Przejdź do zawartości

Normobaria

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pierwszy na świecie dom normobaryczny zbudowany przez Jana Pokrywkę w 2013 r. w Szalejowie Górnym

Normobaria – termin medyczny oznaczający ciśnienie atmosferyczne[1][2][3], które przyjmuje wartości między hiperbarią, a hipobarią[4][5][6][7].

Nazwa normobaria jest również stosowana jako określenie atmosfery stosowanej w komorach ciśnieniowych. Twórca takiej techniki (normobarii), lek. Jan Pokrywka, twierdzi, że zachowuje ona korzyści płynące ze stosowania tlenoterapii hiperbarycznej, dzięki podobnie podniesionemu ciśnieniu atmosferycznemu oraz zwiększonej zawartości tlenu[8]. Komory normobaryczne funkcjonują w wielu miejscach w Polsce[9]. Zwykle w komorach tego typu panują warunki: 1500 hPa, stężenia przeliczeniowe 35-40% O₂, 1-3% CO₂ oraz 0,5% wodoru[10]. Parametry te są zbliżone do "mild hyperbaric oxygen therapy", która była badana na myszach i szczurach[11][12], znajdując mniejsze szanse wywołania krótkowzroczności lub zaćmy w porównaniu z hiperbarią[13].

Mechanizm działania

[edytuj | edytuj kod]

Przebywanie w środowisku o wyższym stężeniu tlenu prowadzi do zwiększenia poziomu utlenowania krwi[14], a zwiększenie ilości dwutlenku węgla wykorzystuje efekt Bohra w celu zmniejszenia powinowactwa hemoglobiny do tlenu, ułatwiając jego dostarczanie do komórek[15]. Większa ilość wodoru cząsteczkowego wykorzystuje jego właściwości antyoksydacyjne w celu neutralizacji wolnych rodników hydroksylowych i zmniejszania stanów zapalnych[16].

Tego typu warunki tworzy się w specjalnie konstruowanych w tym celu komorach (kapsułach). Ich najważniejszym elementem jest zbiornik, który dzieli się na śluzę i komorę właściwą. W tej pierwszej dochodzi do łagodnej zmiany ciśnienia (kompresji lub dekompresji). Śluza pełni funkcję przedsionka, w którym organizm przystosowuje się do specyficznych warunków specyficznych dla normobarii. Sama tlenoterapia odbywa się w komorze właściwej, niewiele różniącej się od tradycyjnego mieszkania. Znajdują się w niej fotele, łóżka, sprzęt RTV i audio i inne sprzęty pozwalające na wypoczynek. Warunki w komorze normobarycznej zadaje się z poziomu śluzy za pomocą panelu zintegrowanego z zaawansowaną automatyką[17].

Wpływ na organizm człowieka

[edytuj | edytuj kod]

Podwyższone ciśnienie atmosferyczne i/lub zwiększone stężenie tlenu może zwiększać zawartość tlenu, zwłaszcza tego rozpuszczonego w osoczu krwi. Ekspozycja na łagodny tlen hiperbaryczny o stężeniu 1250–1500 hPa oraz zawartością tlenu 35–40% może być pomocna w chorobach związanymi ze stylem życia (nadciśnienie czy cukrzyca typu 2), większość badań jest wykonywana na organizmach modelowych[18][19][20].

W małym (17 uczestników), pilotażowym, jednogrupowym badaniu[a] u przebywających w normobarycznej atmosferze ze zwiększonym udziałem tlenu stwierdzono statystycznie istotne różnice pomiędzy wartościami części z mierzonych funkcji poznawczych (przetwarzanie informacji wizualnych, funkcjonowanie uwagi, epizodyczna pamięć werbalna), a także wszystkich tych funkcji – razem[21]. Nie wiadomo czy zaobserwowane różnice nie były jedynie wynikiem efektu praktyki[b] (nie podano informacji czy efekt był kontrolowany)[22][23]. Z badanych parametrów biochemicznych (stresu oksydacyjnego i poziomu neurotrofin), wykazano również zmianę wartości większości np. dysmutazy ponadtlenkowej miedzi i cynku (CuZn-SOD-1), syntazy tlenku azotu 2 (NOS-2) i neurotrofiny-4 (NT 4), ale nie – syntazy tlenku azotu 3 (NOS-3) i neurotrofiny-3 (NT 3). Mierzono też wiele innych parametrów hemodynamicznych i autonomicznych układu sercowo-naczyniowego (generalnie brak zmian) oraz składu ciała (zmiana tylko w wadze ciała i procentowym udziale tkanki tłuszczowej)[21]. Podczas porównań poszczególnych zmiennych zignorowano problem porównań wielokrotnych[c], co w rezultacie zwiększa ryzyko, że wykazane różnice w pomiarach są nieistotne statystycznie[24][25][26].

Uszkodzenia zdrowia spowodowane hiperbarią na podstawie badań świnek morskich i ludzi należą krótkowzroczność i zaćma.[13]

Krytyka

[edytuj | edytuj kod]
Tzw. „normobaria” jest stosowana w placówkach medycyny alternatywnej

Brak badań naukowych, które potwierdzałyby niezbicie skuteczność normobarii jako metody terapeutycznej u ludzi.

Twórca terminu „komora normobaryczna” oraz popularyzator normobarii - lek. Jan Pokrywka[d] uznaje za skuteczne również niestandardowe metody leczenia[27][28], jak dieta Budwig[29][30], terapia magnesami[31][32], techniki wykorzystujące wiarę w energię życiową Qi, ćwiczenia Qigong oraz inne sposoby postępowania wywodzące się z tradycyjnej medycyny chińskiej[33][34][35], co zdaniem niektórych podważa naukowe podstawy skuteczności normobarii.

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Interwencja składała się z 10 dwugodzinnych sesji wykonywanych przez 10 dni. Pomiar dokonany został przed pierwszą sesją i po ostatniej (bez ponownego pomiaru po czasie testującego efekty długoterminowe).
  2. ↑ Efekt praktyki (ang. practice effect, testing effect) polega na poprawie wyników testu, która jest skutkiem rozwiązywania przez osobę badaną tego samego lub podobnego zadania. Problem ten, w szczególnym stopniu, dotyczy badań z powtarzanym pomiarem, w których nie ma grupy kontrolnej.
  3. ↑ Do weryfikacji każdej z hipotez każdorazowo użyto testu t-Studenta lub testu Wilcoxona (bez zastosowania poprawki poziomu α).
  4. ↑ Lekarz Jan Pokrywka zrzekł się prawa wykonywania zawodu, a jego dane zostały przeniesione do archiwum Dolnośląskiej Izby Lekarskiej we Wrocławiu 12 czerwca 2018 (nr prawa wykonywania zawodu: 9567681, nr dokumentu uprawniającego: AC 130960, numer archiwum: 69-01-9567681) i od tamtej pory nie ma prawa do wykonywania zawodu lekarza.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Peter Kranke i inni, Hyperbaric oxygen therapy for chronic wounds, „The Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2015 (6), 2015, CD004123, DOI: 10.1002/14651858.CD004123.pub4, ISSN 1469-493X, PMID: 26106870, PMCID: PMC7055586 [dostęp 2021-10-06].
  2. ↑ Lindell K. Weaver, Hyperbaric Oxygen Therapy Indications, „Undersea and Hyperbaric Society”, Cytat: Tissue oxygen measurements with respect to soft-tissue wound healing with normobaric and hyperbaric oxygen.
  3. ↑ A. Ledwozyw, Wplyw liposomalnych preparatow dysmutazy nadtlenkowej i katalazy na indukowane dotchawiczym podaniem bleomycyny i hiperoksja normobaryczna zwloknienie pluc u szczurow, „Rozprawy Naukowe. Akademia Rolnicza w Lublinie”, 186, 1995, ISSN 0860-4355 [dostęp 2021-10-06] (pol.).
  4. ↑ Susan M. Deneke, Barry L. Fanburg, Normobaric Oxygen Toxicity of the Lung, 5 czerwca 2009, DOI: 10.1056/nejm198007103030204 [dostęp 2021-10-06] (ang.).
  5. ↑ W. Knaupp i inni, Erythropoietin response to acute normobaric hypoxia in humans, „Journal of Applied Physiology”, 73 (3), 1992, s. 837–840, DOI: 10.1152/jappl.1992.73.3.837, ISSN 8750-7587 [dostęp 2021-10-06].
  6. ↑ Jacek Piechocki, Tomasz Janus, Robert Galazkowski, 1,4-DIAMINOBENZENE AND DIPHENYLAMINE-INDUCED SEVERE METHEMOGLOBINAEMIA TREATED BY HYPERBARIC OXYGEN THERAPY--CASE REPORT/ZASTOSOWANIE TLENOTERAPII HIPERBARYCZNEJ W CIEZKIEJ METHEMOGLOBINEMII WYWOLANEJ ZATRUCIEM 1,4-DIAMINOBENZENEM I DIFENYLOAMINA--OPIS PRZYPADKU, „Medycyna Pracy”, 69 (3), 1 maja 2018, s. 345–351 [dostęp 2021-10-06], Cytat: wysokoprzepływowa tlenoterapia normobaryczna..
  7. ↑ Younès Benzidi i inni, Evaluation of pressure in water-filled endotracheal tube cuffs in intubated patients undergoing hyperbaric oxygen treatment, „Diving and hyperbaric medicine”, 50 (3), 2020, s. 230–237, DOI: 10.28920/dhm50.3.230-237, ISSN 2209-1491, PMID: 32957124, PMCID: PMC7819727 [dostęp 2021-10-06].
  8. ↑ Hiperbaria tlenowa i normobaria [online], drpokrywka.pl [dostęp 2021-07-25].
  9. ↑ Normobaria – katalog – Akademia Długowieczności [dostęp 2020-03-31] (pol.).
  10. ↑ O normobarii [online], Międzynarodowe Stowarzyszenie Normobaryczne Doktora Jana Pokrywki [dostęp 2022-10-10] (pol.).
  11. ↑ Takahiro Nishizaka i inni, Mild hyperbaric oxygen activates the proliferation of epidermal basal cells in aged mice, „The Journal of Dermatology”, 45 (9), 2018, s. 1141–1144, DOI: 10.1111/1346-8138.14484 [dostęp 2022-05-16] (ang.).
  12. ↑ Ai Takemura, Akihiko Ishihara, Mild Hyperbaric Oxygen Improves Decreased Oxidative Capacity of Spinal Motoneurons Innervating the Soleus Muscle of Rats with Type 2 Diabetes, „Neurochemical Research”, 41 (9), 2016, s. 2336–2344, DOI: 10.1007/s11064-016-1947-4, ISSN 0364-3190 [dostęp 2022-05-16] (ang.).
  13. ↑ a b Akihiko Ishihara, Mild hyperbaric oxygen: mechanisms and effects, „The Journal of Physiological Sciences”, 69 (4), 2019, s. 573–580, DOI: 10.1007/s12576-019-00678-5, ISSN 1880-6562 [dostęp 2022-05-16] (ang.).
  14. ↑ R M Leach, P J Rees, P Wilmshurst, Hyperbaric oxygen therapy, „BMJ: British Medical Journal”, 317 (7166), 1998, s. 1140–1143, DOI: 10.1136/bmj.317.7166.1140, ISSN 0959-8138, PMID: 9784458, PMCID: PMC1114115 [dostęp 2020-03-31].
  15. ↑ Aakash K. Patel, Andrew Benner, Jeffrey S. Cooper, Physiology, Bohr effect, „StatPearls [Internet]”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020, PMID: 30252284.
  16. ↑ Y. Hong, S. Chen, J.-M. Zhang, Hydrogen as a selective antioxidant: a review of clinical and experimental studies, „The Journal of International Medical Research”, 38 (6), 2010, s. 1893–1903, DOI: 10.1177/147323001003800602, ISSN 1473-2300, PMID: 21226992 [dostęp 2020-03-31].
  17. ↑ Komora normobaryczna – co to? Na co pomaga? Ile kosztuje [online], Normospace [dostęp 2023-02-01] (pol.).
  18. ↑ Ai Takemura, Akihiko Ishihara, Mild Hyperbaric Oxygen Inhibits Growth-related Decrease in Muscle Oxidative Capacity of Rats with Metabolic Syndrome, „Journal of Atherosclerosis and Thrombosis”, 24 (1), 2017, s. 26–38, DOI: 10.5551/jat.34686, PMID: 27237220, PMCID: PMC5225130 [dostęp 2022-05-16].
  19. ↑ Fumiko Nagatomo i inni, Skeletal Muscle Characteristics of Rats with Obesity, Diabetes, Hypertension, and Hyperlipidemia, „Journal of Atherosclerosis and Thrombosis”, 16 (5), 2009, s. 576–585, DOI: 10.5551/jat.1065 [dostęp 2022-05-16].
  20. ↑ Fumiko Nagatomo i inni, Effects of Hyperbaric Oxygenation on Blood Pressure Levels of Spontaneously Hypertensive Rats, „Clinical and Experimental Hypertension”, 32 (3), 2010, s. 193–197, DOI: 10.3109/10641960903254521, ISSN 1064-1963, PMID: 20504127 [dostęp 2022-05-16].
  21. ↑ a b Sławomir Kujawski i inni, Autonomic and cognitive function response to normobaric hyperoxia exposure in healthy subjects. Preliminary study, „Medicina”, 56 (4), 2020, s. 172, DOI: 10.3390/medicina56040172.
  22. ↑ Gary R. VandenBos (red.), APA dictionary of psychology, wyd. 2, Washington, DC 2015, s. 817, ISBN 978-1-4338-1944-5, OCLC 898086816.
  23. ↑ test sophistication, [w:] Andrew M. Colman, A dictionary of psychology, wyd. 4, Oxford: Oxford University Press, 2015, ISBN 978-0-19-174435-8, OCLC 910673118.
  24. ↑ Rene Weber, Responses to Matsunaga: to adjust or not to adjust alpha in multiple testing: that is the question. Guidelines for alpha adjustment as response to O’Keefe’s and Matsunaga’s Critiques, „Communication Methods and Measures”, 1 (4), 2007, s. 281–289, DOI: 10.1080/19312450701641391, ISSN 1931-2458.
  25. ↑ Yoav Benjamini, Simultaneous and selective inference: Current successes and future challenges, „Biometrical Journal”, 52 (6), 2010, s. 708–721, DOI: 10.1002/bimj.200900299.
  26. ↑ Mark Rubin, Do p values lose their meaning in exploratory analyses? It depends how you define the familywise error rate, „Review of General Psychology”, 21 (3), 2017, s. 269–275, DOI: 10.1037/gpr0000123, ISSN 1089-2680.
  27. ↑ John Cover, Porozmawiajmy o akupunkturze, wyd. 3. popr., Wrocław: Beta-druk, 2004, ISBN 83-921659-2-6, OCLC 749510355.
  28. ↑ drpokrywka.pl [online] [dostęp 2021-08-10].
  29. ↑ Budwig diet [online], www.cancerresearchuk.org, 21 grudnia 2018.
  30. ↑ Karolina Dobrowolska, Bożena Regulska-Ilow, The legitimacy and safety of using alternative diets in cancer, „Roczniki Panstwowego Zakladu Higieny”, 71 (3), 2020, s. 241–250, DOI: 10.32394/rpzh.2020.0120, ISSN 0035-7715, PMID: 32938166.
  31. ↑ Robert L. Park, Voodoo science: the road from foolishness to fraud, Oxford: Oxford University Press, 2002, s. 58–63, ISBN 0-19-860443-2, OCLC 47893462.
  32. ↑ American Cancer Society, American Cancer Society complete guide to complementary and alternative cancer therapies, wyd. 2, Atlanta, Ga.: American Cancer Society, 2009, s. 215–217, ISBN 978-0-944235-71-3, OCLC 150366165.
  33. ↑ Stephen Barrett, Be wary of acupuncture, Qigong, and „chinese medicine” [online], quackwatch.org, 12 stycznia 2011.
  34. ↑ Steven Novella, What Is traditional chinese medicine? [online], sciencebasedmedicine.org, 25 stycznia 2012.
  35. ↑ Traditional chinese medicine: what you need to know [online], NCCIH, kwiecień 2019.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Normobaria&oldid=74874224”