Ośrodek Postępu Technicznego w Katowicach
 Pawilon Hutnictwa Żelaza i Stali | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Targowa |
| Styl architektoniczny |
modernizm |
| Architekt |
Zygmunt Winnicki |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
 50°17′24,3″N 19°00′07,1″E/50,290083 19,001972
| |
Ośrodek Postępu Technicznego (OPT) w Katowicach – nieistniejąca placówka typu naukowo-informacyjnego, znajdująca się na terenie Parku Śląskiego przy ulicy Targowej w Chorzowie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Ośrodek powołany w 1961[1] roku z ramienia Naczelnej Organizacji Technicznej i inicjatywy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Funkcjonował do początku lat 90. XX wieku. Większość zabudowań została wyburzona[2].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Zajmował teren o powierzchni ok. 10 ha zlokalizowany przy styku Katowic, Chorzowa i Siemianowic Śląskich. Instytucja organizowała targi handlowe, wystawy, prezentacje i pokazy wyrobów przemysłu, rzemiosła, rolnictwa. Miała budynki przeznaczone do całorocznej i sezonowej prezentacji.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Projekt urbanistyki ośrodka oraz najstarszych pawilonów wykonał Jerzy Gottfried[3].
Zrealizowane tam pawilony wystawowe są unikatowymi w skali kraju obiektami architektury, znajdują się tam:
Pawilony A – zespół 3 pawilonów na planie okręgu zaprojektowanych przez architekta Jerzego Gottfrieda i konstruktora Wiesława Ligęzy. Pawilony nakryto pochyłymi rurowymi kopułami[1].
Pawilony B – zespół 6 pawilonów na planie kwadratu zaprojektowanych przez architekta Jerzego Gottfrieda.
Pawilon CG - pawilon wystawowy zbudowany na rzucie zestawionych ze sobą rombów. Zaprojektowany przez Jerzego Gottfrieda i konstruktora Włodzimierza Feiferka[4]. Pawilon nakryty lekkim dachem opartym na konstrukcji złożonej z żelbetowych, pochyłych wsporników, pomiędzy którymi rozpięto stalowe linki podtrzymujące poszycie dachu.
Pawilon D - stanowi strefę wejściową do pawilonu CG. Zaprojektowany przez Jerzego Gottfrieda.
Pawilon Górnictwa - zaprojektowany przez zespół inżynierów z Biura Projektów Przemysłu Węglowego w Krakowie. Ma formę paraboloidy hiperbolicznej.
Pawilon Hutnictwa Żelaza i Stali - pawilon zaprojektowany przez Zygmunta Winnickiego. Zrealizowany na rzucie prostokąta, nakryty dachem podwieszonym na stalowych linach przymocowanych do żelbetowych pylonów.
Pawilon Metali Nieżelaznych - Pawilon zaprojektowany przez Zygmunta Winnickiego w 1961 roku[1]. założony na rzucie zestawionych ze sobą sześcioboków przypominających plaster miodu. Pawilony miały konstrukcję złożoną z systemu metalowych, naprężonych linek podtrzymujących dach. Ściany wykonano z falistego polistyrenu. Pawilon zniszczony w 2017 roku.
Doświadczalny budynek w technologii wypychanych kondygnacji - tzw. wypych, zaprojektowany przez Henryka Buszkę, Aleksandra Frantę i Tadeusza Szewczyka[5]. Była to eksperymentalna konstrukcja testowana do późniejszego wykorzystania do budowy bloków na Osiedlu Tysiąclecia w Katowicach.
Maszt - konstrukcja wykonana z zestawionych ze sobą rur. Zaprojektowany przez Zygmunta Winnickiego w 1964 roku[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Alicja Gzowska, Architektura Postępu. Pawilony wystawowe Ośrodka Postępu Technicznego przy Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, [w:] Anna Syska (red.), Podróż ku nowoczesności. Architektura XX wieku w województwie śląskim, Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2016, ISBN 978-83-939745-3-5.
- ↑ Marcin Zasada, Budynki OPT w Chorzowie wyburzone: Perełka architektury zniknęła [online], Dziennik Zachodni, 24 listopada 2017 [dostęp 2024-07-30].
- ↑ Herok-Turska i inni, Jerzy Gottfried - architekt, Biblioteka Śląska, ISBN 978-83-64210-26-6, OCLC 946347710.
- ↑ Wyborcza.pl [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2017-05-27].
- ↑ Tadeusz. Barucki, Zielone konie = Green horses : Henryk Buszko, Aleksander Franta, Jerzy Gottfried, 2015, ISBN 978-83-930937-8-6, OCLC 945628529.