Pęzino
wieś | |
Zamek w Pęzinie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2006) |
1 162 |
Strefa numeracyjna |
91 |
Kod pocztowy |
73-131[2] |
Tablice rejestracyjne |
ZST |
SIMC |
0783491 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Stargard | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego | |
53°20′24″N 15°11′32″E/53,340000 15,192222[1] |
Pęzino (niem. Pansin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stargard.
Wieś położona jest nad Krąpielą i Pęzinką.
W miejscowości znajduje się przystanek kolejowy Pęzino.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W X-XI w. był tu słowiański gród obronny. Osada została darowana przez Barnima I w XIII w. templariuszom, którzy rozpoczęli budowę zamku-klasztoru. Następnie zespół klasztorny został przejęty przez zakon joannitów, a kolejnymi właścicielami byli przedstawiciele rodów: Borków i Puttkamerów. W 1657 w zamku rezydował hetman Stefan Czarniecki, który stojąc na czele lekkiej jazdy ścigał Szwedów[3].
W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Pęzino. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Pęzino. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- późnogotycki salowy kościół Wniebowzięcia NMP z XV-XVI w. o częściowo kamiennych murach, przebudowany w XX w., ozdobny szczyt wschodni posiada piramidalny układ zróżnicowanych dekoracji, od smukłych manswerkowych arkad po owalne blendy. Elewacje wieży zachodniej regotyzowane, wewnątrz dwa barokowe ołtarze, główny i boczny oraz renesansowe epitafia[4].
- zamek sięgający swymi początkami końca XIV w. Na początku XVII w., rozbudowany o skrzydło zachodnie (renesansowe). W 1657 podczas pogoni za Szwedami zatrzymał się tu hetman Stefan Czarniecki. Obiekt został rozbudowany w połowie XIX w. o nowe skrzydło zwane neogotyckim. Kolejna rozbudowa miała miejsce w latach trzydziestych XX w. Wieża na planie kwadratu, wyżej cylindryczna. Wokół zamku znajduje się park z XIX w. z pomnikami przyrody: 11 dębów szypułkowych oraz cypryśnik błotny.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99103
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 925 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 204-205, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
- ↑ Piotr Skurzyński , Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 137-138, ISBN 978-83-7495-133-3 .