Olszyny (gmina Wojnicz)

Olszyny
	wieś
	; Cmentarz wojenny nr 286
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Wojnicz
Liczba ludności (2022)	913
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	32-831
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0836052
	Położenie na mapie gminy Wojnicz Olszyny
	Położenie na mapie Polski Olszyny
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Olszyny
	Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Olszyny
	49°53′20″N 20°49′11″E/49,888889 20,819722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Olszyny – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Wojnicz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Położenie i ludność

Miejscowość położona jest na Pogórzu Wiśnickim. Pola i zabudowania Olszyn znajdują się na lewym brzegu Dunajca, zajmując szeroką w tym miejscu jego dolinę i dolinę uchodzącego do niego potoku, oraz okoliczne wzgórza. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 975^[4]. W 2008 roku miejscowość miała powierzchnię 693,05 hektarów i liczyła 925 mieszkańców^[5].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Olszyny^[6]^[7]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0836069	Góry Olszyńskie	część wsi
0836075	Krasówka	część wsi
0836081	Podgórze	część wsi
0836098	Równie Olszyńskie	część wsi
0836112	Szkodna Północna	część wsi
0836106	Szkodna Południowa	część wsi

Zarys historii

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1441 roku jako własność Deresława Białonia z Więckowic, który ufundował tu kościół, stanowiła własność szlachecką i magnacką^[5].

Parafię pw. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Olszynach^[8] erygował 9 kwietnia 1442 roku biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki^[9]. Należy do dekanatu w Wojniczu w diecezji tarnowskiej i obejmuje wsie Olszyny, Roztoka i Sukmanie.

Obecny kościół parafialny wzniesiono w latach 1870–1875; w kościele zabytkowa chrzcielnica z 1530 roku i krucyfiks z XV wieku; do końca XIX wieku znajdowała się tu późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z lat 1480–1490, wykonana przez Wita Stwosza, przekazana następnie do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, skąd zagrabili ją Niemcy w czasie II wojny światowej^[10]. W sierpniu–wrześniu 2015 roku doszło do zniszczenia polichromii Jerzego Nowosielskiego z lat 1956–1957 na ścianie ołtarzowej i sklepieniu kaplicy. Polichromia nie była wpisana do rejestru zabytków.

W czasie I wojny światowej w Olszynach miały miejsce potyczki między wojskami austro-węgierskimi i rosyjskimi. Pozostał po nich cmentarz wojenny nr 286 – Olszyny^[11].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[12].

Kościół parafialny pw. Imienia Najświętszej Maryi Panny;
cmentarz wojenny nr 285.

Osoby związane z miejscowością

Józef Cieśla – porucznik rezerwy administracji Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93053
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 859 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2014-04-01].
↑ ^a ^b Historia Olszyn na stronie miasta i gminy Wojnicz
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Dane o parafii na stronie diecezji tarnowskiej
↑ Informacje o parafii Olszyny na stronie Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie. [dostęp 2008-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-29)].
↑ Informacje o kościele w Olszynach na stronie "Kościoły zabytkowe Diecezji Tarnowskiej Tarnowskie.koscioly.sl.pl
↑ Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 3. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2005. ISBN 83-85988-57-2.
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

Linki zewnętrzne

Historia Olszyn na stronie miasta i gminy Wojnicz

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93053

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 859 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[geoportal-4] Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2014-04-01].

[wojnicz.pl-5] Historia Olszyn na stronie miasta i gminy Wojnicz

[R2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-7] GUS. Rejestr TERYT

[8] Dane o parafii na stronie diecezji tarnowskiej

[9] Informacje o parafii Olszyny na stronie Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie. [dostęp 2008-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-29)].

[10] Informacje o kościele w Olszynach na stronie "Kościoły zabytkowe Diecezji Tarnowskiej Tarnowskie.koscioly.sl.pl

[11] Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 3. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2005. ISBN 83-85988-57-2.

[:rejestr-12] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]