Przejdź do zawartości

Ogórecznikowce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ogórecznikowce
Ilustracja
Ogórecznik lekarski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

ogórecznikowce

Nazwa systematyczna
Boraginales Juss. ex Bercht. & J. Presl
Přir. Rostlin: 244. Jan-Apr 1820[3]
Typ nomenklatoryczny

Borago L. – Boraginaceae[3]

Niezapominajka błotna

Ogórecznikowce (Boraginales) – rząd roślin okrytonasiennych z kladu astrowych (ang. asterids) czy też szeroko ujmowanego nadrzędu astropodobnych Asteranae. Obejmuje ponad 3 tysiące gatunków grupowanych w 150 rodzajów[2]. Tradycyjnie dzielone były one na ogół na dwie rodziny – faceliowatych Hydrophyllaceae i ogórecznikowatych Boraginaceae[4][5]. Po odkryciu wzajemnego zagnieżdżenia zaliczanych do tych rodzin roślin traktowane były jako szeroko ujmowana rodzina ogórecznikowatych, której pozycja systematyczna pozostawała niejasna jeszcze w systemie APG III z 2009[5]. Po ustaleniu jej siostrzanej pozycji w stosunku do jasnotowców Lamiales klasyfikacja roślin wewnątrz tego rzędu stała się przedmiotem sporu na etapie ustalania systemu APG IV. Część ekspertów uznaje za celowe wyróżnienie tu co najmniej 8 różnych rodzin[2][5], a część łączy je wszystkie w jedną rodzinę nadając poszczególnym grupom rangę plemion[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Większość ogórecznikowców to rośliny zielne[2]. Liście mają najczęściej skrętoległe, przynajmniej w górnej części pędu. Pędy okryte są sztywnymi, szorstkimi włoskami, u nasady często wzmocnione cystolitami[6]. Kwiaty zebrane są w kwiatostany typu skrętek. Zalążnia powstaje na ogół tylko z dwóch owocolistków. Zalążki zwrócone są ku górze[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna rzędu według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

Jeden z rzędów z grupy astrowych roślin okrytonasiennych. Grupa siostrzana dla jasnotowców Lamiales.


dereniowce Cornales




wrzosowce Ericales





?

Icacinales


?

Vahliales



Metteniusales




gariowce Garryales




goryczkowce Gentianales




psiankowce Solanales




ogórecznikowce Boraginales



jasnotowce Lamiales










ostrokrzewowce Aquifoliales




astrowce Asterales




twardziczkowce Escalloniales




Bruniales




selerowce Apiales




Paracryphiales



szczeciowce Dipsacales











Podział według systemu APG IV z 2016[7]

Jedna rodzina – ogórecznikowate Boraginaceae[6].

Podział według APweb[2]

W obrębie rzędu wyróżnianych jest 9 rodzin[2]. Podział rzędu na rodziny zaproponowany został przez ekspertów zebranych w The Boraginales Working Group w 2015. Przyjęty został i opublikowany na Angiosperm Phylogeny Website, ale też przez Global Genome Initiative (GGI), w Genera of Flowering Plants (Klaus Kubitzki i in.)[5]. Odrzucony jednak został w systemie APG IV w ramach szerokich konsultacji, co spowodowało konflikt w środowisku[5].

ogórecznikowce


Codonaceae




Wellstediaceae



Boraginaceaeogórecznikowate






Hydrophyllaceaefaceliowate




Namaceae




Heliotropiaceae




Cordiaceae



Ehretiaceae







+ incertae sedis: Lennoaceae

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d e f g Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. University of Maryland. [dostęp 2018-12-25].
  4. a b Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 211. ISBN 83-7079-779-2.
  5. a b c d e Cole TCH. Angiosperm Phylogeny Group (APG) in jeopardy – Where have the flowers gone?. „PeerJ PrePrints 3:e1517”, 2015. 
  6. a b c Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 529–532. ISBN 978-1-84246-634-6.
  7. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.