]. Holotyp to zwierzę z Exeter ‘Change, w Londonie na które składała się skóra przerobiona na kapelusze, obecnie zaginiona^[4]. Neotyp to mały ale dorosły samiec (płasko pofałdowana skóra oraz dobrze zachowana czaszka i żuchwa) o sygnaturze BM 1955.1644 z kolekcji sekcji teriologicznej w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz typowy został zebrany przez brytyjskich zoologów Herberta Christophera Robinsona i Cecila Bodena Klossa w dniu 20 marca 1919 roku w małej wiosce rybackiej Taran (10°35′N 99°14′E/10,583333 99,233333), w prowincji Chumphon w Tajlandii^[9]^[4].

Początkowo uważano, że pantery mgliste występują także na Sumatrze i Borneo. Jednak przeprowadzone w 2007 roku badania materiału genetycznego obu panter wykazały znaczne różnice i pantery żyjące na wyspach zostały uznane za odrębny gatunek, nazwany panterą sundajską (Neofelis diardi)^[12]^[16]. Wyróżnienie podgatunków (nebulosa i macrosceloides) wymaga dodatkowych analiz^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[16].

Etymologia

Neofelis: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Felis Linnaeus, 1758 (kot)^[17].
nebulosa: łac. nebulosus „mglisty, pochmurny, ciemny”, od nebula „chmura, mgła”^[18].

Zasięg występowania

Pantera mglista występuje w silnie rozdrobnionych populacjach w strefie subhimalajskiej w Nepalu przez północno-wschodnie Indie, południową Chińską Republikę Ludową i Indochiny^[19]^[16].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 68,6–106,7 cm, długość ogona 61–84,2 cm; masa ciała 11–23 kg (dorosłe samice są mniejsze i lżejsze od dorosłych samców)^[19]. Futro krótkie o barwie białoszarej, popielatej lub szarobrązowej. Czoło czarno cętkowane, prążki na policzkach, podłużne linie na karku i dwa czarne paski na grzbiecie. Na głowie, brzuchu i ogonie czarne plamy, koła, rozetki. Długa głowa i ogon, wielkie kły i krótkie kończyny.

Ekologia

Pokarm

Żywią się przeważnie małpami i ptakami.

Tryb życia

Gatunek aktywny zarówno w dzień, jak i w nocy. Przez większą część życia przebywa na drzewach.

Rozmnażanie

Pantery mgliste w okresie godowym łączą się w pary (na ogół są samotnikami). Ciąża samicy trwa 85-95 dni. W dziupli drzewa rodzi najczęściej jedno lub dwa młode, rzadziej do pięciu. Odstawienie po pięciu miesiącach.

Ochrona i życie w niewoli.

Z powodu kłusownictwa i wycinki lasów tropikalnych gatunek ten jest silnie zagrożony i chroniony prawem międzynarodowym m.in. przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES)

Pantery mgliste żyją w niewoli do 17 lat. W ogrodach zoologicznych na całym świecie znajduje się około 270 osobników^[20].

Ciekawostki

Pantera mglista posiada proporcjonalnie najdłuższe kły spośród wszystkich żyjących kotowatych. Ich długość wynosi ok. 5,1 cm^[21].

Pantera mglista i margaj są jedynymi przedstawicielami kotowatych, które potrafią schodzić z drzewa biegiem głową w dół^[22].

W 2013 roku po blisko trzynastu latach poszukiwań, zespół tajwańskich zoologów potwierdził wymarcie gatunku w naturalnym środowisku na Tajwanie^[23].

Uwagi

↑ Młodszy homonim Felis macrocelis Horsfield, 1825.
↑ Miejsce typowe: Nepal; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1845.1.8.211b)^[4]; etymologia: epitet gatunkowy Felis macrocelis Horsfield, 1825; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[5].
↑ Miejsce typowe: Tajwan; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1862.12.24.25)^[4]; etymologia: gr. βραχυς brakhus krótki; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[7].
↑ Miejsce typowe: Kanton, Chińska Republika Ludowa; holotyp: skóra kupiona na targu^[9]; etymologia: dr Rudolf Emil Mell (1878–1970), niemiecki entomolog, kolekcjoner, pedagog w Chinach^[10]^[11].

Przypisy

↑ Neofelis nebulosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c E. Griffith: General and particular descriptions of the vertebrated animals: arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. London: Printed for Baldwin, Cradock, and Joy, 1821, s. 37. (ang.).
↑ S.R. Tickell. Notes on a curious species of Tiger or Jaguar, killed near the Snowy Range, north of Darjeeling. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 12 (2), s. 815, 1843. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 64, 2017. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
↑ J.E. Gray. Observations on some rare Indian Animals. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 21, s. 192, ryc. xxxviii, 1853. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, brachyurus [dostęp 2022-11-29] .
↑ R. Swinhoe. On the Mammals of the Island of Formosa (China). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1862, s. 352, ryc. 43, 1862. (ang.).
↑ ^a ^b P. Christiansen & A.C. Kitchener. A neotype of the clouded leopard (Neofelis nebulosa Griffith 1821). „Mammalian Biology”. 76, s. 325–331, 2010. DOI: 10.1016/j.mambio.2010.05.002. (ang.).
↑ ^a ^b R. Mell. Beiträge zur Fauna Sinica. i. Die Vertebraten Südchinas; Feldlisten und Feldnoten der Säuger, Vögel, Reptilien, Batrachier. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 88 (10), s. 35, 1922. (niem.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, melli [dostęp 2022-11-29] .
↑ ^a ^b L.L. Grassman L.L. i inni, Neofelis nebulosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-1 [dostęp 2022-03-24] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 138. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 253, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neofelis nebulosa. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-24].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 453, 1904. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, nebulosa [dostęp 2022-03-24] .
↑ ^a ^b M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ Clouded Leopard Project
↑ Garman, A. (1997) Clouded Leopard. Big Cats On Line online
↑ GenevièveG. Warnau GenevièveG., Encyklopedia zwierząt, GrzegorzG. Wójcik, ElżbietaE. Kiernicka (tłum.), Zielona Góra: Elżbieta Jarmołkiewicz, 2003, ISBN 83-7117-638-4, OCLC 749604677 .
↑ n, Zagrożony wyginięciem gatunek a 4 sierpnia – co ich łączy? [online] [dostęp 2021-08-04] (pol.).

Bibliografia

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[3] Młodszy homonim Felis macrocelis Horsfield, 1825.

[7] Miejsce typowe: Nepal; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1845.1.8.211b)^[4]; etymologia: epitet gatunkowy Felis macrocelis Horsfield, 1825; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[5].

[10] Miejsce typowe: Tajwan; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1862.12.24.25)^[4]; etymologia: gr. βραχυς brakhus krótki; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[7].

[15] Miejsce typowe: Kanton, Chińska Republika Ludowa; holotyp: skóra kupiona na targu^[9]; etymologia: dr Rudolf Emil Mell (1878–1970), niemiecki entomolog, kolekcjoner, pedagog w Chinach^[10]^[11].

[itis-1] Neofelis nebulosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Griffith-2] E. Griffith: General and particular descriptions of the vertebrated animals: arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. London: Printed for Baldwin, Cradock, and Joy, 1821, s. 37. (ang.).

[Tickell-4] S.R. Tickell. Notes on a curious species of Tiger or Jaguar, killed near the Snowy Range, north of Darjeeling. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 12 (2), s. 815, 1843. (ang.).

[kit&inni-5] A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 64, 2017. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=182_152]-6] Jaeger 1944 ↓, s. 152.

[Hodgson-8] J.E. Gray. Observations on some rare Indian Animals. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 21, s. 192, ryc. xxxviii, 1853. (ang.).

[9] The Key to Scientific Names ↓, brachyurus [dostęp 2022-11-29] .

[Swinhoe-11] R. Swinhoe. On the Mammals of the Island of Formosa (China). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1862, s. 352, ryc. 43, 1862. (ang.).

[chr&kit-12] P. Christiansen & A.C. Kitchener. A neotype of the clouded leopard (Neofelis nebulosa Griffith 1821). „Mammalian Biology”. 76, s. 325–331, 2010. DOI: 10.1016/j.mambio.2010.05.002. (ang.).

[Matschie-13] R. Mell. Beiträge zur Fauna Sinica. i. Die Vertebraten Südchinas; Feldlisten und Feldnoten der Säuger, Vögel, Reptilien, Batrachier. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 88 (10), s. 35, 1922. (niem.).

[14] The Key to Scientific Names ↓, melli [dostęp 2022-11-29] .

[iucn-16] L.L. Grassman L.L. i inni, Neofelis nebulosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-1 [dostęp 2022-03-24] (ang.).

[Cichocki&inni-17] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 138. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-18] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 253, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Wilson&Reeder-19] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neofelis nebulosa. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-24].

[Burgin&inni-20] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Palmer-21] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 453, 1904. (ang.).

[22] The Key to Scientific Names ↓, nebulosa [dostęp 2022-03-24] .

[Sunquist-23] M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[24] Clouded Leopard Project

[25] Garman, A. (1997) Clouded Leopard. Big Cats On Line online

[26] GenevièveG. Warnau GenevièveG., Encyklopedia zwierząt, GrzegorzG. Wójcik, ElżbietaE. Kiernicka (tłum.), Zielona Góra: Elżbieta Jarmołkiewicz, 2003, ISBN 83-7117-638-4, OCLC 749604677 .

[27] , Zagrożony wyginięciem gatunek a 4 sierpnia – co ich łączy? [online] [dostęp 2021-08-04] (pol.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[6]

[c]

[8]

[d]

[10]

[12]

[13]

[14]

[15]

[4]

[9]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[5]

[7]

[11]