Pętna
49°32′56″N 21°16′16″E/49,548889 21,271111| przysiółek wsi | |
 Widok na Pętną z szosy do Przełęczy Małastowskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Małastów |
| Część miejscowości | |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-307[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0464828 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
Położenie na mapie gminy Sękowa  | |
| 49°32′56″N 21°16′16″E/49,548889 21,271111[1]
| |
Pętna (j. łemkowski Панкна) – przysiółek wsi Małastów w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa[3][4]. Liczy około 40 domów, 150 mieszkańców.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży w północnej części Beskidu Niskiego. Jej zabudowa jest rozciągnięta na długości ok. 4 km w górnej części doliny potoku Małastówka. Od północy ogranicza ją grzbiet Kornuty (677 m n.p.m.) i Dziamery (756 m n.p.m.), od południa Wierch Wirchne (635 m n.p.m.).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Lokowana była na prawie wołoskim w 1557 r. przez starostę bieckiego Stanisława Bonera. Za czasów Rzeczypospolitej była wsią królewską, natomiast w okresie zaborów należała do rodziny Siemieńskich.
W II poł. XIX w. wydobywano w Pętnej ropę naftową: w 1881 r. istniało tu 5 szybów głębokości do 130 m, należących do żydowskiej rodziny Wetheimerów. Wieś liczyła wówczas (1885 r.) 105 gospodarstw z 680 mieszkańcami. Próby wznowienia wydobycia ropy w latach międzywojennych nie powiodły się: zaczopowane rury widoczne są do dziś w pobliżu cerkwi.
W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa nowosądeckiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5]
- cerkiew św. Paraskewy (od 27 października 1999 r. właścicielem świątyni jest greckokatolicka parafia św. Paraskewii[6]) – położona w dolnej części wsi. Została zbudowana w 1916 r., murowana, na planie krzyża greckiego w stylu bizantyjskim;
- dzwonnica – pozostałość po drewnianej cerkwi z 1700, która stała tu do 1935 roku.
- cmentarz grzebalny.
- cmentarz wojenny nr 63 z I wojny światowej, (114 żołnierzy obydwu armii, poległych 2 maja 1915 r.) – na pn. stokach Wierchu Wirchne.
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
od szlaku niebieskiego Bartne – Przełęcz Małastowska do cmentarza nr 63 (szlak cmentarny)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99099
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 761 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Informacje o parafii. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-26)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. X (poprawione) Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3;
- Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pętna, rus. ''Pantna'', w dok. ''Patna'', wś, pow. gorlicki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 39.